မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
Jelli စာတွဲများ: နောက်ပြန်ပြင်ခဲ့ပြီး မျက်မြင် တည်းဖြတ် |
အရေးမကြီး 2400:AC40:607:E4B1:616E:4047:218E:B7FC (ဆွေးနွေး) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို Bhonebsm ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည် စာတွဲများ: နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခြင်း SWViewer [1.4] |
||
စာကြောင်း ၁ -
|post =
|body =ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်
|native_name =
|insignia = State seal of Myanmar.svg
|insigniasize = 100px
|insigniacaption = [[မြန်မာပြည်၏ နိုင်ငံတော်အထိမ်းအမှတ်တံဆိပ်|ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အထိမ်းအမှတ်တံဆိပ်]]
|incumbent =[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|မြင့်ဆွေ]]<ref>{{cite web |title=Myanmar coup: who are the military figures running the country? |url=https://www.theguardian.com/world/2021/feb/02/myanmar-coup-who-are-the-military-figures-running-the-country |website=The Guardian |access-date=|date=2 February 2021}}</ref><ref>{{cite web |last1=Milko |first1=Victoria |title=Why is the military taking control in the Myanmar coup? |url=https://www.latimes.com/world-nation/story/2021-02-01/why-military-taking-control-coup-myanmar |website=Los Angeles Times |access-date=|date=1 February 2021}}</ref><ref>{{cite web |title=Myanmar Military Seizes Power |url=https://www.irrawaddy.com/news/burma/myanmar-military-seizes-power.html |website=The Irrawaddy |access-date=10 March 2021 |date=1 February 2021}}</ref><ref>{{cite web |last1=Milko |first1=Victoria |last2=Kurtenbach |first2=Elaine |title=A decade after junta’s end, Myanmar military back in control |url=https://apnews.com/article/myanmar-coup-aung-san-suu-kyi-a9843c6bf9c85b3944a606017e500162 |website=Associated Press |access-date=|date=1 February 2021}}</ref> {{small|(ယာယီ)}}
|incumbentsince =
|nominator =
|nominatorpost =
|image =
|appointer =[[သမ္မတရွေးချယ်တင်မြှောက်ရေးအဖွဲ့]]
|appointerpost =
|salary =ကျပ်သိန်း ၅၀<ref name="salary">{{cite web |title=သမ္မတ လစာ သိန်း ၅၀ မှာ နည်းသည်ဟု ဦးရွှေမန်းပြော|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2014/12/31/69249.html}}</ref>
|termlength = ငါးနှစ်၊ သက်တမ်းတစ်ကြိမ် ထပ်မံထမ်းဆောင်နိုင်သည်
| constituting_instrument =
|formation =
|inaugural = [[စဝ်ရွှေသိုက်၊ (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|စဝ်ရွှေသိုက်]]
|website =
}}
{{မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်းဆိုင်ရာ}}
'''ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် သမ္မတ''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ|နိုင်ငံတော်]] အကြီးအမှူးနှင့် အစိုးရအဖွဲ့၏ အကြီးအမှူးဖြစ်ပြီး [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]]ကို ဦးဆောင်သူ ဖြစ်သည်။ သမ္မတကို [[သမ္မတရွေးချယ်တင်မြှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ရွေးချယ်တင်မြှောက်သည်။ သမ္မတရွေးချယ်တင်မြှောက်ရေးအဖွဲ့၏ ကော်မတီ သုံးခုမှ တဆင့် သမ္မတလောင်းများကို ရွေးချယ်သည်။<ref name="reu">{{cite news|url=http://in.reuters.com/article/2011/01/31/idINIndia-54526820110131?pageNumber=1|title=FACTBOX - Myanmar's new political structure|date=31 January 2011|work=Reuters|accessdate=21 August 2011|archivedate=6 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121006062243/http://in.reuters.com/article/2011/01/31/idINIndia-54526820110131?pageNumber=1}}</ref>
စာကြောင်း ၄၁ -
၁၉၈၈ခုနှစ် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈၈၈ လူထုအုံကြွမှု]]အပြီးတွင် တပ်မတော်မှ တစ်ဖန်အာဏာသိမ်းယူလိုက်ခြင်းဖြင့် ၁၉၇၄ ခုနှစ်ဖွဲ့စည်းပုံ ပယ်ဖျက်ခံလိုက်ရသည့်နောက်တွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကာလများတွင် စစ်ဦးစီးချုပ်များဖြစ်သည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးစောမောင် နှင့် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ တို့ကသာ တိုင်းပြည်ကို တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြသဖြင့် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေအား လိုက်နာကျင့်သုံးခြင်း မရှိသည့် ကာလဖြစ်သည်။ အစိုးရအဖွဲ့အကြီးအကဲ အဖြစ်သော်လည်း၊ နိုင်ငံအကြီးအကဲ အဖြစ်သော်လည်းကောင်း သမ္မတအုပ်ချုပ်ရေးပုံစံ မဖြစ်ခဲ့ပေ။ သို့သော် အစိုးရအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ရန်အတွက် ဝန်ကြီးချုပ် တစ်ဦးကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ခုနှစ်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် နိုင်ငံအကြီးအကဲဖြစ်သည် သာမက အစိုးရအဖွဲ့အကြီးအကဲပါ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ သို့ဖြင့် ၂၀၁၁ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ၊ ၄ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်မှ ရွေးကောက်ခံ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် စစ်ဘက်မှ ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်သည့် သမ္မတရွေးချယ်တင်မြောက်ရေးအဖွဲ့၏ မဲပေးဆုံးဖြတ်ချက်များအရ ဦးသိန်းစိန်သည် သမ္မတဖြစ်လာသည်။
== နိုင်ငံတော် သမ္မတ၏တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ==
[[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|၂၀၀၈ မြန်မာနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ]]အရ နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။
*၂၀၂။ နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့်
** (က) ပြည်ထောင်စုအစိုးရဝန်ကြီးဌာနများကို လိုအပ်သလို သတ်မှတ်နိုင်သည်။ ထို့ပြင် ဝန်ကြီးဌာနများကို ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ခြင်း ဖြည့်စွက်ခြင်း ပြုနိုင်သည်။
** (ခ) ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဦးရေကို လိုအပ်သလို သတ်မှတ်နိုင်သည်။ ထို့ပြင် သတ်မှတ်ဦးရေကို တိုးခြင်း၊ လျှော့ခြင်း ပြုနိုင်သည်။
*၂၀၃။ နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အား တာဝန်ခံရမည်။ ဒုတိယ သမ္မတများသည် နိုင်ငံတော် သမ္မတအားလည်းကောင်း၊ နိုင်ငံတော် သမ္မတမှတစ်ဆင့် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အားလည်းကောင်း တာဝန်ခံရမည်။
*၂၀၄။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည်
** (က) ပြစ်ဒဏ်လွတ်ငြိမ်းခွင့် ပေးပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
** (ခ) အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ထောက်ခံချက်နှင့်အညီ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ပေးပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
*၂၀၅။ နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် ဥပဒေနှင့်အညီ
** (က) ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့များ၊ ဂုဏ်ထူးဆောင်တံဆိပ်များ ချီးမြှင့်အပ်နှင်းခြင်းပြုနိုင်သည်။
** (ခ) ချီးမြှင့်အပ်နှင်းထားသည့် ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့များ၊ ဂုဏ်ထူးဆောင်တံဆိပ်များကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခြင်းပြုနိုင်သည်။
*၂၀၆။ နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များနှင့် သံတမန်ဆက်သွယ်ခြင်း၊ သံတမန်အဆက်အသွယ်ဖြတ်တောက်ခြင်းပြုနိုင်သည်။ သို့ရာတွင် ချက်ချင်းအရေးယူဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည့်အခြေအနေမျိုး၌ နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]နှင့် ညှိနှိုင်းလျက် နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တစ်ခုနှင့် သံတမန်အဆက်အသွယ် ဖြတ်တောက်နိုင်သည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် မိမိ၏အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်ကို ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်သို့ တင်ပြအတည်ပြုချက်ရယူရမည်။
*၂၀၈။ နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် ဥပဒေနှင့်အညီ ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်း အကြီးအမှူးများကို ခန့်အပ်ခြင်း၊ ထုတ်ပယ်ခြင်း ပြုနိုင်သည်။
*၂၀၉။ နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် ဥပဒေနှင့်အညီ
** (က) ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၏ အတည်ပြုချက်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ခွင့်ရှိသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ၊ ဒေသဆိုင်ရာ (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံအချင်းချင်းဆိုင်ရာစာချုပ်များကို ချုပ်ဆိုခြင်း၊ အတည်ပြုဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ပယ်ဖျက်ခြင်း၊ စာချုပ်များမှ နုတ်ထွက်ခြင်း ပြုရမည်။
** (ခ) ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၏ အတည်ပြုချက် ရယူရန်မလိုအပ်ဘဲ ဆောင်ရွက်ခွင့်ရှိသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ၊ ဒေသဆိုင်ရာ (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံအချင်းချင်းဆိုင်ရာစာချုပ်များကို ချုပ်ဆိုခြင်း၊ အတည်ပြုဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ပယ်ဖျက်ခြင်း၊ စာချုပ်များမှ နုတ်ထွက်ခြင်း ပြုနိုင်သည်။
*၂၁၀။ နိုင်ငံတော် သမ္မတသည် နိုင်ငံတော်၏မူဝါဒများနှင့် နိုင်ငံတော်၏အခြေအနေအရပ်ရပ်တို့ကို ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အစည်းအဝေးတွင် ဖြစ်စေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော် (သို့မဟုတ်) အမျိုးသားလွှတ်တော်အစည်းအဝေးတွင်ဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးသို့ဖြစ်စေ အခါအားလျော်စွာ မိန့်ခွန်းပြောကြားခွင့်၊ သဝဏ်လွှာပေးပို့ခွင့်ရှိသည်။
*၂၁၁။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် လိုအပ်လျှင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် အရေးပေါ်အစည်းအဝေးကိုဖြစ်စေ၊ အထူးအစည်းအဝေးကိုဖြစ်စေ ခေါ်ယူကျင်းပပေးရန် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယကအား အကြောင်းကြားနိုင်သည်။
*၂၁၂။**(က) နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အစည်းအဝေးတစ်ခုနှင့် တစ်ခုအကြား ဘဏ္ဍာငွေ အရအသုံးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များမှအပ ချက်ချင်းအရေးယူဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သော အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များအတွက် ဥပဒေ ကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခွင့်ရှိသည်။
** (ခ) နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ပုဒ်မခွဲ(က)အရ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့်ကို ရုပ်သိမ်းခြင်းမရှိလျှင် ယင်းအမိန့်ထုတ်ပြန်သည့်နေ့ရက်မှ ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း ကျင်းပသော အနီးကပ်ဆုံး ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အစည်းအဝေးသို့ တင်ပြ၍ အတည်ပြုချက်ရယူရမည်။ ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အစည်းအဝေးကျင်းပရန် မရှိလျင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် အထူးအစည်းအဝေးကို ခေါ်ယူကျင်းပစေ၍ အတည်ပြုချက်ရယူရမည်။
** (ဂ) ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၏ အတည်ပြုချက်မရရှိလျှင် ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့်သည် အတည်မပြုသည့်နေ့မှစ၍ အာဏာတည်ခြင်းမှ ရပ်စဲရမည်။
** (ဃ) နိုင်ငံတောသမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုလွှတော်၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ထိုဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့်ကို လိုအပ်သောကာလအပိုင်းအခြားအထိ ဆက်လက်အတည်ဖြစ်စေနိုင်သည်။
** (င) ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့် ထုတ်ပြန်ကြေညာသည့်နေ့မှစ၍ ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း ရုပ်သိမ်းပြီးဖြစ်စေကာမူ ထိုဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့်ကို အနီးကပ်ဆုံးကျင်းပမည့် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အစည်းအဝေးသို့တင်ပြရမည်။
** (စ) ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့်တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်မရှိသော ပြဋ္ဌာန်းချက်ပါရှိလျှင် ယင်းပြဋ္ဌာန်းချက်သည် ပျက်ပြယ်ရမည်။
*၂၁၄။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းသည့်ဥပဒေများကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ အရေးယူဆောင်ရွက်ပြီး လက်မှတ်ရေးထိုးရမည်။ ယင်းသို့ လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးသောဥပဒေများကို နိုင်ငံတော်ပြန်တမ်းတွင် ထုတ်ပြန် ကြေညာရမည်။
*၂၁၅။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရသော်လည်းကောင်း၊ ဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်အရသော်လည်းကောင်း၊ မိမိအားအပ် နှင်း ထားသည့် တာဝန်နှင့်လုပ်ပိုင်ခွင့်များကို ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်မှု သို့တည်းမဟုတ် ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်သည့်အနေဖြင့် ပြုခဲ့သောပြုလုပ်မှု အတွက် မည်သည့်လွှတ်တော်၊ မည်သည့်တရားရုံးတွင်မျ ဖြေရှင်းရန် တာဝန်မရှိစေရ။ သို့ရာတွင် ဤကဲ့သို့ တာဝန်မရှိစေခြင်းသည် နိုင်ငံတော် သမ္မတအား ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ စွပ်စွဲပြစ်တင်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိစေရ။
== နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ ခံစားခွင့် ==
=== အိမ်တော် ===
နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် နေပြည်တော်ရှိ [[သမ္မတအိမ်တော် (နေပြည်တော်)|နိုင်ငံတော်သမ္မတအိမ်တော်]]တွင် နေထိုင်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
Line ၅၁ ⟶ ၉၁:
{{main|မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ စာရင်း}}
{|
|-
!
!width=80 rowspan=
!
!
!
!
!
|-
!စတင်
Line ၆၆ ⟶ ၁၀၅:
!ရက်ပေါင်း
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=
| rowspan=
| rowspan=
| ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
Line ၇၅ ⟶ ၁၁၄:
|[[ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ|I]]
|[[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|USDP]]-[[တပ်မတော်]]
|
|-
| colspan=
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=
| rowspan=
| rowspan=
| ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| ၂၁ မတ် ၂၀၁၈<ref name="pom">{{cite web|url=http://www.president-office.gov.mm/?q=briefing-room/news/2018/03/21/id-13603|title=နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး သတင်းထုတ်ပြန်ချက် အမှတ်၊ ၁ / ၂၀၁၈|date=၂၁ မတ် ၂၀၁၈|accessdate=၂၁ မတ် ၂၀၁၈}}</ref>
Line ၈၈ ⟶ ၁၂၇:
| [[ဦးထင်ကျော်အစိုးရ|II]]
|[[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်|NLD]]-[[တပ်မတော်]]
|
|-
| colspan=
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=
| rowspan=
| rowspan=
| ၂၁ မတ် ၂၀၁၈
| ၃၀ မတ် ၂၀၁၈
Line ၁၀၁ ⟶ ၁၄၀:
| [[ဦးထင်ကျော်အစိုးရ|II]]
| [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်|NLD]]—[[တပ်မတော်]]
| rowspan=
|-
| colspan=
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=
| rowspan=
| rowspan=
| ၃၀ မတ် ၂၀၁၈
| ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
Line ၁၁၄ ⟶ ၁၅၃:
| [[ဦးထင်ကျော်အစိုးရ|II]]
|[[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်|NLD]]-[[တပ်မတော်]]
|
|-
|
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=
| rowspan=
| rowspan=
| ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
|
| {{age in days|2021|2|1}}
| [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|
|
| rowspan=
|-
| colspan=
|}
Line ၂၄၇ ⟶ ၁၈၄:
*[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ ဝန်ကြီးချုပ်များ]]
== ကိုးကား ==
Line ၂၅၆ ⟶ ၁၈၉:
{{ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ သမ္မတများ}}
{{မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး}} {{မြန်မာနိုင်ငံ}}
|