ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-သာမာန် +သာမန်)
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (- ၊ +၊)
စာကြောင်း ၂၉ -
| signature =
}}
'''ဘကြီးတော် မင်းတရား''' (ခရစ်နှစ် ၁၈၁၉-၁၈၃၇၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၈၁-၁၁၉၉)သည် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဘုရင် ဖြစ်သည်။ ဘိုးတော် ([[ဗဒုံမင်း]]) ၏ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့ဥပရာဇာ[[ရွှေတောင်မင်း|သတိုးမင်းစော]]၏ ပထမ အိမ်ရှေ့မိဖုရားမှ ဖွားမြင်သော သားတော်ကြီး ဖြစ်သည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်စိန်ဖြစ်သည်။ ဖွားတော်မူစပင် [[စစ်ကိုင်းမြို့]] ကို စားရသောကြောင့် စစ်ကိုင်းမင်းဟူ၍လည်းကောင်း ၊စစ်ကိုင်းမင်းဟူ၍လည်းကောင်း၊ [[သာယာဝတီမင်း]] (ရွှေဘိုမင်း)၏ နောင်တော်ဖြစ်၍ နောင်တော်ကြီးမင်း ဟူ၍လည်းကောင်း ၊ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ရတနာပူရ (အင်းဝ) စတုတ္ထမြို့တည် မင်းတရား ဟူ၍လည်းကောင်း ၊ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ရွှေနန်းတော်၌ ဖလ်မှန်အများအပြား ထည့်သွင်းတည်ဆောင်ထားသဖြင့် ဖလ်နန်းရှင် ဟူ၍လည်းကောင်း ၊ဟူ၍လည်းကောင်း၊ နန်းစံသက် (၁၈) နှစ်အတွင်း ဆင်ဖြူတော်များ ဆက်သခံရ၍ ဆင်ဖြူများရှင် ဟူ၍လည်းကောင်း ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ဘကြီးတော် ဟူသောအမည်မှာ ပုဂံမင်းနှင့် မင်းတုန်းမင်းတို့၏ ဘကြီးတော်ဖြစ်၍ နောင်အခါတွင် ခေါ်တွင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းတွင် ဘကြီးတော် အဖြစ်သာ ထင်ရှားလေသည်။ နန်းတက်ဘွဲ့အမည်မှာ '''သိရီ တြိဘဝနာဒိတျ ပဝရပဏ္ဍိတ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇာ'''ဖြစ်သည်။
 
ဘကြီးတော် ဘုရားသည် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၄၆ ခု ၊ခု၊ ဝါခေါင်လဆန်း (၆) ရက် ၊ရက်၊ သောကြာနေ့ (ခရစ်နှစ် ၂၃ ဇူလိုင် ၁၇၈၄)တွင် ဖွားမြင်တော် မူခဲ့သည်။ ဖွားမြင်စဉ်ကပင် ဘိုးတော် မင်းတရားကြီးက ချစ်မြတ်နိုးတော် မူလှသဖြင့် စစ်ကိုင်းမြို့ကို ပေးတော်မူသည်။ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၆၄ ခုနှစ်တွင် ဘထွေးတော် ပြည်မင်း သီရိဓမ္မရာဇာ၏ သမီးတော် ၊သမီးတော်၊ ဘိုးတော် ဗဒုံမင်း၏ မြေးတော်ဖြစ်သည့် '''သီရိသူမာယာ စန္ဒာဒေဝီ'''ဘွဲ့ခံ [[ဆင်ဖြူရှင်မယ်]]နှင့် ထိမ်းမြားတော်မူသည်။
 
== မင်းအဖြစ် ရောက်တော်မူခြင်း ==
မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် ခမည်းတော် အိမ်ရှေ့စံ နတ်ရွာစံတော်မူသဖြင့် ဘိုးတော် မင်းတရားက စစ်ကိုင်းမင်းသားအား အိမ်ရှေ့စံအရာ ပေးတော်မူသည်။ ၁၁၈၁ ခုနှစ် ၊ခုနှစ်၊ နယုန်လဆန်း (၁၃) ရက်တွင် ဘိုးတော်မင်းတရား နတ်ရွာစံတော်မူသော အခါ ထိုလဆန်း (၁၅) ရက်နေ့တွင် မင်းအဖြစ် [[ဘိသိက်]]ခံတော်မူသည်။ အိမ်ရှေ့စံအဖြစ်နှင့် ရှိနေစဉ် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၄၇ ခုနှစ်တွင် အိမ်ရှေ့မိဖုရား ဆင်ဖြူရှင်မယ်သည် [[စကြာမင်းသား|ညောင်ရမ်းမင်းသား(စကြာမင်းသား)]] အား ဖွားမြင်တော်မူပြီးနောက် ကံတော်ကုန်လေသည်။ ထို့နောက် ဧချင်း ၊ ကျောက်စာ ၊ဧချင်း၊ စာတမ်းကျောက်စာ၊ စာတမ်း၊ မော်ကွန်းတို့အရ ပုဂံမင်းရိုးအဆက်ဟုဆိုသော မင်းသား သီဟကျော်စွာ၏သမီး [[နန်းမတော်မယ်နု|မယ်နု]] ([[ဖလံဂုဏ်ရွာ]] သူ)ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၇၅ ခုနှစ်တွင် အိမ်ရှေ့မိဖုရားမြှောက်ခဲ့၍ နန်းတက်သည့်အခါတွင်လည်း မယ်နုကို မိဖုရားခေါင်ကြီးအဖြစ် ထားတော်မူလေသည်။ မြို့တော်ကိုလည်း [[အင်းဝမြို့|အင်းဝ]]မှ [[အမရပူရမြို့|အမရပူရ]]သို့ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၈၄ (ခရစ်နှစ် ၁၈၂၃) တွင် တဖန်ပြောင်းရွှေ့သည်။
 
မင်းတရားကြီးသည် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၈၃ ခုနှစ်တွင် အရပ်အနေသာ၍ သင့်လျော်သော ရတနာပူရ အင်းဝ နေပြည်တော်ကြီးကို အသစ်ပြုပြင် တည်ထောင်၍ အမရပူရ နေပြည်တော်မှ