လူမှုအဖွဲ့အစည်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

[[imageFile:Calfund_logo.gif|right|thumb|ကယ်လီဖိုးနီးယား လူမှုအဖွဲ့အစည်း ဖောင်ဒေးရှင်း ]]

== အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက် ==

အတင်းအကျပ်စေခိုင်းမှုများမပါဝင်သည့် လူမှုအဖွဲ့အစည်းဆိုသည်မှာ အများအကျိုး၊ ရည်မှန်းချက်များနှင့် တန်ဖိုးများ အတွက်ရည်ရွယ်ပြီး ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်သည့်နေရာ ကိုရည်ညွှန်းသည်။ စာတွေ ့အရ ဤအဖွဲ့အစည်းများသည် အခြား အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သည့် နိုင်ငံတော်အစိုးရ၊ မိသားစု၊ ဈေးကွက်တို့နှင့် ပြတ်ပြတ်သားသားခြားနားသော်လည်း လက်တွေ့တွင်မူ ထိုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ထွေးရောယှက်တင် ရှိနေပြီး စည်းခြားထားမှုမှာမှုန်ဝါးဝါးနှင့် အပေးအယူရှိသည်။ လူမှုရေးအသင်းသည် အမျိုးမျိုးအထွေအထွေ ကွဲပြားနေသည့် နေရာများ၊ လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် အဖွဲ့ပုံစံများကို ယေဘုယျအားဖြင့် ထွေးပိုက်ထားရပြီး စံနစ်တကျရှိမှု၊ ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်မှုနှင့် အခွင့်အာဏာသုံးစွဲမှုတို့တွင် အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံ အနိမ့်အမြင့်ရှိသည်။ လူမှုအဖွဲ့အစည်းများသည် ရံဖန်ရံခါ မှတ်ပုံတင်ထားပြီး အသင်းဝင်များပြားသည့် အဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်သည့် ကုသိုလ်ဖြစ်အသင်းများ၊ အုပ်စုများ၊ အမျိုးသမီး အဖွဲ့အစည်းများ၊ ယုံကြည်မှု အခြေခံ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ကျွမ်းကျင်မှုအသင်းများ၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ၊ ကိုယ်ထူကိုယ်ထအုပ်စုများ၊ လူမှုလှုပ်ရှားအသင်းများ၊ စီးပွားရေးအသင်းများ၊ ညွန့်ပေါင်းနှင့် ဥပဒေအဖွဲ့များ ဖြစ်သည်။[1]

== မူလအစ ==

== ဒီမိုကရေစီ ==

စာပေအရ လူမှုအဖွဲ့အစည်းနှင့် ဒီမိုကရက်တစ် နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်း တို့ကြား ကူးလူးဆက်ဆံမှုသည် Alexis de Tocqueville (အလက်ဇစ် ဒီ တွတ်ကွီဗွီး) တို့ကဲ့သို့ ရှေးယခင်က ရေးသားခဲ့သည့် လွတ်လပ်သည့် အရေးအသားစာပေများတွင် စတင်အမြစ်တွယ်ခဲ့သည်။[7] သို့သော်လည်း၊ ဤအကြောင်း အရာများကို နှစ်ဆယ်ရာစု၏ သဘောတရား ပညာရှင်ကြီးများဖြစ်သည့် Gabriel Almond (ဂက်ဘယ်ရီ အယ်မွန်)နှင့် Sidney Verba (ဆစ်ဒနီ ဗာဘာ) တို့မှ ထင်ထင်ရှားရှားဖြစ်အောင် တိုးတက်ကြံဆောင် ခဲ့ကြသည်။ ဂက်ဘယ်ရီ အယ်မွန် နှင့် ဆစ်ဒနီ ဗာဘာတို့သည် [[ ဒီမိုကရေစီ]] ဖြစ်စဉ်အတွင်းမှ နိုင်ငံရေးယဉ်ကျေးမှု အခန်းကဏ္ဍကို အဓိကကျကြောင်း ထုတ်ဖော်ဖွင့်ဆိုခဲ့သည်။

မကြာသေးမှက၊ Robert D. Putnam (ရောဘတ် ဒီ ပွတ်နမ်)သည် ထိုနည်းတူစွာ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွင် ပါဝင်သည့် နိုင်ငံရေးမပါဝင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများသည် ဒီမိုကရေစီအတွက် အဓိကအားဖြစ်သည်ကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ အဘယ့်ကြောင့် ဤသို့ဖြစ်ရသည်မှာ လူမှုအဖွဲ့အစည်းသည် လူမှုအရင်းအနှီး၊ ယုံကြည်မှုနှင့် မျှဝေခံစားမှုတို့ကို တည်ဆောက်ပေးပြီး ဤအရာများကို နိုင်ငံရေးအဝန်းအဝိုင်းသို့ လွှဲပြောင်းပေးပြီး လူမှုအဖွဲ့အစည်းကို တစ်စည်းတစ်လုံးထဲဖြစ်အောင် ကူညီပေးသည်။ အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ထိတွေ့ဆက်သွယ်ရေးနှင့် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာများကို နားလည်သိရှိပေးရန် ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ပေးသည်။[11]

== ကမ္ဘာပြုမှု ==

လူမှုအဖွဲ့အစည်းဆိုသည့် စကားလုံးကို ဝေဖန်ရေးသမားများနှင့် တက်ကြွသူများမှ ကမ္ဘာပြုမှုကို ကန့်ကွက်မှု ပြုရာတွင်လည်းကောင်း၊ ဆန့်ကျင်သည့် အင်အားစုအဖြစ် ရည်ညွှန်းရာတွင်လည်းကောင်း၊ လတ်တလော မကြာခဏ သုံးစွဲလျက်ရှိသည်။ ဘာကြောင့် ဤသို့ဖြစ်ရသည်ဆိုသည်မှာ လူမှုအဖွဲ့အစည်းသည် မတူညီသည့်အချက်များကို ဖြတ်ကျော်နိုင်ပြီး နယ်ခြားစည်း၏ အခြားတဖက်တွင် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်ကို မြင်ထား၍ဖြစ်သည်။[14] သို့သော်လည်း လူမှုအဖွဲ့အစည်းသည် များစွာသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များအောက်မှ ကမ္ဘာပြုမှုကို ထောက်ခံသော ထိုထိုသော စီးပွားရေးအဖွဲ့များနှင့် ပေးကမ်းလှူဒါန်းသည့် ဥရောပနှင့် မြောက်ပိုင်းနိုင်ငံများ၏ အဖွဲ့အစည်းများတွင်ပါဝင်ခြင်း၊ ရန်ပုံငွေလက်ခံခြင်း၊ ညွှန်ကြားချက် လက်ခံခြင်းများ လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ ဤကိစ္စသည် အပြိုင်အဆိုင် အသုံးချချင်းဖြစ်သည်။[15] [[ကွန်မြူနစ်ဝါဒ|ကွန်မြူနစ်စနစ်]]ကျဆုံးပြီးနောက်ပိုင်း ကမ္ဘာကြီးအတိုင်းအတာဖြင့် လျှင်မြန်စွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည့် လူမှုအဖွဲ့အစည်းသည် ဝါရှင်တန် သဘောတူညီချက်နှင့် ဆက်နွယ်လျက် လက်သစ်လွတ်လပ်သည့် မဟာဗျုဟာများ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။[8] ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့ပြီးဖြစ်သည့် တချို့သော လေ့လာမှုများတွင် ဤလူမှုအဖွဲ့အစည်း၏ စကားလုံးကို ထုတ်ဖော်ဖြေရှင်း၍မရသည့် ကိစ္စများအဖြစ် ရှုမြင်ပြီး နိုင်ငံတကာ အကူအညီပေးရေးစံနစ်၏ ရုပ်လုံးဖေါ်မှု အကျိုးသက်ရောက်မှု အင်အားနှင့် ဆက်နွယ်၍ ဤစကားလုံးကို သုံးစွဲလျက်ရှိသည်။ (ဥပမာကို Tvedt 1998 တွင်ကြည့်)

== လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၏ ဥပမာများ ==

၉။ စားသုံးသူများ/ စားသုံးသူအဖွဲ့အစည်းများ

== စေတနာ့ဝန်ထမ်းနှင့် အကျိုးအမြတ် မယူသည့် ဌာနများအတွက် ဆောင် ရွက်ပေးသည့် ကြားခံအဖွဲ့အစည်းများ ==

၅။ ပုဂ္ဂလိက စေတနာ့ဝန်ထမ်း အဖွဲ့အစည်းများ (PVOs)

အားလုံးသော လူမှုအဖွဲ့အစည်းသည် နိုင်ငံတော်အစိုးရအပေါ် မဲတင်းပေးသည့်အင်အားမဟုတ်။

== ကိုးကား ==