မြားပစ်အားကစား: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''မြားပစ်အားကစား''' (Archery Sport)သည် နိုင်ငံတကာ အားကစားပြိုင်ပွဲကြီးများ၌ ဦးစားပေးထည့်သွင်း ကျင်းပသော အားကစားနည်း တစ်ရပ် ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ အိုလံပစ်အားကစားပြိုင်ပွဲ၌ မြားပစ်အားကစား နည်းကို ၁၉ဝဝ ပြည့်နှစ်တွင် စတင်ထည့်သွင်း ကျင်းပခဲ့သည်။ ၁၉ဝ၄၊ ၁၉ဝ၈နှင့် ၁၉၂ဝ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲတို့၌ လည်း မြားပစ်အားကစား ပါဝင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၁၉၂ဝ နောက်ပိုင်းတွင်မူ မြားပစ်အားကစားနည်းသည် အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲ၌ နှစ်ပေါင်းအတန်ကြာ ပျောက်ကွယ် နေခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ခုနှစ်တွင် ဂျာမနီနိုင်ငံ၌ ကျင်းပသော မြူးနစ်အိုလံပစ်မှစ၍ ၂ဝ၁၂ လန်ဒန်အိုလံပစ်အထိ အိုလံပစ်အားကစားပြိုင်ပွဲ အကြိမ်တိုင်းတွင် မြားပစ်အားကစား ပါဝင်ခဲ့သည်။ အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲ (Asian Games)၌လည်း မြားပစ်အားကစားနည်းကို ၁၉၇၈ ခုနှစ်မှ စတင်ထည့်သွင်းကျင်းပခဲ့သည်။အရှေ့တောင်အာရှစတင်ထည့်သွင်းကျင်းပခဲ့သည်။ အရှေ့တောင်အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ (Sea Games)၌ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် မြားပစ်အားကစားနည်း စတင်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ယင်းနောက် ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှလွဲ၍ ဆီးဂိမ်းစ်ပြိုင်ပွဲ အကြိမ်တိုင်းတွင် မြားပစ်အားကစားနည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

မြားပစ်အားကစားနည်း(Archery Sport) သည် "လေးနှင့်မြား" မှစသည်ဟုယူဆရသည်။ "လေးနှင့်မြား" ကိုမည်သည့်လူမျိုးများက မည်သည့်အချိန်တွင် စတင်သုံးစွဲခဲ့သည်ကို ခန့်မှန်းဖို့ခက်သည်။သို့သော်ခန့်မှန်းဖို့ခက်သည်။ သို့သော် သမိုင်းမတင်မီ ကျောက်ခေတ်နှောင်းပိုင်းမှစ၍"လေးနှင့်မြား" ကိုလူသားတို့ သုံးစွဲခဲ့သောအထောက်အထားများတွေ့ရသည်။

"လေးနှင့်မြား" ကို အမဲလိုက်ရန်နှင့်စစ်တိုက်ရာ၌ အဓိလက်နက်အဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ အာရှ၊ ဥရောပ၊ အမေရိကနှင့် လက်တင်အမေရိက၌သာမကအာဖရိကမျိုးနွယ်ဎင်များလည်း "လေးနှင့်မြား" ကို အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။"လေး၊မြား" နှင့်ပတ်သက်၍ ဗုဒဓဎင်ပါ "လေးတင်ခန်း" သည် ထင်ရှားသည်။ ရာမ မင်းသားနှင့်အတူတွဲ၍ လေးနှင့်မြားကို လူသိများခဲ့သည်။ ဒဏာရီလာ လေးသည်တော်သူရဲကောင်းများကို လည်း ကြားဖူးကြမည်ထင်သည်။ပျူစောထီး၊ကြားဖူးကြမည်ထင်သည်။ ပျူစောထီး၊ ရော်ဘင်ဟုဒ်နှင့် ဂရိသူရဲကောင်း နီကိုလပ်တို့မှာ လေးမြား အတတ်တွင် တစ်ဘက်ကမ်းခတ်ကျွမ်းကျင်သူများဟုသတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။

မြားပစ်အားကစားနည်းသည် သတ်မှတ်ထားသောပစ်မှတ်အား ထိချက်မှန်ကန်စွာယှဉ်ပြိုင်ရသည့် အားကစားဖြစ်သည်နှင့်အညီ အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့်နည်းစနစ်ပိုင်းကောင်းမွန်ရန်လိုအပ်လှသည်။အာရုံစူးစိုက်မှုအာရုံစူးစိုက်မှုနှင့်နည်းစနစ်ပိုင်းကောင်းမွန်ရန်လိုအပ်လှသည်။ အာရုံစူးစိုက်မှု (Concentration)နှင့် နည်းစနစ်(Technique)တို့သည် အဓိကအရေးကြီးသောအရာများဖြစ်သည်။ သို့သော် ခွန်အား(Strength)နှင့် သက်လုံ(Stamina)တို့လည်း မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောအရာများဖြစ်သည်။ မျက်မှောက် ကာလမြားပစ်ပြိုင်ပွဲများတွင် အသုံးပြုသောလေး(Bow)သည်မြား(Arrow)ကို တစ်နာရီ ကီလိုမီတာ (၂၄ဝ)နှုန်းဖြင့် ပစ်မှတ်ဆီပျံသန်းရောက်ရှိစေသည်။ ဆိုလိုသည်မှာပြိုင်ပွဲဎင် လေးနှင့်မြားကိုအောင်မြင်စွာ ဆွဲငင်ရန်နှင့်ချိန်သားကိုက်ပစ်လွတ်နိုင်ရန်အတွက် ခွန်အားမရှိလျှင်မဖြစ်သလို ရေရှည်ယှဉ်ပြိုင်ရသော အားကစားနည်းဖြစ်၍ သက်လုံကောင်းရန်လည်းလိုအပ်ပေသည်။

မြားပစ်ပြိုင်ပွဲတွင် အဓိကအားဖြင့် RECURVE ပွဲစဉ်နှင့် COMPOUND ပွဲစဉ်ဟူ၍ ခွဲခြား နိုင်သည်။ယင်းသို့နိုင်သည်။ ယင်းသို့ ကွဲပြားနေခြင်းမှာ အသုံးပြုသည့် လေး (Bow )အမျိုးအစားခြားနားသောကြောင့်ဖြစ် သည်။ COMPOUND အမျိုးအစားပွဲစဉ်တွင် အသုံးပြုသည့် လေး၏လေးကိုင်းထိပ်ဖျားတွင် Eccentric Pulley ဟုခေါ်သော စက်သီးကိုတပ်ထားသည်။ ယင်းသို့တပ်ဆင်ထားခြင်းက မြားကိုဆွဲငင်ရာတွင် ပိုမိုလွယ်ကူစေပြီး သတ်မှတ်ထားသောနေရာသို့ရောက်ရှိသောအခါ မြားပစ်သူ၏ခွန်အားစိုက်ထုတ်မှုမလို တော့ဘဲ အလိုအလျောက်မြားကို ရပ်တန့်ထိန်းထားစေရန် စီစဉ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ သဘောတရားအားဖြင့် ဒူးလေး(Cross Bow)နှင့်တူသည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ထို့ကြောင့်ဆိုနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် မြားပစ်သူအနေဖြင့် ပစ်မှတ်အား ချိန်ရွယ်ရာတွင် ပိုမို၍ သက်တောင့်သက်သာချိန်ရွယ်နိုင်သည်။ RECURVE ပွဲစဉ်တွင် အသုံးပြုသောလေးမှာ မြားပစ်သူ၏ ကျွမ်းကျင်မှု၊ ခွန်အားရှိမှုနှင့် သက်လုံကောင်းမှုတို့အပေါ်တွင် အလုံးစုံမှီခိုလျက် ရှိသည်။ မြားကိုကြိုးတွင်တပ်ဆင်ချိန်မှစ၍ ပစ်လွတ်သည့်အချိန်အထိ မြားပစ်သမားက ထိန်းချုပ်ထားရန်လိုအပ် သည်။ယေဘုယျအားဖြင့်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် RECURVE ပွဲစဉ်များ၏ ရမှတ်အနေအထားသည် COMPOUND ပွဲစဉ်များထက် ပိုမိုသာလွန်ကောင်းမွန်နေခြင်းမှာ အသုံးပြုသော လေးကွာခြားမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။ အရှေ့တောင်အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ၊အာရှတံခွန်စိုက်၊ ကမာဘ့တံခွန်စိုက် စသည့်ပြိုင်ပွဲများတွင် RECURVE နှင့် COMPOUND အ မျိုးအစား (၂) ခုစလုံးကို ထည့်သွင်းကျင်းပသော်လည်း အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲနှင့် အိုလံပစ်အားကစားပြိုင်ပွဲ တို့တွင်မူ RECURVE အမျိုးအစားပွဲစဉ်များကိုသာ ထည့်သွင်းကျင်းပသည်။

အားလျော်စွာ ယောကျာ်းတိုင်းတတ်အပ်သောယောက်ျားတိုင်းတတ်အပ်သော အတတ်ဖြစ်ခဲ့၍ အလွန်လည်း