ဆေးလိပ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး Robot: Cosmetic changes |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ -
ဆေးလိပ်သည် လူ၏ကျန်းမာရေးကို ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်စေပါသည်။ ဆေးလိပ်မီးခိုးကို အဝတ်ဖြူပေါ်တွင် မှုတ်တင်လိုက်ပါက အဝတ်ဖြူတွင် အမည်းစွန်းများ ထင်နေသည်ကို တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ အမည်းစွန်းများတွင် နီကိုတင်းခေါ် ပြင်းထန်သော အဆိပ်တမျိုး ပါဝင်နေပါသည်။ အဆိုပါ နီကိုတင်း အဆိပ်သည်
ခရစ်နှစ် ၁၄၉၂-သို့ရောက်သောအခါ နယ်မြေသစ်ရှာဖွေသူ ခရစ်တိုဖာကိုလံဘတ်စ်သည် အမေရိကတိုက်ရှိ ဗဟားမားကျွန်းသို့ ရောက်ရှိလာပါသည်။ ကိုလံဘတ်စ်သည် ကျွန်းနေလူရိုင်းများ လယ်ယာလုပ်ငန်းမှအပြန် ညနေစောင်းတွင် သစ်ရွက်တမျိုးကို မီးရှို့ရှူရှိုက်နေကြသည်ကို တွေ့မြင်ခဲ့ပါသည်။ ဤသည်ကို တွေ့မြင်သော ကိုလံဘတ်စ်သည် သူကိုယ်တိုင် ရှူရှိုက်ကြည့်သောအခါတွင် အနံ့အရသာကို နှစ်သက်သောကြောင့် ဆေးလိပ်၊ ဆေးရွက်ကြီးနှင့် အစေ့များကို ဥရောပတိုက်သို့ ယူဆောင်လာခဲ့ပါသည်။ ဤသို့ဖြင့် လူသားတို့ကို ဒုက္ခပေးမည့် ဆေးလိပ်နှင့် ဆေးရွက်ကြီးတို့သည် အမေရိကတိုက်မှ ဥရောပတိုက်သို့ ခြေဆန့်ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။
ဆေးလိပ်တွင်ပါဝင်သော နီကိုတင်း၏ စွမ်းရည်တခုမှာ
၁၅၅၉-ခုတွင် ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ၌ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သော ပြင်သစ်သံအမတ် ဇင်းနစ်ကောသည် ဆေးရွက်ကြီး၏ ဆေးဖက်ဝင်အာနိသင်များကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပါသည်။ ထိုအချိန်တွင် ပြင်သစ်ဘုရင်မ ကက်သရင်းသည် ခေါင်းတခြမ်းကိုက် ဝေဒနာ စွဲကပ်နေပါသည်။ နစ်ကောသည် ဘုရင်မကြီး ခံစားနေရသော ခေါင်းတခြမ်းကိုက် ဝေဒနာအတွက် ဆေးရွက်ကြီးကို နှာရှူဆေးအဖြစ် ဆက်သခဲ့ပါသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ပြင်သစ်နန်းတော်ကြီး၌ ဆေးရွက်ကြီးသည် အထူးခေတ်စားလာခဲ့ပါသည်။ ဆေးရွက်ကြီးတွင်ပါဝင်သော နီကိုတင်းဆိုသောအမည်သည် အထက်ဖော်ပြပါ သံအမတ်ကြီး နစ်ကောကို ဂုဏ်ပြုခေါ်ဆိုထားခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။
အင်္ဂလန်သို့ ဆေးရွက်ကြီး ယူဆောင်လာခဲ့သူမှာ ဆာဝေါ်လတာရော်လီ ဖြစ်ပါသည်။ ဆေးလိပ်သောက်သုံးစက ဆာဝေါ်လတာ၏ အဖြစ်အပျက်ကလေးတခုမှာ ထင်ရှားပါသည်။ တနေ့တွင် ဆာဝေါ်လတာသည် အခန်းထဲတွင် တကိုယ်တည်းထိုင်ပြီး ဆေးလိပ်သောက်နေပါသည်။ မီးခိုးများလည်း တလူလူ ထွက်နေပါသည်။ ထိုအချိန်တွင် ဆေးလိပ်သောက်သည်ကို မမြင်ဖူးသော ဆာဝေါ်လတာ၏ အစေခံသည် သူ့သခင်ကို မီးလောင်နေသည်ထင်ပြီး မီး-မီး ကယ်ကြပါ-ဟု ထိတ်လန့်တကြား အော်ဟစ်ရင်း သူ့သခင်ကို ရေနှင့်လောင်းခဲ့ဖူးပါသည်။
၁၆၀၀-ပြည့်နှစ်ရောက်သောအခါ ဆေးရွက်ကြီးသည် ဥရောပတိုက်မှတဆင့် ဂျပန်၊ တရုတ်၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံများသို့ ပျံ့နှံ့လာခဲ့ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်မူ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၉၉၁ (ခရစ်နှစ် ၁၆၂၉) သာလွန်မင်းတရား လက်ထက်တွင် ဆေးလိပ်သောက်ဆေး စတင်ရောက်ရှိလာကြောင်း အထောက်အထားများ အရ သိရှိရပါသည်။ စိန္တကျော်သူ၏ ဩဝါဒထူးပျို့တွင် ဆေးတံညို တတိုလောက်၊ ရော့သောက်တော့ပေး၊ ဆေးတအိုးကျွမ်း၊ ကွမ်းတယာညက်-စသော စကားများ ပါဝင်နေခြင်းက စိန္တကျော်သူ၏ လက်ထက် (မြန်မာနှစ် ၁၀၉၈-၁၁၃၃) (ခရစ်နှစ် ၁၇၃၆-၁၇၇၁) တွင် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းဓလေ့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရှိနိုင်ပါသည်။
မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၂၈-ခုနှစ်တွင် ဆင်ဖြူရှင်မင်းတရားသည် ဒွါရာဝတီကို အောင်မြင်ပြီးသောအခါ မြန်မာတပ်မတော်သားများ ယိုးဒယားတို့ ငှက်ပျော်ဖက်သောက်သည်ကို အတုယူပြီး ငှက်ပျောဖက်၊ ကွမ်းသီးဖက်၊ သနပ်ဖက်များဖြင့် ဆေးပေါ့လိပ် စတင်လိပ်ကာ သောက်သုံးခဲ့ကြပါသည်။ ယခုအခါ ကမ္ဘာပေါ်တွင် [[ဆေးပေါ့လိပ်]] သောက်သုံးသော တခုတည်းသောနိုင်ငံမှာ မြန်မာနိုင်ငံသာ ရှိပါတော့သည်။
ဤသို့ဖြင့်
စီးကရက်ကို စတင်သုံးစွဲသူများမှာ
၁၈၈၁-ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၌ စီးကရက်စက်ရုံ စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါသည်။ ၁၈၈၄-ခုနှစ် ဧပြီလ ၃၀-ရက်နေ့တွင် ဂျိမ်းစ်အေဘွန်ဆက်သည်
ရှေးဦးအစ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်တတ်ကြောင်း မသိရှိကြပါ။ ၁၉၃၀-ပတ်ဝန်းကျင်က ထွက်ပေါ်လာသော ဆေးသုတေသန စာတမ်းတစောင်က ယခင်က အဖြစ်နည်းသော အဆုတ်ကင်ဆာရောဂါသည် ပထမကမ္ဘာစစ်အပြီးတွင် အဖြစ်များလာကြောင်း၊ အကြောင်းရင်းမှာ ဆေးလိပ်သောက်သုံးမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါသည်။ သို့သော် မည်သူကမှျ ဂရုမပြုကြပါ။ နောက်ပိုင်းတွင်အဆုပ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုနှုန်းမှာ သိသိသာသာ တိုးပွားလာသဖြင့် အစိုးရများမှာ အမှုမဲ့မနေနိုင်တော့ပါ။
|