လွှတ်တော်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''လွှတ်တော်''' ဆိုသည်မှာ [[တိုင်းပြည်]] တစ်ခု အတွက် [[ဥပဒေပြုရေး အာဏာ]]ကို ကျင့်သုံးရာ နေရာဌာန ဖြစ်သည်။ [[ဒီမိုကရေစီ]] စနစ်ကျင့်သုံးသည်ဖြစ်စေ၊ မကျင့်သုံးသည်ဖြစ်စေ [[ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ]] ပြဌာန်းထားသည့် နိုင်ငံတိုင်းတွင် လွှတ်တော်ကို ဖွဲ့စည်းရမြဲ ဖြစ်သည်။

 

သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ လွှတ်တော်တို့၏ အစ မှာ ဒီမိုကရေစီ စနစ်နှင့် အတူ မွေးဖွားလာခြင်း ဖြစ်သည်။ အေသင် မြို့ပြနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီ စနစ်ကို ကျင့်သုံးစဉ်က လွှတ်တော်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံ နိုင်ငံသား ကိုယ်စားလှယ်များက တက်ရောက်ပြီး နိုင်ငံ့ ရေးရာများကို ဆွေးနွေး အဖြေရှာသည့် နေရာအဖြစ် သတ်မှတ်သည်။ မူလအစက တည်နေရာ အတည်တကျ မရှိဘဲ မြို့တွင်း ဈေးထိပ်ရှိ မြေကွပ်လပ်ကြီးတွင် ဆွေးနွေးကြသည်။ ထို့ကြောင့် ဆွေးနွေးပွဲ ([[ဖိုရမ်]]) ဆိုသည့် အသုံးအနှုံးမှာ [[ဂရိဘာသာ]] အားဖြင့် မြေကွပ်လပ် ဖြစ်သည်။ နောင်တွင် ခေတ်သစ် ကမ္ဘာ၌ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည် ထွန်းကားလာခြင်းနှင့်အတူ တိုင်းပြည်၏ ဥပဒေပြုရေး အာဏာအတွက် ပြည်သူ့ ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် လွှတ်တော်များ ဖွဲ့စည်းလာခဲ့သည်။ လွှတ်တော်ကို [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာ]]အားဖြင့် ပါလီမန် ဟုခေါ်ပါသည်။

 

တို့ဖြစ်ကြသည်။

 

[[File:HT.jpg|thumb|left|ရတနာပုံခေတ် လွှတ်တော်]]

[[နရပတိစည်သူ]]မင်းသည် ဘိုးတော် [[အလောင်းစည်သူ]] ဘကြီးတော် [[မင်းရှင်စော]] ခမည်းတော် [[နရသူ]]နှင့် နောင်တော် [[နရသိင်္ခ]]တို့၏ ထီးနန်းစိုးစံစဉ် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည့် အာဏာနှင့် စိတ်ဝမ်းကွဲပြားမှုတို့ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုများကို ကောင်းစွာ သုံးသပ်မိဟန်ရှိလေသည်။ နရပတိစည်သူမင်း မကွယ်လွန်မီကပင် နိုင်ငံရေးအာဏာ ခွဲဝေမှုဖြင့် လွှတ်တော်သဖွယ် [[အုပ်ချုပ်ရေး]]ကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

 

 

[[ပုဂံမင်းဆက်]] တစ်လျှောက်လုံး နိုင်ငံရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေး အာဏာကို ဘုရင်တစ်ဦးတည်း ကသာလျှင် အုပ်ချုပ်သည်ကို ဖျက်သိမ်း ၍ ဘုရင်နှင့် လွှတ်တော်တို့ကို အာဏာ ခွဲဝေပေးလိုက်ခြင်းပင် ဖြစ်ကြောင်းတွေ့ရှိရသည်။ ဇေယျသိင်္ခသည် ပုဂံထီးနန်းကိုသာလျှင် ဆက်ခံရသော်လည်း နိုင်ငံရေး အုပ်ချုပ်ရေး ကာကွယ်ရေး အာဏာများကိုမူ နောင်တော်ကြီးလေးဦး စုရုံးခြင်းပြုကြသော လွှတ်တော်တွင် သာရှိသည်။ နာရပတိစည်သူမင်း၏ အစီစဉ်မှာ အလွန်အမျှော်အမြင်နဲ့ ပြည့်စုံသော အစီစဉ်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်တော် အုပ်ချုပ်ရေး ရာဇဝင်ကို ပြန်လည် လေ့လာ ကြည့်သောအခါ လွတ်တော်အားကောင်း သောအခါများတွင် ဘုရင်၏ တန်ခိုးအာဏာကိုပင် ထိန်းသိမ်းဟန့်တားခြင်း ပြုနိုင်ရုံမျှမက ဘုရင်ကို ရွေးချယ်နိုင်သည်အထိ လွှတ်တော်အာဏာရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ တခါတရံလွှတ်တော် အင်အား နည်းပါးသောအချိန်တွင် လွှတ်တော်သည် ဘုရင်၏ လက်ပါးစေကလေးသဖွယ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ <ref>ရှေးဟောင်းမြန်မာခေတ်ဦး ပုဂံ နယူးယောက်။ဂျေဂျေအော်စတင်။ -၁၉၆၉ လုစ်</ref><ref>အရှေ့တောင်အာရှရာဇဝင်၊ ဟော-၁၉၅၅မြန်မာရာဇဝင် (ဟာဗေး ၁၉၂၅)</ref><ref>မဟာ မြန်မာရာဇဝင်တော်ကြီး ( ဦးကုလား )မှန်နန်းရာဇဝင် သုံးတွဲ</ref>

 

 

လွှတ်တော်က ဥပဒေ ပြုခွင့်ရှိသည့် ဥပဒေပြု စာရင်းပါ ကိစ္စရပ် များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဇယား ၁ ပြည် ထောင်စု ဥပဒေ ပြုစာရင်း (ပုဒ်မ ၉၆ ကို ရည်ညွှန်း သည်) တွင် ဖော်ပြ ထားသည်။

* နိုင်ငံတော် ကာကွယ်ရေး နှင့် လုံခြုံရေး ကဏ္ဍ၊

* စီမံခန့် ခွဲရေး ကဏ္ဍ၊

* တရား စီရင်ရေး ကဏ္ဍ တို့ကို ခွဲခြား ဖော်ပြထား သည်။

<references/>

 

[[Category:ဒီမိုကရေစီ]]

[[ro:Parlament]]

[[ru:Парламент]]

[[rw:Inteko ishinga amategeko]]

[[sh:Parlament]]