Content deleted Content added
|
|
|
နေမှ ကမ္ဘာသို့ အကွာအဝေး၊ ဂြိုဟ်ပတ်လမ်းကြောင်း ဗဟိုကျမှု၊ လှည့်ပတ်နှုန်း၊ ဝင်ရိုးပေါ်တွင် တိမ်းစောင်းမှု၊ ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာ ရာဇဝင်၊ ရေရှည်တည်တံ့သော လေထုနှင့် [[သံလိုက်စက်ကွင်း]] အစရှိသည့် အားလုံးသော ရာသီဥတုအခြေနေများသည် မြေမျက်နှာပြင်ပေါ်တွင် အကျိုးသက်ရောက်လျက်ရှိသည်။<ref name="dole1970" /> ကမ္ဘာသည် အရည်အဖြစ်တည်ရှိသော ရေကို ထောက်ပံ့ပေးပြီး ယင်းသည် ရှုပ်ထွေးသော အော်ဂဲနစ် မော်လီကျူးများ ဖြစ်တည်လာစေရန်၊ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်များအတွက် လိုအပ်သောစွမ်းအင်ကို အလုံအလောက် ထောက်ပံ့ပေးသည်။ အပင်များသည် လေထု၊ မြေဆီလွှာနှင့် ရေမှ အာဟာရဓာတ်ကို ယူသုံးနိုင်ကြသည်။ ယင်းအာဟာရဓာတ်များသည် မတူညီသောမျိုးစိတ်များကြားတွင် သံသရာလည်လျက်ရှိသည်။<ref>{{Cite book|last1=Singh|first1=J. S.|author-link1=Jamuna Sharan Singh|last2=Singh|first2=S. P.|author-link2=S. P. Singh (biochemist)|last3=Gupta|first3=S.R.|url=https://www.worldcat.org/oclc/896866658|title=Ecology environmental science and conservation|publisher=S. Chand & Company|year=2013|isbn=978-93-83746-00-2|edition=First|location=New Delhi|oclc=896866658}}</ref>
ဟာရကိန်းမုန်တိုင်းများနှင့်ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်းများနှင့် [[တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်း|တိုက်ဖုန်းမုန်တိုင်းများ]]အပါဝင်များအပါအဝင် အပူပိုင်း ဆိုင်ကလုန်းများကဲ့သို့သောဆိုင်ကလုန်းကဲ့သို့သော ပြင်းထန်သော မိုးလေဝသသည်မိုးလေဝသအခြေအနေများသည် ကမ္ဘာမြေ၏ မျက်နှာပြင်တိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီး ယင်းဒေသရှိ သက်ရှိများအပေါ် ကြီးမားသည့်အကျိုးသက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၀ ခုနှစ်အထိပြည့်နှစ်အထိ ယင်းဖြစ်ရပ်များသည် တနှစ်လျင်တစ်နှစ်လျင် ပျမ်းမျှလူပေါင်း ၁၁၈၀၀ သေဆုံးစေခဲ့သည်။<ref>{{cite book|title=Oceans and Human Health|first1=Sharon|last1=Smith|first2=Lora|last2=Fleming|first3=Helena|last3=Solo-Gabriele|first4=William H.|last4=Gerwick|publisher=Elsevier Science|year= 2011|isbn=978-0-08-087782-2|page=212}}</ref> အခြားနေရာများတွင် ငလျင်လှုပ်ခြင်း၊ မြေပြိုခြင်း၊ [[ဆူနာမီ|ဆူနာမီဖြစ်ပေါ်ခြင်း]]၊ မီးတောင်ပေါက်ကွဲခြင်း၊ ရေလွှမ်းခြင်း၊ မိုးခေါင်ခြင်း၊ [[တောမီး|တောမီးလောင်ခြင်း]]နှင့် အခြားဘေးအန္တရာယ်များ ကျရောက်ရန် ရှိနေသည်။<ref>{{cite book|title=Natural Disasters|last1=Alexander|first1=David|page=3|year= 1993|url=https://books.google.com/books?id=wnt0DwAAQBAJ&q=Natural+Disasters&pg=PT11|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=978-1-317-93881-1}}</ref> လူသားတို့၏ ဆောင်ရွက်ချက်များကြောင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ ပျောက်ဆုံးခြင်း၊ မျိုးစိတ်များ [[မျိုးသုဉ်းခြင်း]]၊ မြေဆီလွှာ ခမ်းခြောက်ခြင်း၊ မြေတိုက်စားခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite book|pages=52, 66, 69, 137, 142, 185, 202, 355, 366|title=The Human Impact on the Natural Environment|last1=Goudie|first1=Andrew|author-link1=Andrew Goudie (geographer)|year=2000|publisher=MIT Press|isbn=978-0-262-57138-8}}</ref> လူသားတို့၏ အပြုအမူသည် [[ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့]]များကို လေထုထဲသို့ ရောက်စေပြီး [[ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှု]]ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal|last1=Cook|first1=John|last2=Oreskes|first2=Naomi|author-link2=Naomi Oreskes|last3=Doran|first3=Peter T.|author-link3=Peter Doran|last4=Anderegg|first4=William R. L.|last5=Verheggen|first5=Bart|last6=Maibach|first6=Edward W.|author-link6=Edward Maibach|last7=Carlton|first7=J. Stuart|last8=Lewandowsky|first8=Stephan|author-link8=Stephan Lewandowsky|last9=Skuce|first9=Andrew G.|last10=Green|first10=Sarah A.|last11=Nuccitelli|first11=Dana|date=2016|title=Consensus on consensus: a synthesis of consensus estimates on human-caused global warming|journal=Environmental Research Letters|language=en|volume=11|issue=4|page=048002|doi=10.1088/1748-9326/11/4/048002|bibcode=2016ERL....11d8002C|issn=1748-9326|doi-access=free}}</ref> ရေခဲလွှာများ အရည်ပျော်ကာ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာမှု၊ မိုးခေါင်ရေရှားခြင်းနှင့် တောမီးလောင်မှုအန္တရာယ်ရှိလာခြင်းတို့သည် မျိုးစိတ်များကို ပိုမိုအေးမြသောဒေသသို့ ပြောင်းရွေ့နေထိုင်ရန် တွန်းအားပေးဖြစ်လာစေသည်။<ref name="Global Warming Effects">{{Cite web|date=14 January 2019|title=Global Warming Effects|url=https://www.nationalgeographic.com/environment/global-warming/global-warming-effects/|access-date=16 September 2020|website=National Geographic|language=en}}</ref>
==လူသား ပထဝီဝင်==
|
