အိုဇုန်းလွှာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''အိုဇုန်းလွှာ''' ({{lang-en|Ozone layer}}) သည် ကမ္ဘာ့လေထု အတွင်းတွင် ရှိသော အလွှာတစ်လွှာဖြစ်ပြီး ထိုအလွှာထဲတွင် [[အိုဇုန်း]] ဓာတ်ငွေ့ စုစည်းမှု အများအပြား ပါဝင်သည်။ အိုဇုန်းလွှာသည် [[နေ]] မှလာပြီး [[ကမ္ဘာ]]ပေါ်ရှိ [[သက်ရှိ]]တို့ကို ပျက်စီးစေနိုင်သော ခရမ်းလွန် ရောင်ခြည် များ၏ ၉၇ ရာခိုင်နှုန်း မှ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်း အထိကို စုပ်ယူ ပေးလေ့ ရှိသည်။ ၎င်းသည် [[စထရာတိုစဖီးယား အလွှာ]]၏ အောက်ဖက်ပိုင်းတွင်အောက်ဘက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိပြီး ကမ္ဘာ့မျက်နှာပြင်မှ ၁၉ မိုင် မှ ၂၅ မိုင် ( ၃၀ [[ကီလိုမီတာ]] မှ ၄၀ ကီလိုမီတာ) ခန့် အကွာတွင် ရှိပြီး အထူမှာမူ ရာသီဥတုနှင့် ပထဝီ အနေအထားပေါ်တွင် မူတည်၍ ပြောင်းလဲမှု ရှိသည်။ အိုဇုန်းလွှာကို ၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ် [[ရူပဗေဒ]]ပညာရှင် ချားလ်စ် ဖာဘရီ နှင့် အွန်နရီ ဘွီဆန် တို့မှ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၎င်း၏ ဂုဏ်သတ္တိများကို ဗြိတိသျှ လေထုပညာရှင် ဂျီ အမ် ဘီ ဒေါ့ဘ်ဆန်က အသေးစိတ် လေ့လာခဲ့သည်။ ဒေါ့ဘ်ဆန် သည် စပက်ထရို ဖိုတိုမီတာ သို့ ဒေါ့ဘ်ဆန်မီတာ ဟု ခေါ်သော အိုဇုန်းလွှာကို မြေကြီးပေါ်မှ တိုင်းတာသည့် ကိရိယာကို တီထွင် ဖန်တီးခဲ့သည်။ ၁၉၂၈ မှ ၁၉၅၈ အတွင်းတွင် ဒေါ့ဘ်ဆန်သည် ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးတွင် အိုဇုန်း စောင့်ကြည့်သည့် စတေရှင်များကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။