ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-အမြောက်အများ +အမြောက်အမြား)
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-။က +။ က, -။ပ +။ ပ, -။အ +။ အ, -။ထ +။ ထ, -။လ +။ လ)
စာကြောင်း ၂၈ -
 
== ဖမ်းဆီးမှုများနှင့် ပြန်လည်လွှတ်ပေးခြင်းများ ==
အနည်းဆုံး ပြည်သူ ၁၀၀၀ ဦးဖမ်းဆီးခံခဲ့ရကြောင်း အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ အယ်လ်ဂျာဇီးရာ (Al Jazeera) သတင်းတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဤအရေအတွက်ကို မြန်မာအစိုးရပိုင် မီဒီယာဖြစ်သော မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ မှ ပေးပို့ခဲ့ခြင်းသည်။ အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်နေ့ အစိုးရမီဒီယာမှ အသစ်သောအရေအတွက်ကို သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်မှာ ပြည်သူ ၂၁၀၀ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး အယောက် ၇၀၀ ကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်းဖြစ်သည်။ကွဲလွဲသည်မှာပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်းဖြစ်သည်။ ကွဲလွဲသည်မှာ ပြည်ပသတင်းဌာနများမှမူ အယောက် ၆၀၀၀ ထက်မကသောသူများ ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ကြရသည်ဟု ဖော်ပြကြသည်။[166] လန်ဒန်အခြေစိုက် စီးပွားရေးသတင်းကိုယ်စားလှယ်လုပ်ငန်း ရိုက်တာ (Reuters) မှ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်မှာ သံဃာအပါး ၈၀ ခန့်နှင့် အမျိုးသမီး ၁၄၉ ဦး ([[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ဝင် သီလရှင်များဟု ယုံကြည်ရသည်) တို့ကို စစ်အစိုးရမှ အောက်တိုဘာလ ၃ ရက်နေ့ ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်လွှတ်ပေးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
 
၂၀၀၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့ [[အင်းစိန်အကျဉ်းထောင်]]ရှိ တရားရုံးတစ်ခုတွင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုများတွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသော ဒီမိုကရေစီ ထောက်ခံအားပေးသူ ၁၄ ဦးတို့အား ထောင်ဒဏ် ၆၅ နှစ် ချမှတ်ခဲ့သည်။ အစိုးရမှ အမျိုးမျိုးသောဥပဒေပုဒ်မများဖြစ်ကြသည့် နိုင်ငံသားများနိုင်ငံခြားငွေ လက်ဝယ်ထားရှိခြင်း သို့မဟုတ်ခွင့်ပြုချက်မရှိသောဗွီဒီယိုနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ ကိုပိုင်ဆိုင်ခြင်းတို့ကို တားမြစ်သည့်ဥပဒေပုဒ်မများဖြစ်သော နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်မှုဥပဒေနှင့် ဗွီဒီယိုနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများဆိုင်ရာ[[ဥပဒေ]]တို့ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]ငွေကြာယံဘုန်းတော်ကြီး
စာကြောင်း ၃၇ -
ဝက်ဘ်အခြေပြု အီးမေးလ် အသုံးပြုမှုကို မရရှိစေခြင်းအပါအဝင် ဝက်ဘ်ဆိုဒ်များနှင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ပတ်သက်သော သတင်းများ သို့မဟုတ် အချက်အလက်များအား ပေးပို့သော ဝန်ဆောင်မှုများအားလုံးကို အစိုးရမှ ပိတ်ပင်ရန် ကြိုးစားသည်။ သို့သော်လည်း ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဘလော့ဂါများသည် တည်းဖြတ်မှုများမှ အောင်မြင်စွာ လွတ်အောင်ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့ပြီး ရုပ်ပုံများနှင့် ဗွီဒီယိုများကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေချိန်နှင့် တစ်ပြေးညီနီးနီး ဘလော့ဂ် ပေါ်တွင် တင်ပြနိုင်ခဲ့ကြသည်။ များစွာသော ပုံများကို သာမန်သတင်းအဖွဲ့အစည်းများမှ စုစည်းရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဘလော့ဂါများသည် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မှ မရရှိနိုင်သော ပုံများကို ဖမ်းယူနိုင်ရန် စီမံခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ စနေနေ့တွင်အောင်ဆန်းစုကြည် သူမ၏[[ရန်ကုန်မြို့]]နေအိမ်မှ အပြင်သို့ ထွက်၍ ထောက်ခံအားပေးသူများနှင့် ချီတက်လာသော သံဃာတော်များကို နှုတ်ဆက်ရန် ထွက်ခဲ့သော ခဏတာ မျက်စိတစ်မှိတ်အတွင်း အထင်ကရဖြစ်ရပ် ရုပ်ပုံများကို ဘလောက်များတွင် တင်ပြထားခဲ့သည်။
 
မိမိဆန္ဒအလျောက်တိုင်းပြည်မှ ထွက်ခွာခဲ့သော အစိုးရနှင့် သဘောထားကွဲလွဲဆန့်ကျင်သူများဦးစီးသည့် အိန္ဒိယအခြေစိုက် မဇ္ဈိမသတင်းအဖွဲ့သည် အောင်ဆန်းစုကြည်၏ ပုံများစွာအနက်မှ တစ်ပုံကို ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး အယောက် ၅၀၀၀၀ ထက်မကသောသူများ ထိုနေ့တွင် ၎င်းတို့၏ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကို အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။အချို့သောဆိုသည်။ အချို့သော အင်တာနက်သုံးစွဲသူ မြန်မာတို့သည် အစိုးရမထိန်းချုပ်ထားနိုင်သည့် ၎င်းတို့၏အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်သော ပြင်ပမှသတင်းအချက်အလက်များကိုရရှိရန် အင်တာနက်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများကို ကြိုးစား၍သုံးစွဲခဲ့ကြသည်။
စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အစိုးရမှ အင်တာနက်အသုံးပြုမှုအခွင့်အလမ်းအားလုံးကို ပိတ်ပင်လိုက်ကြောင်း သတင်းရရှိသည်။
 
စာကြောင်း ၅၂ -
[[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]အစိုးရ၊ ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် [[ကနေဒါနိုင်ငံ]]တို့သည် စစ်အစိုးရအပေါ် အရေးယူမှုများစွာကို တွန်းအားပေး ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြရာတွင် သစ်လုပ်ငန်းနှင့် ကျောက်မျက်ရတနာတင်သွင်းမှုများကို ပိတ်ပင်မှုများ ပြုလုပ်ခြင်းနှင့် ဘဏ်စာရင်းများ ပိတ်လိုက်ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ်]]၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]နှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများတို့သည် ပုဂ္ဂလိကအရေးယူမှုများတွင် သဘောတူပါဝင်ရန်လက္ခဏာ တစ်စုံတစ်ရာမရှိသည့်အပြင် ကမ္ဘာ့[[ကုလသမဂ္ဂ]]အဖွဲ့ ပြုလုပ်ခဲ့လျှင် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု အာဆီယံမှ ပြောဆိုခဲ့သည်။
 
မြန်မာနိုင်ငံ၏ အထက်တန်းအရာရှိ ၁၄ ဦးတို့အား ပိတ်ဆို့အရေးယူကြောင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဘဏ္ဍာရေးဌာနမှ ကြေညာခဲ့သည်။ထိုကဲ့သို့ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုကဲ့သို့ ဦးတည်ချက်ထား၍ အရေးယူမှုများတွင် စစ်အစိုးရခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေနှင့် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မောင်အေးတို့ ပါဝင်သည်။ ဘဏ္ဍာရေးဌာနမှ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုသည် ဦးတည်သတ်မှတ်ထားသူတစ်ဦး အမေရိကန်ဘဏ် သို့မဟုတ် အခြားသော အမေရိကန်တရားစီရင်မှုအောက်တွင်ရှိသော ငွေကြေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများတွင် ထားရှိသော မည်သည့်ပိုင်ဆိုင်မှုများကိုမဆို ပိတ်ပင်ခြင်းခံရလိမ့်မည်။ အမိန့်သည်မည်သည့်အမေရိကန်နိုင်ငံသားများကိုမဆို ပညတ်ထားသောတစ်ဦးချင်းစီနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခြင်းမှ တားမြစ်သည်။
 
စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဥရောပသမဂ္ဂသည် လက်ရှိအရေးယူမှုများတွင်ပါဝင်ပြီးဖြစ်သော လက်နက်ရောင်းဝယ်မှုကို တားမြစ်ခြင်း၊ ပိုင်ဆိုင်မှုကို ပိတ်ပင်ခြင်းနှင့် ပြည်ဝင်ခွင့်နှင့် ကုန်သွယ်မှုတားမြစ်ခြင်းတို့ကို စစ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ရန် "ဦးတည်ထားသော အရေးယူမှုများကို တွန်းအားပေးခြင်း" အဖြစ် စတင်စဉ်းစားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အများပြည်သူအား မထိခိုက်စေပဲ ပြန်လည်အရေးယူမှုများ ပြုလုပ်ရန် ဖြစ်သည်။ဩစတြေးလျ ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဟောင်းဝါဒ် (John Howard) သည် ပစ်မှတ်ထားသော စစ်အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ၏ ငွေကြေးဆိုင်ရာ ပိတ်ပင်အရေးယူမှုများကို ဩစတြေးလျအစိုးရမှ ပေးပို့မည့်အပြင် နောက်ထပ်ကန့်သတ်ထားသော စစ်ခေါင်းဆောင်များကိုလည်း အခြားအရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ စတင်ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြု အစီရင်ခံသည်။
စာကြောင်း ၅၈ -
== တရုတ်နိုင်ငံမှကြားဝင်ဖျန်ဖြေရန်တိုက်တွန်းခံရပုံ ==
 
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်ဆဲရှိသော ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုများတွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ကြားဝင်ဖျန်ဖြေရန် နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် ဒက်စ်မွန်တူးတူးမှ တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ "တရုတ်နိုင်ငံ၊ သင့်မှာ ဩဇာအရှိန်အဝါရှိပါတယ် - လူမဆန်တဲ့ ဟိုလူတွေကို သူတို့ရဲ့ လူမဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်ကို ရပ်ဖို့ပြောပါ" ဟု ဆွီဒင်နိုင်ငံ ဂုတ်ဘောဂ် စာအုပ်ပွဲတော်တွင် တူးတူးမှပြောကြားခဲ့သည်။ အကယ်၍ တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်းအနေဖြင့်တတ်နိုင်သော မြန်မာနိုင်ငံရှိ စစ်အစိုးရများကို ဆန့်ကျင်ရေးဘက်တွင် မရပ်တည်ခဲ့လျှင် "နောက်နှစ် ဘေကျင်း အိုလံပစ်ပွဲတော်ကို သပိတ်မှောက်ဖို့ရန် လှုံ့ဆော်ရေးတစ်ခု ပြုလုပ်မည်"ဟု ဂုဏ်ထူးဆောင်ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းချုပ်တူးတူးမှပြောကြားခဲ့သည်။လူအမြောက်အမြားမှတရုတ်အစိုးရကိုဖိအားပိုတိုးစေခြင်းသည်မြန်မာပြည်သူများကိုပံ့ပိုးမှုပေးရန်အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်ဟုပြောဂုဏ်ထူးဆောင်ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းချုပ်တူးတူးမှပြောကြားခဲ့သည်။ လူအမြောက်အမြားမှတရုတ်အစိုးရကိုဖိအားပိုတိုးစေခြင်းသည်မြန်မာပြည်သူများကိုပံ့ပိုးမှုပေးရန်အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်ဟုပြော
ဆိုကြပြီး၂၀၀၈ ခုနှစ် နွေရာသီ အိုလံပစ်ပွဲတော်ကို သပိတ်မှောက်ရန် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းသို့ ဆော်ဩခြင်းကို ကြီးထွားလာစေသည်။ ဗြိတိသျှအသံလွှင့်ဌာန ကမ္ဘာ့သတင်းများ ရုပ်သံဝန်ဆောင်မှုမှ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းများ၊ အီးမေးလ်များနှင့် ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှ ထောက်ခံအကြံပြုသော အမှာစကားစာသားများကို ထုတ်လွှင့်ခဲ့ပြီး လူအများကို ဖုန်းခေါ်ဆို၍ လက်မှတ်များ ပယ်ဖျက်ခြင်း၊ လေကြောင်းလိုင်း ကြိုတင်မှာယူခြင်း များနှင့် ဘေကျင်းတွင်ဟိုတယ်ကြိုတင်မှာယူထားခြင်းများကို ပယ်ဖျက်ရန် ပြောဆိုခဲ့သည်။
 
စာကြောင်း ၈၆ -
== တိုတယ်၏စစ်အစိုးရအပေါ်ပံ့ပိုးမှုများ ==
 
ဩစတြေးလျတွင် ဩစတြေးလျံလူမျိုးတို့၏ အသည်းစွဲ ဂျိမ်းစ်မာတီစန်သည် နိုဝင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ဆစ်ဒနီမြို့ ၌ပြုလုပ်သော မြန်မာပြည်လွတ်လပ်ရေး လူထုစည်းဝေးပွဲတစ်ခုတွင်အစီအစဉ်မှူးအဖြစ် ပါဝင်ကူညီခဲ့ခြင်းဖြင့် သူ၏ထောက်ခံအားပေးမှုကို ပြသခဲ့သည်။ပြည်တွင်းကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုများသည်ပြသခဲ့သည်။ ပြည်တွင်းကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုများသည် ပြင်သစ်၏ဧရာမရေနံလုပ်ငန်း တိုတယ်ရေနံ၏ အဆောက်အအုံရှေ့၌ အောက်တိုဘာလတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ပထမဦးဆုံး တိုတယ်ရေနံသုံးစွဲသူတို့၏ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း သပိတ်မှောက်မှု (အီးအယ်လ်အက်ဖ် နှင့် ဖီနားတို့ကိုလည်း ပိုင်ဆိုင်သည်) ဖြစ်ပြီး့် အမေရိကန်အခြေစိုက် ချက်ဗရွန် (တက်ဇကို၊ ကော်လ်တက်ဇ်နှင့် ယူနိုကယ်လ် တို့ကိုလည်း ပိုင်ဆိုင်သည်) သည် ၂၀၀၇ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဆင့်ခေါ်ခံခဲ့ရသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ရတနာသဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများကို အလွဲသုံးစားမှု ပြုလုပ်နိုင်ရန် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၄၅၀ ကို စစ်အစိုးရအား ထောက်ပံ့ကူညီလျက်ရှိပြီး ၎င်းတို့သည် အမေရိကားနှင့် ဥရောပရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေး အတွက် ထောက်ပံ့ကူညီလျက်ရှိသော အစိုးရ၏ ဆောင်ရွက်ချက်များကို ဆန့်ကျင်ရန် စည်းရုံးမဲဆွယ်လျက်ရှိသည်။
 
တိုတယ်၏ စိတ်ဝင်စားမှုများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ပြင်သစ်နိုင်ငံအစိုးရသည် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ ပြင်းထန်သော မြန်မာ့အရေးဆောင်ရွက်မှုများအပေါ် အတားအဆီးတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ပြင်သစ်နိုင်ငံအစိုးရသည် စစ်အစိုးရကြောင့် တိုတယ်၏ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုများအား ခုခံကာကွယ်နေသည်ဟု နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများအား ဝန်ခံရန် တွန်းအားပေးခြင်းခံခဲ့ရသည်။ အေဗားဇ်ဒေါ့အော့ (Avaaz.org) သည် တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လေလှိုင်းမှ ဦးစီးကမကထပြု၍ "ကျွန်ုပ်တို့၏နိုင်ငံများနှင့် ကျွန်ုပ်တို့သွားလာလေရာ အရပ်ရပ်တွင်ရှိသော မည်သည့် တိုတယ်၊ ချက်ဗရွန်၊ အီးအယ်လ်အက်ဖ်၊ ဖီနား၊ တက်ဇကို သို့မဟုတ် ကော်လ်တက်ဇ်ဆိုင်များမှ ဆီဝယ်ယူခြင်းမပြုကြရန်" ၂၀၂၅၅ ယောက်သော ပြည်သူများကို လက်မှတ်ရေးထိုးစေပြီး လက်မှတ် ၄၀၀၀၀ ကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ ထိပ်တန်းအုပ်ချုပ်ရေးသို့ ပေးပို့ရန် ရည်ရွယ်သည်။ ၎င်းတို့၏ တည်ရှိမှုတို့သည် မြန်မာပြည်သူများကို အကျိုးရှိစေသည်ဟု ချက်ဗရွန်နှင့် တိုတယ်ရေနံတို့မှ မည်သို့ပင်ပြောဆိုသော်လည်း "တိုတယ်သည် စစ်အစိုးရအား အဓိကပံ့ပိုးသူ ဖြစ်လာခဲ့သည်" ဟု ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် အောင်ဆန်းစုကြည်မှ လီမွန်ဒီ ပြင်သစ်သတင်းစာ တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။