ရေးမြို့: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-အမြောက်အများ +အမြောက်အမြား, - ။ +။, -အချက်အခြာ +အချက်အချာ)
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-။က +။ က, -တောင်ဖက် +တောင်ဘက်)
စာကြောင်း ၃၄ -
}}
 
'''ရေးမြို့'''သည် မြန်မာနိုင်ငံတောင်ဘက်ပိုင်း [[မွန်ပြည်နယ်]]အတွင်းရှိ တောင်ဖက်အစွန်းဆုံးတောင်ဘက်အစွန်းဆုံး မြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည်။
 
== တည်နေရာ ==
စာကြောင်း ၉၇ -
 
== သမိုင်း ==
ရေးမြို့နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသကို ရှေးပဝေသဏီက ဒေးချိုင်း ဟူသော ဒေသဟု ခေါ်တွင်ကြောင်း ရေးမြို့ဟောင်းသုသေတနစာတမ်း၌ ဖော်ပြထားသည်။ကောဇာသက္ကရာဇ်ဖော်ပြထားသည်။ ကောဇာသက္ကရာဇ် ၇၄ ခုနှစ်တွင် ဟံသာဝတီနေပြည်တော်မှ ဓမ္မဒိန္ဒိမဟာရာဇာမင်း(ဓမ္မရာဇာမင်း)နှင့် မိဖုရား ခေမာဒေဝီတို့သည် တနင်္သာရီဒေသသို့ ရောက်ရှိလာပြီး ဝတီရွာတွင် မြို့သစ်တည်၍ ထီးနန်းအုပ်ချုပ်မင်းလုပ်တော်မူသည်။ မင်းနှင့် မိဖုရား နတ်ရွာစံပြီးနောက် သမီးတော် မာရဒေဝီမင်းသမီး နန်းတက်တော်မူရာ ထိုအရပ်၌ နန်းစိုက်နေထိုင်ခြင်းကို ပျော်မွေ့ခြင်းမရှိသဖြင့် မှူးကြီးမတ်ရာ၊ သေနာပတိ၊ ပုဏ္ဏားတော်များနှင့် လေ့လာတိုင်ပင်ဆွေးနွေး၍ ရေးမြို့နေရာသို့ ပြောင်းရွှေ့နန်းစိုက်ခဲ့၍ အဝိဇ္ဇာဇေယျပူရမြို့ဟူ၍ သမုတ်ခဲ့သည်။ မာရဒေဝီမင်းသမီး နန်းသက် ၃၅ နှစ် စိုးစံပြီး ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၂၉ ခုနှစ်တွင် နတ်ရွာစံခဲ့ရာ အမတ်ကြီးတိက္ခက ထီးနန်းဆက်ခံ၍ အမတ်ငယ်တစ်ဦး ထပ်မံထီးနန်းဆက်ခံပြီးနောက် ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၅၁ ခုနှစ် မင်းဆက်ပြတ်ပြီး မြို့လည်းပျက်သုဉ်းခဲ့သည်။ ကောဇာသက္ကရာဇ် ၈၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ထားဝယ်၊ မြိတ်၊ တနင်္သာရီကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာသည့် တိုင်းတစ်ပါးတပ်များကို ဟံသာဝတီပြည့်ရှင် [[ဓမ္မစေတီမင်း]]ကသွားရောက် တိုက်ထုတ်ရာမှ အပြန်ခရီးတွင် ပျက်စီးဆိတ်သုဉ်းနေသော အဝိဇ္ဇာဇေယျပူရမြိုဟောင်း(ရေးမြို့ဟောင်း)ကို တွေ့ရှိသဖြင့် ရာဇသီဟဇေယျပူရမြို့အဖြစ် မြိုသစ်တည်တော်မူခဲ့သည်။
ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၁၈၁ ခုနှစ်တွင် အင်းဝနေပြည်တော်မှ ရဲစက်ကျော်ခေါင်အား ရေးမြို့သို့ မြို့ဝန်အဖြစ် စေလွှတ်အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး ၁၁၈၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့၏ နယ်ချဲ့မှုကြောင့် ရေးမြို့ကို မြန်မာမင်းအုပ်ချုပ်မှုအောက်မှ စွန့်ခွာပေးခဲ့ရသည်။ ၁၃ ရာစုနှင့် ၁၄ ရာစုဟန် ရှေးဟောင်းဘုရားများကို တွေ့ရှိရသည့်အပြင် ခိုင်လုံသော သမိုင်းအထောက်အထားများကြောင့် ရှေးဟောင်း မွန်မြို့တော်အဖြစ် ယုံကြည်ကြသည်။ ရေးမြို့တွင် တည်ရှိသော ရှေးဟောင်းစေတီအချို့မှာလည်း ရှမ်းကြီး(ထိုင်း)လူမျိုးတို့၏ဟန် မကင်းသော ရှေးမွန်တို့၏လက်ရာ တည်ထားဟန်ကိုလည်း တွေ့မြင်ရသည်။
ထို့အပြင် ရှေးဟောင်း မြို့ရိုးများကလည်း သက်သေခံနေပြီး ရှေးဟောင်း ကျုံးတော်ကြီးကလည်း အထင်အရှားရှိနေချေသည်။ ယခုကျန်ရှိနေသော ကျုံးတော်ကြီး၏အစိတ်အပိုင်းကို ၁၉၈၆ ခုနှစ်၊ ၂၀၁ဝ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်