တောင်တရုတ်ပင်လယ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီးNo edit summary
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-ဂြိုလ် +ဂြိုဟ်, -ဓါတ် +ဓာတ်, -စီးပွါး +စီးပွား)
 
စာကြောင်း ၆ -
| image = Mar de China Meridional - BM WMS 2004.jpg
| alt =
| caption = တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ ဂြိုလ်တုဓါတ်ပုံဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံ
| image_bathymetry = South China Sea.jpg
| alt_bathymetry =
စာကြောင်း ၅၂ -
'''တောင်တရုတ်ပင်လယ်''' ဟု လူသိများသော '''ဆောက်ချိုင်းနားပင်လယ်''' သည် [[ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာ|ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ]]အနောက်ပိုင်း၏ အနားသတ်ပင်လယ် ဖြစ်သည်။ မြောက်ဘက်တွင် တရုပ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်းမှ ကမ်းရိုးတန်း ရှိပြီး ယင်းကပင် တောင်တရုပ်ပင်လယ်ဟူသောအမည်ကို ရ၏။ အနောက်ဘက်တွင် အင်ဒိုချိုင်းနားကျွန်းဆွယ်၊ အရှေ့ဘက်တွင် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းစု၊ အနောက်မြောက်ဘက်တွင် [[ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ]] (အထူးသဖြင့် လူဇွန်၊ မင်ဒိုရိုနှင့် ပလဝမ်ကျွန်းများ)၊ တောင်ဘက်တွင် [[ဘော်နီယိုကျွန်း]]၊ အရှေ့ဆူမတြားကျွန်းနှင့် ဘန်ကာဘယ်လီတန်းကျွန်းများ အသီးအသီး ရှိသည်။ အကျယ်အဝန်း ခန့်မှန်းဧရိယာမှာ ၃,၅၀၀,၀၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၁,၄၀၀,၀၀၀ စတုရန်းမိုင်) ပတ်ဝန်းကျင် ရှိ၏။  [[ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြား]]ကို ဖြတ်ကာ အရှေ့တရုပ်ပင်လယ်ဖြင့်၎င်း၊ လူဇွန်ရေလက်ကြားကိုဖြတ်ကာ ဖိလစ်ပိုင်ပင်လယ်ဖြင့်၎င်း၊ မင်ဒိုရိုရေလက်ကြားနှင့် ဘယ်လာဘက်ရေလက်ကြားတို့ကို ဖြတ်ကာ [[ဆူလူပင်လယ်]]ဖြင့်၎င်း၊ [[စင်္ကပူရေလက်ကြား]]ကို ဖြတ်ကာ [[မလက္ကာရေလက်ကြား]]သို့၎င်း၊ ကရီမတာရေလက်ကြားနှင့် ဘန်ကာရေလက်ကြားတို့ကို ဖြတ်ကာ ဂျာဗားပင်လယ်ဖြင့်၎င်း၊ ဆက်သွယ်နေသည်။ ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့နှင့် တုံကင်ပင်လယ်ကွေ့တို့သည်လည်း ဤပင်လယ်၏ အစိတ်အပိုင်းများ ဖြစ်၏။ ရီအူကျွန်းစုများ၏ တောင်ဘက်ရှိ ရေတိမ်ပိုင်းကို နတ်တူနာပင်လယ်ဟု အမည်သီးခြားဖြင့် လူသိများသည်။
 
တောင်တရုပ်ပင်လယ်သည် စီးပွါးရေးအရ၎င်း၊စီးပွားရေးအရ၎င်း၊ ပထဝီဝင်မဟာဗျူဟာအရ၎င်း အချက်အချာကျသော နယ်ပယ်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေကြောင်း၏ သုံးပုံတပုံမှာ ဤပင်လယ်တွင်း၌ ဖြတ်သန်းနေ၏။ တနှစ်လျှင် ဒေါ်လာ ၃ ထရီလျံဖိုး ကုန်သွယ်နေသော ပင်လယ်တည်း။ <ref>"[https://chinapower.csis.org/much-trade-transits-south-china-sea/ How Much Trade Transits the South China Sea?]". ''ChinaPower'', August 4, 2017.</ref> ရေအောက်ကြမ်းပြင်တွင် များစွာသော ရေနံနှင့်သဘာဝဓါတ်ငွေ့တို့ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့တို့ ရှိနိုင်ကြောင်း ယုံကြည်ကြသည်။ <ref>[https://www.theguardian.com/world/feedarticle/9755825 A look at the top issues at Asian security meeting] ''Associated Press'', Robin McDowell, July 21, 2011.</ref> အမြတ်အစွန်းများသော ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းတို့ ကျက်စားရာပင်လယ်ဖြစ်ပြီး အရှေ့တောင်အာရှဒေသရှိ သန်းပေါင်းများစွာသော သူတို့၏ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် အလွန်အရေးပါသည်။
 
တောင်တရုပ်ပင်လယ်ရှိ ကျွန်းများမှာ ကျွန်းစုအလိုက် အများအပြား ရှိနေပြီး များသောအားဖြင့် လူမနေ။ ရေတိမ်ကျောက်တန်း၊ ကျွန်းမွှားတို့မှာ ရာချီ၍ ရှိသည်။ ယင်းကျွန်းတို့ကို နယ်နိမိတ်နီးစပ်ရာ နိုင်ငံအသီးသီးက ယင်းတို့ပိုင်အဖြစ် အဆိုပြုကြသည်။ ယင်းသို့ ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ကြသဖြင့် ကျွန်းတခုတွင် နာမည်အမျိုးမျိုး ရှိနေ၏။