ဂေါဂါမီလာတိုက်ပွဲ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး r2.7.2) (ရိုဘော့က ပေါင်းထည့်နေသည် - az, bg, ca, cs, da, de, el, es, et, fa, fi, fr, fy, he, hi, hr, hu, hy, id, it, ja, ka, ko, lt, mk, ms, nl, no, pl, pt, ro, ru, sh, sl, sr, sv, tr, vi, zh; cosmetic cha
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၁ -
{{Infobox စစ်ပွဲ
=ဂေါဂါမီလာတိုက်ပွဲ (ဘီစီ ၃၃၁)=
|conflict='''ဂေါဂါမီလာတိုက်ပွဲ(Battle of Gaugamela)'''
ဂေါဂါမီလာတိုက်ပွဲ၌ ဂရိဘုရင်[[မဟာအလက်ဇန္ဒား]]၏ ပါရှန်းတို့အပေါ်တွင် အောင်ပွဲခံခြင်းဖြင့် [[မဟာဆိုင်းရပ်စ်]] ထူထောင်ခဲ့သည့် ပါရှအင်ပါယာကြီးအား အောင်နိုင်ခြင်း သို့ရောက်လေသည်။ အလက်ဇန္ဒားအနေဖြင့် ဖခင်ဖြစ်သူ အမွေထားရစ်ခဲ့သည့် လှံရှည်နှင့် ဒိုင်းကိုင် ဖလင့်ဇ်တပ်မကြီးနှင့် ရှေ့ထွက်မြင်းတပ်တို့ဖြင့် ပါရှန်းတို့အားထိုးစစ်ဆင်ရာတွင် ပါရှအင်ပါယာတပ်များအနေဖြင့် ဆက်ကာဆက်ကာ ရှုံးနှိမ့်လာကာ ၃၃၁ဘီစီအရောက်တွင် ဂရိတပ်နှင့် ပါရှအင်ပါယာတွင်းရှိ လူမျိုးပေါင်းစုံပါဝင်သည့် မဟာဒရိုင်းရပ်စ်၏ တပ်မကြီးတို့သည် ဂေါဂါမီလာအရပ်ရှိ လွင်ပြင်ကျယ်ကြီးတွင် အဆုံးအဖြတ်အတွက် ရင်ဆိုင်တိုက်ခိုက်ကြတော့သည်။ ဂရိတပ်၏ ရည်မှန်းချက်မှာ ဘေဘီလုံမြို့တော်ဖြစ်ပြီး ဒရိုင်းရပ်စ်အနေဖြင့်လည်း အဆိုပါမြို့တော်ကို ကာကွယ်ရန် အင်အား ၂၀၀၀၀၀ဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြခြင်းဖြစ်သည်။
|image=[[File:Battle of Gaugamela (Arbela).PNG|250px]]
|caption= ဂေါဂါမီလာတိုက်ပွဲ (ဘီစီ ၃၃၁)=
|date=၃၃၁ ဘီစီ၊ အောက်တိုဘာလ (၁)
|place=ဂေါဂါမီလာ
|result=မက်စိဒိုးနီးယန်းကျဆုံး၊ ပါရှားတစ်ဝက်အား အလက်ဇန္ဒားရရှိ
|casus=Burmese expansion drift
|combatant1=မက်စီဒွန်း၊ တောင်ပိုင်း ဂရိမဟာမိတ်
|combatant2=[[ပထမ ပါရှားအင်ပါယာ]]၊ ဂရိကြေးစားစစ်သည်တော်များ
|commander1=မဟာအလက်ဇန္ဒား၊Craterus, Ptolemy, Antigonus, Cassander, Cleitus, Parmenion, Nearchus
|commander2=Darius III, Bessus, Mazaeus, Orontes II
|strength1=
|strength2=၅၃,၀၀၀-၁၀၀,၀၀၀
|casualties1=၁၀၀ ခြေလျင်တပ်, ၁,၀၀၀ မြင်းတပ်၊ (အာရီယန်), ၃၀၀ ခြေလျင်တပ်(Quintus Curtius Rufus), ၅၀၀ခြေလျင်တပ်(Diodorus Siculus), စုစုပေါင်း-၄,၀၀၀
|casualties2=၄၀,၀၀၀(Quintus Curtius Rufus)၊ ၄၇,၀၀၀၊ ၉၀,၀၀၀ (Diodorus Siculus)၊ ၃၀၀,၀၀၀+ ဖမ်းဆီးခံရ
}}
 
ဂေါဂါမီလာတိုက်ပွဲ၌ဂေါဂါမီလာတိုက်ပွဲ(Battle of Gaugamela)(ဘီစီ-၃၃၁)၌ ဂရိဘုရင်[[မဟာအလက်ဇန္ဒား]]၏ ပါရှန်းတို့အပေါ်တွင် အောင်ပွဲခံခြင်းဖြင့် [[မဟာဆိုင်းရပ်စ်]] ထူထောင်ခဲ့သည့် ပါရှအင်ပါယာကြီးအား အောင်နိုင်ခြင်း သို့ရောက်လေသည်။ အလက်ဇန္ဒားအနေဖြင့် ဖခင်ဖြစ်သူ အမွေထားရစ်ခဲ့သည့် လှံရှည်နှင့် ဒိုင်းကိုင် ဖလင့်ဇ်တပ်မကြီးနှင့် ရှေ့ထွက်မြင်းတပ်တို့ဖြင့် ပါရှန်းတို့အားထိုးစစ်ဆင်ရာတွင် ပါရှအင်ပါယာတပ်များအနေဖြင့် ဆက်ကာဆက်ကာ ရှုံးနှိမ့်လာကာ ၃၃၁ဘီစီအရောက်တွင် ဂရိတပ်နှင့် ပါရှအင်ပါယာတွင်းရှိ လူမျိုးပေါင်းစုံပါဝင်သည့် မဟာဒရိုင်းရပ်စ်၏ တပ်မကြီးတို့သည် ဂေါဂါမီလာအရပ်ရှိ လွင်ပြင်ကျယ်ကြီးတွင် အဆုံးအဖြတ်အတွက် ရင်ဆိုင်တိုက်ခိုက်ကြတော့သည်။ ဂရိတပ်၏ ရည်မှန်းချက်မှာ ဘေဘီလုံမြို့တော်ဖြစ်ပြီး ဒရိုင်းရပ်စ်အနေဖြင့်လည်း အဆိုပါမြို့တော်ကို ကာကွယ်ရန် အင်အား ၂၀၀၀၀၀ဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြခြင်းဖြစ်သည်။
 
== စစ်အခင်းအကျင်း ==
 
မဟာဒရိုင်းရပ်စ်သည် အတွင်းအကျဆုံးနှင့် မိမိအနားတွင် ကိုယ်ပိုင်ကိုယ်ရံတော်တပ်ကို ထားရှိပြီး ဝဲယာနှစ်ဖက်တို့တွင် ပါရှဩဇာခံသော ကြေးစားဂရိတပ်များကို ထားရှိသည်။ ကြေးစားတပ်၏ လက်ဝဲဖက်တောင်ပံတွင် မြင်းစီးလေးသည်တော်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် တူရကီတပ်ကိုထားရှိသည်။ ၄င်းတပ်များရှေ့တွင်မူ လှည်းဝင်ရိုးတွင် ဓါးသွားတပ်ထားသည့် စစ်ရထား ၁၀၀ ပါဝင်သည့် တပ်ရှိသည်။ လက်ယာဖက်တောင်ပံတွင် ပါသီယံနှင့် မီးဒီးစ် မြင်းစီးလေးသည်တော်များဖြင့် ချီတက်စေသည်။ ဒရိုင်းရပ်စ်၏ လက်နက်ဆန်းမှာ [[အိန္ဒိယ]]မှ ခေါ်ယူလာသည့် တိုက်ဆင်များဖြစ်လေသည်။
 
Line ၈ ⟶ ၂၆:
 
== တိုက်ပွဲ ==
[[File:Batalla de Gaugamela (M.A.N. Inv.1980-60-1) 02.jpg|thumb|200px|]]
တိုက်ပွဲစသည်နှင့် ပါရှန်းစစ်ရထားများသည် ဂရိတပ်များရှိရာသို့ တလကြမ်းဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်သည်။ ဂရိတို့ကလည်း လှံရှည်၊ လေးမြှား၊ ဓါးများဖြင့် ပြန်လည်ခုခံရာ ပါရှန်းစစ်ရထားတပ် အကျအဆုံးများသဖြင့် အရေးနှိမ့်ရသည်။ ထိုသို့ပွဲဦးထွက် ပါရှန်းတပ်အခြေမလှဖြစ်နေချိန်ကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ အလက်ဇန္ဒားသည် မြင်းတပ်ကို ကိုယ်တိုင်ဦးဆောင်၍ ဖယိုဖရဲဖြစ်နေသည့် ပါရှန်းတပ်များကို ရွပ်ရွပ်ချွံချွံ ထိုးစစ်ဆင်သည်။ ဦးတည်ချက်မှာ ပါရှတပ်မကြီး၏ ဗဟိုတွင်ရှိနေသော မဟာဒရိုင်းရပ်စ် ထံသို့ဖြစ်သည်။