|
မွတ်စလင်များအတွက် ကုရ်အာန်သည် များသောအားဖြင့် မူရင်းအာရဗ်ဘာသာ ကုရ်အာန်ကို ရည်ညွှန်းလေသည်။ မွတ်စလင်များသည် ကုရ်အာန်ကျမ်းစာသည် မူရင်းအာရဗ်ဘာသာ၌သာ ပြည့်ပြည့်စုံစုံ နားလည်နိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ကုရ်အာန်ဘာသာပြန်များမှာ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုများကြောင့်သော်လည်းကောင်း၊ ဘာသာပြန်သူ၏ အားနည်းမှု အမှားအယွင်များကြောင့်သော်လည်းကောင်း၊ မူရင်းအဓိပ္ပါယ် ပေါ်လွင်အောင် ပြန်ဆိုရန် မဖြစ်နိုင်သည်များကြောင့် မပြည့်စုံ ချို့ယွင်းလျက်ရှိသည်ဟု ဆိုကြသည်။ ထိုကြောင့် ကုရ်အာန်ဘာသာပြန်များကို ကုရ်အာန်၏ ရှင်းလင်းချက်မှတ်စု (သို့) အဓိပ္ပါယ်ကောက်ချက်များ ဟူ၍သာ သတ်မှတ်ထားသည်။
=== '''အကိုင်ဒါ နှင့် အာမမ်''' ===
=== သေပြီးတစ်ဖန် ပြန်လည်ရှင်သန်ထခြင်းနှင့် တရားစီရင်ခံရခြင်း ===
ကိုရန်တွင် ပြဆိုထားသည်မှာ မွတ်စလင်အားလုံးသည် ဘုရား၊ တရားတော်များ ကောင်းကင်တမန်တော်များ၊ လူသားတမန်တော်များနှင့် “တရားစီရင်သောနေ့” တို့ကို သက်ဝင်ယုံကြည်ရမည်။ သီးခြားဘာသာရေးအုပ်စုများအတွင်း ကွဲလွဲနေသည့် အခြားသော ယုံကြည်မှုများလည်းရှိသည်။ ဘုရားသခင်၏ အလိုတော်အရ ကြိုတင်သတ်မှတ်ခြင်း အပေါ် ဆွန်နီ၏ခံယူချက်ကို ဘုရားအမိန့် ဟုခေါ်ပြီး၊ ရှီအတ်များ၏အမြင်ကို ဘုရား၏ ဥပဒေကျင့်ထုံးဟုခေါ်ဆိုသည်။ ရှီအတ် အတွက်ထူးခြားမှုတစ်ခုမှာ အီမန်မာ(Imamah)၏အဆိုမိန့် သို့မဟုတ် အီမန်(Imams) နိုင်ငံရေးနှင့် ဝိညာဉ်ရေးရာ ခေါင်းဆောင်မှုဖြစ်သည်။
ကေယာမတ်ဟုခေါ်သော သေပြီးနောက် တစ်ဖန် ပြည်လည်ရှင်သန်ထကာ တရားစီရင်ခံရခြင်းမှာလည်း မွတ်စလင်များ၏ အရေးကြီးသော ယုံကြည်ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကေယာမတ်ဖြစ်မည့်အချိန်သည် ဘုရားသခင်က ကြိုတင်သတ်မှတ်ထားပြီး လူသားများ မသိရှိနိုင်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ကေယာမတ်နေ့မတိုင်မီနှင့် ထိုနေ့၌ ဖြစ်ပွားမည့် အဖြစ်အပျက်များကို ကုရ်အာန်နှင့် ဟဒီးဆ်များတွင် အတိအလင်း ဖော်ပြထားလေသည်။
ဘုရားသခင်သည် လူသားများသို့ သူ၏နောက်ဆုံး မိန့်မှာချက်ကို ကောင်းကင် တမန်ချုပ် ကြီး ဂါ-ဘရီရယ် (archangel Gabriel) (Jibrīl) မှတစ်ဆင့်၊ တမန်တော် မိုဟာမက်ဖြင့် သိရှိအောင်ပြသခဲ့သည်ဟု မွတ်စလင်များ ယုံကြည်ကြသည်။ မွတ်စလင်များအတွက် မိုဟာမက်သည် ဘုရားသခင်၏ နောက်ဆုံးတမန်တော်ဖြစ်ပြီး၊ ကိုရန်သည် တရားတော်များ၏ အထွတ်အမြတ်စာအုပ်ဖြစ်သည်။ ကိုရန်ကို မိုဟာမက်လက်ခံရရှိထားသည်မှာ ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခု ကျော်ကြာမြင့်ခဲ့သည်။အစ္စလာမ်ဘာသာတွင် တမန်တော်များသည် လူယောကျ်ားများဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်မှ သူ၏မိန့်မှာချက် သတင်းစကားများကို ပေးပို့သူများအဖြစ် ရွေးချယ် ထားခြင်းဖြစ်သည်။ တမန်တော်သည် လူသားဖြစ်ပြီး၊ နတ်ဘုရားမဟုတ်သော်လည်း ၎င်းတို့၏ပြောဆိုချက်များကို သက် သေပြရန်အတွက် တန်ခိုးပြနိုင်သည်ဟု မွတ်စလင်များ ယုံကြည်ကြသည်။ အစ္စလာမ်တမန်တော်များသည် လူသားများ အားလုံးပြီး ပြည့်စုံစေရန် အနီးကပ်ဆုံး ရောက်လာသူများဖြစ်ပြီး၊ ဘုရား၏တရားတော်များကို ဘုရားထံမှ တိုက်ရိုက် ဖြစ်စေ၊ ကောင်းကင်တမန်များမှ တစ်ဆင့်ဖြစ်စေ၊ ထူးထူးခြားခြားလက်ခံရရှိသူများဖြစ်သည်။
ကုရ်အာန်ထဲတွင် လူသားများကို ငရဲသို့ လားစေနိုင်သည့် ဘုရားသခင်အား ယုံကြည်မှုကင်းမဲ့ခြင်း၊ ဘုရားသခင်နှင့် တုဖက်နိှုင်းယှဉ် ကိုးကွယ်ခြင်း စသည့် အကုသိုလ်အချို့ကို ဖော်ပြထားသည်။ မွတ်စလင်များက ကောင်းကင်ဘုံအား ပျှော်ရွှင်ဖွယ် သုခဘုံဟု မြင်ပြီး ကုရ်အာန်ထဲတွင်လည်း ကောင်းကင်ဘုံ၏ features and the physical pleasures များကို ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရသည်။
=== အစ္စလာမ်၏ တမန်တော်များ ===
အစ္စလာမ်တွင် တမန်တော်များဟု စဉ်းစားသုံးသပ်ထားသည့် များစွာသော ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ နာမည်များကို ကိုရန်တွင်ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းဖော်ပြ ထားသည့် အမည်များစာရင်းတွင် အာဒမ် (Adam)၊ နိူအာ(Noah)၊ အေဗ-ရာဟင်(Abraham)၊ မိုးဇက် (Moses) နှင့် ဂျီးဇက် (Jesus) တို့သည်လည်း ပါဝင်ကြသည်။အစ္စလာမ်ဘာသာဗေဒတွင်ပြောကြားထားသည်မှာ အာဒမ် မှစ၍ အားလုံး သော ဘုရား၏တမန်တော်များသည် အစ္စလာမ်၏ မိန့်မှာချက်များကိုဟောကြားကြသည်။ ဘုရားသခင်၏ ဆန္ဒများကို တင်ပြကြသည်။ကိုရန်၏ အဆိုအရဘုရားသခင်၏အလိုတော်သည် အေဗရာဟင်နှင့် အင်မရန်(Imran) တို့မှ ဆင်းသက်လာသူများကို နိုင်ငံများစွာသို့ဆောင်ကျဉ်းယူဆောင်ရန်ဖြစ်သည်။ အစ္စလာမ်သည် ရှေးမဆွကပင်ရှိနှင့်ပြီးသား “သဘာဝပေါ် တွင် ဘုရားသခင်မှ လူသားများအားဖန်ဆင်း ပေးထားသကဲ့သို့ အစ္စလာမ်ကို ကိုရန်ထဲတွင် ဖေါ်ပြထားသည်။”ကိုရန်တွင်ဖွင့် ဆိုထားသည်မှာ မွတ်စလင်ဆိုသည့် အမည်နာမသည် အေဗရာဟင်မှ ပေးခဲ့သည့် အမည်ဖြစ်သည်။
သမိုင်း၏အသွင်သဏ္ဍာန်အရ၊ ခုနှစ် ရာစုနှစ်အစောပိုင်းတွင် အာရေဗျ-နိုင်ငံအတွင်းမှ စတင်ခဲ့သည်။အစ္စလာမ်ဘာသာရေး ပြဋ္ဌာန်းစာအုပ်များတွင် ဂျူဒါအစ်ဇင်နှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာတို့သည် အေဗရာဟင်၏ သင်ကြား ချက်များနှင့် အလေ့အကျင့်ဖြစ်နေသူများဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဂျူးများနှင့် ခရစ်ယာန်များကို “စာအုပ်တွင်ဖော်ပြခံရသောသူများ” (ahl al-kitāb) ဟုခေါ်ပြီး၊ တစ်ပါးမကသောနတ်ဘုရားတို့ကိုကိုးကွယ်သူများနှင့် ခွဲခြား၍ ထင်ထင်ရှားရှားဖော်ပြထားသည်။ ရှေးယခင်ဟောကြားခဲ့သည့် တရားတော်များဖြစ်သည့် တောရတ်((Torah)) နှင့် အင်ဂျီး(Gospels) တို့၏ အစိတ်အပိုင်းများ သည် စကားပြန်ဆိုရာတွင် ဖြစ်စေ၊ ပြဌာန်းစာအုပ်တွင်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် နှစ်ခုစလုံးတွင်ဖြစ်စေ၊ မှားယွင်းလာခဲ့ကြ သည်ဟု မွတ်စလင်များက ယုံကြည်ကြသည်။
=== အစ္စလာမ်ဘာသာဘုရား ===
[[File:Islam.3.png|right]]
အလ္လာ(Allah)သည်အာရပ်ဘာသာစကားဖြင့်ဘုရားဟုအဓိပ္ပါယ်ရသည်ဘုရားတစ်ဆူတည်း(အစ္စလာမ်)နှင့်အလ္လာတွင်လည်းကြည့်နိုင်သည်။အလ္လာအစ္စလာမ်၏အခြေခံဘာသာရေးသဘောတရား ခံယူချက်သည် တော်ဟစ်(tawhīd) ဖြစ်သည်။ တော်ဟစ် သည် ဘုရားတစ်ဆူတည်းကိုသာ ယုံကြည်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဘုရားသခင်အတွက် အာရပ်ဝေါဟာရ အခေါ်အဝေါ်သည် အလ္လာ (Allāh ) ဖြစ်သည်။ ပညာရှင်အများစုမှ ယုံကြည်သည်မှာ ယင်းစကားလုံးသည် ချုံ့ထားသော စကားလုံးများ ဖြစ်သည့်အ(al- )(တစ်ခု၊တစ်ယောက်၊တစ်ဦး)နှင့် အီလာ(ilāh) (ဘုရား - ယောကျာ်း)တို့ကို ချုံ့၍ ခေါ်ဆိုလာခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အဓိပ္ပါယ်မှာ “ဘုရား” (the god) ဖြစ်သည်။ သို့သော်အခြားသော ပညာရှင်များက ဆီးရီးယားဘာသာစကား အလာသည် (Aramaic Alāhā) မှ စတင်သည်ဟုတွေ့ရှိထားကြသည်။ အစ္စလာမ်၏မဏ္ဍိုင်ကြီး ငါးခုအနက် ပထမဆုံးဖြစ်သော တော်ဟစ်(tawhīd)သည်ရှဟာဒါ(shahadah)(သက်သေခံချက်)တွင် ဖွင့်ဟပြောဆိုထားသည့် ဘုရားသခင်မှလွဲ၍ အခြားဘုရားမရှိနှင့် မိုဟာမက်သည် ဘုရားသခင်၏တမန်တော်ဖြစ်သည်ဟူသော အဆိုကို အထူးပြုဖော်ပြထားသည်။ ရိုးရာအစ္စလာမ်ဘာသာရေးပညာတွင် ဘုရားသည်အားလုံးသော နားလည်သဘောပေါက်မှုများကို ကျော်လွန်သည်။ မွတ်စလင်များတွင် ဘုရားကိုတွေ့မြင်ဖူးမျှော်နိုင်သည့် မျှော်လင့်ချက်မရှိပါ။ သို့သော် မိမိကိုစောင့်ရှောက်ကာကွယ် ပေးသူအဖြစ် ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်ခြင်းနှင့် ရှိခိုးပူဇော်ခြင်းများပြုလုပ်သည်။ မွတ်စလင်များသည် ဂျီးဇက်(Jesus) ကို ပညာရှိ တမန်တော်အဖြစ် ယုံကြည်ကြပြီး၊ သုံးပါးတစ်ဆူ -ု (Trinity) ၏ ခရစ်ယာန် အဆိုအမိန့်နှင့် ဂျီးဇက်ကို ဘုရားဟု ဆိုခြင်းတို့ကို ငြင်းဆန်ကြသည်။ အစ္စလာမ်ဘာသာရေးပညာရပ်တွင် ဂျီးဇက်သည်လူတစ်ဦးသာဖြစ်ပြီး၊ ဘုရား၏သားတော်မဟုတ်၊ဘုရားကို ကိုရန်ကျမ်း၏ ဆူရာ(sura) သင်ခန်းစာတွင် ဖော်ပြထားသည်မှာ၊ “ဘုရားတစ်ဆူတည်း၊ ထာဝရဘုရား၊ မွေးဖွားပေးသူ မဟုတ်၊ မွေးဖွားလာသူမဟုတ်၊ တုနှိုင်းမဲ့ဘုရား” ဖြစ်သည်။
== လူဦးရေပြပုံ ==
| 