ကမ္ဘာဂြိုဟ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ကမ္ဘာ၏မီးတောင်လှုပ်ရှားမှုကြောင့် လေထုနှင့်ဖြစ်ပေါ်လာသော သမုဒ္ဒရာများသည်ရေငွေ့များ မီးတောင်လှုပ်ရှားမှုများကြောင့်ငွေ့ရည်ဖွဲ့ခြင်းနှင့် ဖြစ်တည်ခဲ့သည်။[[ကြယ်တံခွန်]]၊ [[ဥက္ကာခဲ]]များမှ ရေခဲများ သမုဒ္ဒရာတွင်း စီးဝင်ခြင်းတို့က ကမ္ဘာ့လေထုနှင့် သမုဒ္ဒရာများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။<ref name="watersource" /><ref>{{cite web |url=https://www.lpi.usra.edu/education/timeline/gallery/slide_17.html |title=Earth's Early Atmosphere and Oceans |work=Lunar and Planetary Institute |publisher=Universities Space Research Association |access-date=27 June 2019}}</ref> ယင်းမှ ရေငွေ့များသည် သမုဒ္ဒရာထဲသို့ ငွေ့ရည်ဖွဲ့ခဲ့သည်။ [[ကြယ်တံခွန်]]များနှင့် [[ဥက္ကာခဲ]]များ၏ရေခဲမှ ရေများသည်လည်း ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့်အချက်ဖြစ်သည်။<ref name="watersource" /> ပင်လယ်များအတွက် လိုအပ်သောရေသည် ကမ္ဘာဖြစ်တည်ကတည်းက တည်ရှိခဲ့ဟန်ရှိသည်။<ref>{{Cite journal|last1=Piani|first1=Laurette|last2=Marrocchi|first2=Yves|last3=Rigaudier|first3=Thomas|last4=Vacher|first4=Lionel G.|last5=Thomassin|first5=Dorian|last6=Marty|first6=Bernard|date=2020|title=Earth's water may have been inherited from material similar to enstatite chondrite meteorites|url=https://science.sciencemag.org/content/369/6507/1110|journal=Science|language=en|volume=369|issue=6507|pages=1110–13|doi=10.1126/science.aba1948|issn=0036-8075|pmid=32855337|bibcode=2020Sci...369.1110P|s2cid=221342529}}</ref> ဤစံနမူနာပုံစံတွင် နေသည် [[နေရောင်ခြည် တောက်ပမှု|လက်ရှိတောက်ပမှု]]၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းမျှသာရှိသေးသောအချိန်<ref name=asp2002 /> လေထုထဲရှိ [[ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့]]များသည် သမုဒ္ဒရာများကို အေးခဲမသွားစေရန် ထိန်းကျောင်းပေးခဲ့သည်။<ref name=physorg20100304 /> နှစ်ပေါင်း ၃.၅ ဘီလီယံနှစ်ကြာသော်ဘီလီယံကြာသော် ကမ္ဘာ၏ သံလိုက်စက်ကွင်းသည်သံလိုက်စက်ကွင်း ဖြစ်တည်လာခဲ့သည်။ ယင်းသံလိုက်စက်ကွင်းသည် လေထုကို နေလေ (solar wind) မှ နှုတ်ယူမသွားစေရန် ကာကွယ်ပေးခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ၏ အပြင်ဘက်ချော်ရည်အလွှာသည် အေးမြလာပြီး ပထမဆုံး အစိုင်အခဲလွှာကို ဖွဲ့တည်လာခဲ့သည်။