ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
{{cleanup}}
{{Merge|ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်}}
'''ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်''' (Carbon dioxide ဓာတုသင်္ကေတ CO<sub>2</sub>) သည် လေထုထဲတွင် အတွေ့များသည့် [[ဒြပ်ပေါင်း]]တစ်မျိုး ဖြစ်ပြီး [[အောက်စီဂျင်]] [[အက်တမ်]]နှစ်ခုနှင့် [[ကာဗွန်]] အက်တမ်တစ်ခု ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ သာမန် လေဖိအားနှင့် အပူချိန်တွင် CO<sub>2</sub> သည် အငွေ့အခြေအနေတွင် ရှိပြီး လေထုထဲတွင် ၀.၀၃၈ % ပါဝင်သည်။
 
အပင်များသည် နေရောင်ခြည်ဖြင့် အစာချက်လုပ်ရာတွင် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ကို ကုန်ကြမ်းအဖြစ် သုံးသည်။ အပိုပစ္စည်းအဖြစ် သတ္တဝါများ အသက်ရှူရာတွင် လိုအပ်သည့် အောက်စီဂျင်ဓာတ်ငွေ့ကို ထုတ်လွှတ်သည်။ အရာဝတ္ထုများ မီးလောင်ကျွမ်းသည့်အခါ သို့မဟုတ် လူအပါအဝင် သတ္တဝါများ အသက်ရှူသည့်အခါ CO<sub>2</sub> ဓာတ်ငွေ့ကို ထုတ်လွှတ်သည်။
 
ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ဓာတ်ငွေ့များသည် အပူစွမ်းအင်ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် [[အနီအောက်ရောင်ြခည်]]ကို စုပ်ယူနိုင်စွမ်းရှိသောကြောင့် သိပ္ပံပညာရှင်များက CO<sub>2</sub> အား [[ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့]] အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ လေထုအတွင်း CO<sub>2</sub> သိပ်သည်းဆ တိုးမြင့်လာခြင်းသည် ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာစေသည့် အကြောင်းအရင်း တစ်ရပ်ဟု ပညာရှင်များက ယူဆထားကြသည်။
 
လေထုအတွင်း CO<sub>2</sub> သိပ်သည်းဆ များလွန်းလျှင် ဥပါဒ်ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ၁ % အထက် ရှိလျှင် လူအချို့အား မူးဝေစေသည်။ သိပ်သည်းဆ ၇ % မှ ၁၀ % အကြား ရှိလျှင် ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ အကြားနှင့် အမြင်အာရုံကို ထိခိုက်စေပြီး မိနစ်ပိုင်း အနည်းငယ်မှ တစ်နာရီအတွင်း မေ့မျောသွားစေနိုင်သည်။<ref>{{cite news|publisher=U.S. Environmental Protection Agency: |url=http://www.epa.gov/ozone/snap/fire/co2/co2report.html |title=Carbon Dioxide as a Fire Suppressant: Examining the Risks}}</ref>
 
ရုပ်ကြွင်းလောင်စာများမှ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးပြီး ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ဓာတ်ငွေ့ကို စွမ်းအင်ကဏ္ဍပြီးနောက် ပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍမှ ဒုတိယအများဆုံး ထုတ်လွှတ်လျက်ရှိကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စွမ်းအင်အေဂျင်စီ(International Energy Agency)၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရှိရသည်။
 
[[File:01p16911.jpg|thumb|ပတ်ဝန်းကျင်လေထဲ၌ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် တည်ရှိပုံ အသက်ရှူခြင်း၊ လောင်ကျွမ်းခြင်း၊ သုပ်သိုးခြင်နှင့် ညဥ့်ဖက်အပင်တို့သည် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် အဆိပ်ဓာတ်ငွေ့ကို ထုတ်ပေးကြ၏။သို့သော် ထိုဓာတ်ငွေကို နေရောင်ရသော နေဖက်တွင် အပင်များက အသုံးပြုခြင်းဖြင့် လေကို သန့်ရှင်းစေပြန်သည်]]
== ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက် ==
Line ၆၇ ⟶ ၇၇:
 
[[Category:ဓါတုဗေဒ]]
 
[[af:Koolstofdioksied]]
[[am:ካርቦን ክልቶኦክሳይድ]]
[[ar:ثنائي أكسيد الكربون]]
[[be:Дыяксід вугляроду]]
[[bg:Въглероден диоксид]]
[[bn:কার্বন ডাই অক্সাইড]]
[[bs:Ugljendioksid]]
[[ca:Diòxid de carboni]]
[[cs:Oxid uhličitý]]
[[cy:Carbon deuocsid]]
[[da:Kuldioxid]]
[[de:Kohlenstoffdioxid]]
[[el:Διοξείδιο του άνθρακα]]
[[en:Carbon dioxide]]
[[eo:Karbona dioksido]]
[[es:Dióxido de carbono]]
[[et:Süsihappegaas]]
[[eu:Karbono dioxido]]
[[fa:کربن دی‌اکسید]]
[[fi:Hiilidioksidi]]
[[fr:Dioxyde de carbone]]
[[ga:Dé-ocsaíd charbóin]]
[[gl:Dióxido de carbono]]
[[gv:Daa-ocseed charboan]]
[[he:פחמן דו-חמצני]]
[[hi:कार्बन डाईऑक्साइड]]
[[hr:Ugljikov(IV) oksid]]
[[hsb:Wuhlikowy dioksid]]
[[ht:Dyoksid kabòn]]
[[hu:Szén-dioxid]]
[[ia:Anhydrido carbonic]]
[[id:Karbon dioksida]]
[[io:Karbo dioxido]]
[[is:Koltvísýringur]]
[[it:Anidride carbonica]]
[[ja:二酸化炭素]]
[[jbo:tabrelkijno]]
[[kn:ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್]]
[[ko:이산화 탄소]]
[[la:Carbonii dioxidum]]
[[lb:Kuelendioxid]]
[[lt:Anglies dioksidas]]
[[lv:Oglekļa dioksīds]]
[[mk:Јаглерод диоксид]]
[[ml:കാർബൺ ഡയോക്സൈഡ്]]
[[mr:कार्बन डायॉक्साइड]]
[[ms:Karbon dioksida]]
[[nds:Kohlenstoffdioxid]]
[[nl:Koolstofdioxide]]
[[nn:Karbondioksid]]
[[no:Karbondioksid]]
[[oc:Dioxid de carbòni]]
[[om:Carbon dioxide]]
[[pl:Dwutlenek węgla]]
[[pnb:کاربن ڈائی آکسائڈ]]
[[pt:Dióxido de carbono]]
[[qu:Chimlasay]]
[[ro:Dioxid de carbon]]
[[ru:Оксид углерода(IV)]]
[[sc:Diòssidu de carboniu]]
[[scn:Anidridi carbònica]]
[[sh:Ugljen-dioksid]]
[[si:කාබන්ඩයොක්සයිඩ්]]
[[simple:Carbon dioxide]]
[[sk:Oxid uhličitý]]
[[sl:Ogljikov dioksid]]
[[sq:Dioksidi i karbonit]]
[[sr:Угљен-диоксид]]
[[stq:Koolestofdioxid]]
[[su:Karbon dioksida]]
[[sv:Koldioxid]]
[[sw:Dioksidi kabonia]]
[[szl:Dwutlynek wůngla]]
[[ta:காபனீரொக்சைட்டு]]
[[te:కార్బన్ డయాక్సైడ్]]
[[th:คาร์บอนไดออกไซด์]]
[[tl:Carbon dioxide]]
[[tr:Karbondioksit]]
[[uk:Діоксид вуглецю]]
[[ur:کاربن دو اکسید]]
[[vi:Cacbon điôxít]]
[[wa:Diyocside di carbone]]
[[yi:קוילן זייערס]]
[[yo:Kárbónì ọlọ́ksíjínìméjì]]
[[zh:二氧化碳]]
[[zh-min-nan:Jī-ióng-hoà-thoàⁿ]]
[[zh-yue:二氧化碳]]