အစ္စလာမ်ဘာသာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး Robot: Cosmetic changes
အရေးမကြီး →‎enhance introduction
စာကြောင်း ၁ -
[[File:Islam.1.jpg|frame|right|ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၊ မက္ကာဟ်မြို့ရှိ ကာအ်ဘာသည် အစ္စလာမ်ဘာသာ၏ ဗဟိုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့အနှံ့အပြားရှိ မွတ်စလင်များ လာရောက်စုရုံးဝတ်ပြုရာနေရာလည်း ဖြစ်သည်။]]
[[File:Islam.1.jpg|frame|right|မက္ကာ]]
 
အစ္စလာမ် (အာရပ်ဘာသာဖြင့်-အယ်-အစ္စလာမ် (الإسلام‎ al-’islām )၊ အသံထွက် (အစ္စလာမ်) [ʔislæːm] (နားဆင်ရန်)[မှတ်ချက် ၁])သည် ကိုးကွယ်ယုံကြည်သူ နောက်လိုက်များက ဘုရားသခင်(အလ္လာဟ်)၏ အမိန့်တော်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားခြင်းခံထားရသည့် ကုရ်အာန်ကျမ်းစာနှင့် အစ္စလာမ်ဘာသာ၏ နောက်ဆုံးတမန်တော်ဖြစ်သော မုဟမ္မဒ်၏ သင်ကြားပို့ချချက်များ(ဟဒီးဆ်)နှင့် အနေအထိုင်၊ အလေ့အထများ(ဆွန္နသ်)ပေါ် အခြေခံထားသော ဘုရားတစ်ဆူတည်းရှိ ဘာသာတစ်ခုဖြစ်သည်။ အစ္စလာမ်ဆိုသော စကားလုံးမှာ "ဘုရားသခင်ထံပါးတွင် ကျိုးနွံနိမ့်ချခြင်း"၊ "ငြိမ်းချမ်းမှု"၊ "ငြိမ်းချမ်းရာ လမ်းကြောင်း" ဟူ၍လည်း အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ အစ္စလာမ်ဘာသာကို လိုက်နာကိုးကွယ်သူများအား မွတ်စလင်ဟု ခေါ်သည်။
ကာအဘာ (Kaaba) သည် အစ္စလာမ်၏ဗဟိုဖြစ်ပြီး၊ မက္ကာ(ဆော်ဒီအာရေဗျ-)တွင် တည်ရှိသည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ များရှိ မွတ်စလင်-များ လာရောက်စုဝေး ဝတ်ပြုရာနေရာဖြစ်သည်။
 
မွတ်ဆလင်များသည် ဘုရားသခင်အား တစ်ပါးတည်းဖြစ်ပြီး တုဖက်နိှုင်းယှဉ်စရာ မရှိဟု ယုံကြည်ကြည်သည်။ ထို့အပြင် ၎င်းတို့၏ ဘာသာသည် တမန်တော် အေဗရာဟင်၊ မိုးဇက်(မူဆာ)နှင့် ဂျီးဇက်(အီဆာ)တို့ မပေါ်ပေါက်မှီ ရှေးယခင် ခေတ်ကာလ များစွာကတည်းက ကမ္ဘာအနှံ့ တည်ရှိခဲ့သည့် အပြီးပြည့်စုံဆုံးသော ဘာသာဟုလည်း ယုံကြည်ကြသည်။ ကုရ်အာန်မတိုင်မှီ အခြားသော ဘုရားသခင်၏ ကျမ်းစာများဖြစ်သည့် ဇဗူရ်(Zaboor)၊ တောင်ရသ်(Torah)နှင့် သမ္မာ(Bible)ကျမ်းစာများသည် အခိျန်ကာလကြာမြင့်၍ ပြောင်းလဲယို့ယွင်းခဲ့ပြီး ကုရ်အာန်ကျမ်းစာသာလျှင် တစ်ခုတည်းသော ပြောင်းလဲခြင်းမရှိသည့် ဘုရားသခင်၏ နောက်ဆုံးပိတ် ကျမ်းစာဖြစ်သည်ဟုလည်း ယုံကြည်ကြသည်။ အခြားသော ဘာသာရေး စည်းမျဉ်းကျင့်ကြံမှုများမှာ ဘာသာဝင်တိုင်း မလုပ်မနေရဖြစ်သည့် အခြေခံမဏ္ဍိုင်ကြီးငါးရပ်နှင့် အစ္စလာမ်တရားဥပဒေ(ရှရီအသ်)နှင့်အညီ ကျင့်ကြံနေထိုင်ခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။ အစ္စလာမ့်တရားဥပဒေသည် ဘဏ်လုပ်ငန်း၊ လူမူဘဝဖူလုံရေးမှအစ စစ်ရေးစစ်ရာများနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ရေးရာအဆုံး လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် လူနေမှုဘဝ ကဏ္ဍအားလုံးနီးပါးကို လွှမ်းခြုံသုံးသပ်ထားသည်။
အစ္စလာမ် (အာရပ်ဘာသာဖြင့်-အယ်-အစ္စလာမ် (الإسلام‎ al-’islām )၊ အသံထွက် (အစ္စလာမ်) [ʔislæːm] ( listen)[note 1])သည် ကိုရန် -် (Qur’an) ဖြင့် ချိတ်ဆက်ထားသည် အေဗရာဟင်၏ ဘာသာဖြစ်သည်။ ကိုရန်သည် ကျမ်းတစ်ဆူဖြစ်ပြီး၊ ကိုးကွယ်သူများမှ တစ်ဆူတည်းသော အနှိုင်းမဲ့ ဘုရား(အာရပ်ဘာသာဖြင့်- အလ္လာ ( الله‎, Allāh) ) ဆိုသည့်စကားလုံးအတွက် သုံးစွဲသည့် စကားလုံးဖြစ်သည်။ တမန်တော် မိုဟာမက် ၏ ရှင်းလင်းဖော်ပြချက်များနှင့် ဘဝအမှန်ဥပမာများ (ဆွန်န (Sunnah) တွင်လည်း အေဗရာဟင်နှင့် ချိတ်ဆက်မှုတွေ့ ရသည်။ဟာဒစ်(Hadith)၏ စုဆောင်းရေးသားချက်များတွင်ပါသည့် မိုဟာမက်၏ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များ၏ ဟောပြော မှုများတွင်လည်း အေဗရာဟင်၏ ဘာသာနှင့်ချိတ်ဆက်ထားကြောင်း ပြဆိုထားသည်။အစ္စလာမ်ဆိုသည်မှာ စာအားဖြင့် “တင်ပြခြင်း (ဘုရားသခင်သို့)”ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။
 
မွတ်စလင်အများစုသည် ဆွန်နီ(Sunni) နှင့် ရှီးအာ(Shi'a)ဟူသော အဓိကဘာသာအုပ်စုခွဲကြီး နှစ်ခုအနက် တစ်ခုတွင် ပါဝင်သည်။ မွတ်စလင်ဘာသာဝင်များအနက် ၁၃ ရာခိုင်နူန်းမျှသည် ကမ္ဘာ့မွတ်စလင် အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌၊ ၂၅ ရာခိုင်နူန်းသည် တောင်အာရှ၌၊ ၂၀ ရာခိုင်နူန်းသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်း၌၊ ၂ ရာခိုင်နူန်းမျှသည် အာရှအလယ်ပိုင်း၌၊ ၄ ရာခိုင်နူန်းမျှသည် အရှေ့တောင်အာရှ၌၊ ၁၅ ရာခိုင်နူန်းသည် အာဖရိက ဆာဟာရဒေသများ၌ စသည်ဖြင့် အသီးသီး နေထိုင်ကြသည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ၂၀-၂၃ ရာခိုင်နူန်းမျှဖြစ်သည့် ၁.၅ ဘီလီယံခန့်မျှ ကိုးကွယ်သူ နောက်လိုက်ရှိသော အစ္စလာမ်ဘာသာသည် ကမ္ဘာဒုတိယအကြီးမားဆုံးသော ဘာသာနှင့် အကြီးထွား အမြန်ဆုံးသော ဘာသာတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။
 
== အစ္စလာမ်၏ အပြုကြိယာပုဒ်ဖြစ်သည့်မွတ်စလင် ==