ညစ်ညမ်းခြင်းများ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-ကြေငြာ +ကြေညာ)
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-။ရ +။ ရ, -။ည +။ ည, -။မ +။ မ, -။အ +။ အ, -။လ +။ လ, -။တ +။ တ)
စာကြောင်း ၁ -
 
[[File:AlfedPalmersmokestacks.jpg|thumb|250px|ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ထုတ်လုပ်မှုကြောင့် လေထုညစ်ညမ်းခြင်း။]]
'''ညစ်ညမ်းခြင်း''' ဆိုသည်မှာ ညစ်ညမ်းမှုဖြစ်စေသောအရာများကို ပတ်ဝန်းကျင်ဆီသို့ စသွင်းလာခြင်းဖြင့်[[ဂေဟဗေဒ|ဂေဟစနစ်]] (ဆိုလိုသည်မှာ သဘာဝတရား သို့မဟုတ် ဇီဝရုပ်သက်ရှိများ) အားတည်ငြိမ်မှုမရှိစေခြင်း၊ ဖရိုဖရဲဖြစ်ခြင်း၊ အန္တရာယ် သို့မဟုတ် မသက်မသာဖြစ်ခြင်းတို့ ဖြစ်စေခြင်းဖြစ်သည်။ညစ်ညမ်းခြင်းသည်ဖြစ်စေခြင်းဖြစ်သည်။ ညစ်ညမ်းခြင်းသည် ဓာတုပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် ဆူညံသံ၊ အပူ သို့မဟုတ် အလင်းကဲ့သို့သော စွမ်းအင်ပုံစံမျိုးဖြင့် တည်ရှိနိုင်သည်။ ညစ်ညမ်းစေသောပစ္စည်းများ၊ ညစ်ညမ်းခြင်း၏ လိုအပ်ချက်များသည် ပြင်ပပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် စွမ်းအင်များ၊ သို့မဟုတ် သဘာဝအလျောက် ဖြစ်ပွားသောအရာများ ဖြစ်နိုင်သည် - [[သဘာဝ]]အလျောက် ဖြစ်ပွားပါက၊ ၎င်းတို့သည် သဘာဝအဆင့်များကို ကျော်လွန်ပါက ညစ်ညမ်းစေသော အရာများအဖြစ် သဘောထားခြင်း ခံရသည်။ ညစ်ညမ်းခြင်းကို ယေဘုယျအားဖြင့် ပင်ရင်းတစ်နေရာတည်း သို့မဟုတ် ပင်ရင်းတစ်နေရာတည်းမှ မဟုတ်သောညစ်ညမ်းခြင်းဟူ၍ အဆင့်ခွဲခြား သတ်မှတ်ထားသည်။ Blacksmith Institute (ဘလက်(ခ်)စမစ် တက္ကသိုလ်) မှကမ္ဘာ့အဆိုးဝါးဆုံး ညစ်ညမ်းသည့်နေရာများ စာရင်းတစ်ခုကို နှစ်စဉ်ထုတ်ပြန်သည်။ ၂၀၀၇ ထုတ်ဝေခြင်းများတွင် ထိပ်ပိုင်းဆယ်နေရာအဖြစ် နာမည်စာရင်း အဆိုပြုခြင်းခံရသည်များမှာ Azerbaijan (အယ်ဇာဘိုင်ဂျန်)၊ China (တရုတ်)၊ India (အိန္ဒိယ)၊ Peru (ပီရူး)၊ Russia (ရုရှ)၊ Ukraine (ယူက ရိန်း) နှင့် Zambia (ဇမ်းဘီးယား) တို့တွင် တည်ရှိသည်။
ပတ်ဝန်းကျင်ညစ်ညမ်းမှု အမျိုးမျိုးရှိသည်။ ယင်းတို့မှာ
လေထု ညစ်ညမ်းမှု၊ ရေထုညစ်ညမ်းမှုနှင့် မြေဆီလွှာ ညစ်ညမ်း
စာကြောင်း ၆၅ -
ညစ်ညမ်းခြင်း အဓိကပုံစံများကို တစ်ခုချင်းစီနှင့် ဆက်စပ်သော သီးခြားညစ်ညမ်းစေသည့်ပစ္စည်းများနှင့်အတူ အောက်တွင် စာရင်းပြုစုထားသည် -
 
၁။လေထုညစ်ညမ်းခြင်း၁။ လေထုညစ်ညမ်းခြင်း - ဓာတုပစ္စည်းများနှင့် အမှုန်အမွှားများကို လေထုအတွင်းသို့ ထုတ်လွှတ်ခြင်း။ ဘုံဖြစ်သော ဓာတ်ငွေ့နှော ညစ်ညမ်းစေသည့်အရာများတွင် စက်ရုံနှင့် မော်တော်ယာဉ်များမှ ထုတ်လွှတ်သော carbon monoxide (ကာဗွန် မိုနောက်ဆိုဒ်)၊ sulfur dioxide (ဆာလဖာဒိုင် အောက် ဆိုဒ်)၊ chlorofluorocarbons (CFCs) (ကလိုရိုဖလူရိုကာဗွန်များ) ဖြင့်ဓာတ်ပြုသောဓာတု ozone (အိုဇုန်း) နှင့် မီးခိုးမြူတို့သည် nitrogen oxides (နိုက်ထရိုဂျင်အောက်ဆိုဒ်) များနှင့် hydro carbons (ဟိုက်ဒရိုကာဗွန်များ) တို့သည် နေရောင်ခြည်နှင့် ဓာတ်ပြုရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ အမှုန်အမွှားပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် ဖုန်မှုန့်အနုစားများကို ၎င်းတို့၏ အလွန်သေးငယ်သောတိုင်းတာ သည့်မီတာ အရွယ်အစား PM10 မှ PM2.5 ဖြင့်သွင်ပြင်လက္ခဏာကို ဖော်ပြသည်။
 
၂။ရေထုညစ်ညမ်းခြင်း၂။ ရေထုညစ်ညမ်းခြင်း - စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများနှင့် ညစ်ညမ်းမှုဖြစ်စေသည့် အရာများကို မျက်နှာပြင်တွင် စီးဆင်းနေသည့်ရေ အတွင်းသို့ ထုတ်လွှတ်ခြင်း၊ မြစ်ကြောင်း ရေနုတ်မြောင်းစံနစ်အတွင်းသို့ စွန့်ထုတ်ခြင်း၊ မြေအောက်ရေ အတွင်းသို့စိမ့်ဝင်စေခြင်း၊ အရည်ယိုဖိတ်ခြင်းများ၊ စွန့်ပစ်ရေ ထုတ်လွှတ်ခြင်းများ၊ ရေထဲတွင် မြေဩဇာဓာတ်အလွန်များခြင်း နှင့်အမှိုက်သရိုက် စွန့်ပစ်ခြင်းများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်စေသည်။
 
၃။မြေကြီးညစ်ညမ်းမှုဖြစ်ခြင်း၃။ မြေကြီးညစ်ညမ်းမှုဖြစ်ခြင်း သည်ယိုဖိတ်ခြင်း သို့မဟုတ် မြေအောက်ယိုစိမ့်မှုတို့မှ ဓာတုပစ္စည်းများကို ထုတ်လွှတ်သောအခါ ဖြစ်ပွားသည်။ အရေးပါဆုံးသော မြေကြီးကို ညစ်ညမ်းမှုဖြစ်စေသည့်အရာများမှာ hydrocarbons (ဟိုကျဒရိုကာဗှနျမြား)၊ heavy metals (မာကွောသော သတ်ထုမြား)၊ MTBE၊[8] herbicides (ပေါင်းသတ်ဆေးများ) နှင့် pesticides (ပိုးသတ်ဆေးမြား) နှင့် chlorinated hydrocarbons (ကလိုရင်းပါဝင်သော ဟိုက်ဒရိုကာဗွန်မြား) ဖွဈကွသညျ။
 
၄။ အမှိုက်သရိုက်များစွန့်ပစ်ခြင်း
၄။အမှိုက်သရိုက်များစွန့်ပစ်ခြင်း
 
၅။ရေဒီယိုသတ္တိကြွ၅။ ရေဒီယိုသတ္တိကြွ ညစ်ညမ်းခြင်း - အဏုမြူစွမ်းအင် ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် [[အဏုမြူ လက်နက်|အဏုမြူလက်နက်များ]] သုတေသနပြုခြင်း၊ ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် အသုံးချခြင်းကဲ့သို့သော အဏုမြူ[[ရူပဗေဒ|ရုပဗေဒ]]တွင် ၂၀ ရာစု လှုပ်ရှားမှုများမှ ပေါ်ထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ alpha (အယ်(လ်)ဖာ ဒြပ်မှုန် ထုတ်လွှတ်သည့်အရာများ နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အက်တီနိုက်များ ကိုကြည့်ပါ။)
 
၆။အသံညစ်ညမ်းခြင်း၆။ အသံညစ်ညမ်းခြင်း - ယာဉ်လမ်းကြောဆူညံသံ၊ လေယာဉ်ဆူညံသံ၊ စက်ရုံများမှဆူညံသံနှင့် မြင့်မားသော ပြင်းအားရှိအသံလှိုင်းဖြင့် ရေအောက်ဝတ္ထုတို့၏ တည်နေရာကို ရှာဖွေသောကိရိယာ တို့ပါဝင်သည်။
 
၇။အလင်းညစ်ညမ်းခြင်း၇။ အလင်းညစ်ညမ်းခြင်း - အလင်းကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှု၊ အလွန်အကျွံ အလင်းရောင်ပေးခြင်းနှင့် [[နက္ခတ္တဗေဒ]]နှင့်ဆိုင်သော ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။
 
၈။အမြင်ညစ်ညမ်းခြင်း၈။ အမြင်ညစ်ညမ်းခြင်း - မိုးပျံလျှပ်စစ်ဓာတ်အားလိုင်းများ၊ မော်တော်ကားလမ်းဘေးရှိ ကြေညာဆိုင်း ဘုတ်များ၊ အမြင်မတင့်တယ်သော မြေမျက်နှာသွင်ပြင်များ (ကမ်းမြောင်နေရာ၌ ဓာတ်သတ္တုတူးဖော် ခြင်းမှစ၍)၊ အမှိုက် သို့မဟုတ် အစိုင်၊ အခဲ၊ အဖတ်ကဲ့သို့သော စည်ပင်သာယာ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို ဟင်းလင်းပြင်၌ သိမ်းဆည်းထားခြင်းတို့ကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။
 
၉။အပူဓာတ်ဆိုင်ရာညစ်ညမ်းခြင်း၉။ အပူဓာတ်ဆိုင်ရာညစ်ညမ်းခြင်း - ဓာတ်အားပေးစက်ရုံတစ်ခုတွင် ရေကို အအေးပေးရာ၌သုံးသော အရည်အဖြစ် သုံးခြင်းကဲ့သို့သော လူသားတို့၏ လုပ်ဆောင်မှုကြောင့် သဘာဝရေအစုအဝေးများ အတွင်းတွင် အပူချိန် ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်သည်။
 
== ညစ်ညမ်းစေသော ပစ္စည်းများ ==
စာကြောင်း ၈၉ -
== လေထုညစ်ညမ်းခြင်း ==
လေထုညစ်ညမ်းခြင်းသည် သဘာဝနှင့်လူသားတို့ပြုလုပ်သော အရင်းအမြစ်များ နှစ်ခုစလုံးမှ ဖြစ်ပွားသည်။ ယင်းသို့ဖြစ်သည့်တိုင်အောင် လောင်ကျွမ်းခြင်း၊ ဆောက်လုပ်ရေး၊ ဓာတ်သတ္ထုလုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စစ်ပွဲများမှ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးတွင် လူတို့ပြုလုပ်သော ညစ်ညမ်းစေသည့်ပစ္စည်းများသည် လေထုညစ်ညမ်းခြင်း ညီမျှခြင်းတွင် ပို၍ပို၍ အရေးပါလာသည်။
မော်တော်ယာဉ်များမှ ထုတ်လွှတ်သော အခိုးအငွေ့များသည် လေထုညစ်ညမ်းခြင်းကို အဓိကဖြစ်စေသော အကြောင်းတရားများအနက် တစ်ခုဖြစ်သည်။တရုတ်၊တစ်ခုဖြစ်သည်။ တရုတ်၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ရုရှ၊ မက္ကဆီကိုနှင့် ဂျပန်တို့သည် လေထုညစ်ညမ်းခြင်းအတွက် ထုတ်လွှတ်နေသော ကမ္ဘာ့ဦးဆောင်နိုင်ငံများဖြစ်သည်။
 
မရွေ့လျားသော အဓိကညစ်ညမ်းစေသည့် အရင်းအမြစ်များတွင် ဓာတုဗေဒစက်ရုံများ၊ ကျောက်မီးသွေး လောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်ထုတ်လုပ်သောစက်ရုံများ၊ ရေနံချက်စက်ရုံများ၊ရေနံဓာတုပစ္စည်းစက်ရုံများ၊ အဏုမြူ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ စွန့်ပစ်သည့်လုပ်ငန်း၊ အမှိုက်မီးရှို ့ဖျက်ဆီးသည့် မီးပြင်းဖိုများ၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ခြံအကြီးစားများ (နို့စားနွားများ၊ ဝက်များ၊ ကြက်၊ဘဲများ စသည်ဖြင့်)၊ PVC ပီဗွီစီ စက်ရုံများ၊ သတ္တုထုတ်လုပ်သည့်စက်ရုံများ၊ ပလတ်စတစ်စက်ရုံများနှင့် အခြားအကြီးစား စက်မှုလုပ်ငန်းများ ပါဝင်ကြသည်။ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ လေထုညစ်ညမ်းခြင်းသည် သဘာဝအလျောက်ပေါက်နေသော အပင်များကို အပြီးသတ်ခုတ်လှဲခြင်းနှင့် မီးရှို့ခြင်း၊ ပိုးသတ်ဆေးနှင့် ပေါင်းသတ်ဆေးဖျန်းခြင်း တို့ပါဝင်သော ခေတ်ပေါ် အလေ့အထများမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။
 
နှစ်စဉ် ၄၀၀ မီလီယံ မက်ထရစ်တန်ခန့်ရှိသော အန္တရာယ်ရှိသည့် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်လေ့ရှိသည်။အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုထုတ်လုပ်လေ့ရှိသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု တစ်နိုင်ငံတည်းပင် ၂၅၀ မီလီယံ မက်ထရစ်တန်ခန့်ကို ထုတ်လုပ်သည်။အမေရိထုတ်လုပ်သည်။ အမေရိ ကန်သည် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာရှိသော်လည်း အကြမ်းအားဖြင့် ကမ္ဘာ့ CO2 ([[ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်]]) ထုတ်လွှတ်သည့် ပမာဏ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ထုတ်လွှတ်ပြီး၊ ကမ္ဘာ့စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်သည့် ပမာဏ၏ အကြမ်းဖျဉ်းအားဖြင့် 30 ရာခိုင်နှုန်းကို ထုတ်လုပ်သည်။၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ကျော်လွန်ပြီး ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ထုတ်လွှတ်သည့် နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။
 
== ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း ==