ကိုရီးယားပြက္ခဒိန်
ဒန်းဂွန်း ခေါ်သော ကိုရီးယားပြက္ခဒိန် (ကိုရီးယား: 단군; 檀君) သည် အခြား အရှေ့အာရှပြက္ခဒိန်များနည်းတူ လကိုအခြေခံသော ပြက္ခဒိန်ဖြစ်၏။ တရုပ်ပြက္ခဒိန်မှ ပွားယူပြီး ကိုရီးယား၌မြင်ရသော လအဆုတ်အတက်ကို တည်၍ ပြက္ခဒိန်ဖွဲ့ခြင်း ဖြစ်၏။ [၁][၂] ပွဲတော်ရက်များမှာမူ ယဉ်ကျေးမှုအရ ကျင်းပသော ပွဲများကို အချိန်ကိုက်ဖြစ်စေရန် ညှိထားခြင်းတည်း။
၁၈၉၆ မှစ၍ ဂရီဂေါ်ရီယန်ပြက္ခဒိန် ခေါ် ခရစ်ယာန်ပြက္ခဒိန်ကို တရားဝင် ပြောင်းသုံးသည်နောက် ယင်းသည်သာ အသုံးများ၏။ သို့သော် ရိုးရာ အားလပ်ရက်များအတွက်၎င်း၊ သက်ကြီးပိုင်းတို့ အသက်တွက်ရာ၌၎င်း ပြက္ခဒိန်ဟောင်းကိုသာ သုံးစွဲဆဲပင်။ [၃] ကိုရီးယား၌ အကြီးဆုံးပွဲတော်ဖြစ်ပြီး အမျိုးသားအားလပ်ရက်အဖြစ် သတ်မှတ်သော ဆောလ်နားလ် (설날) ခေါ် နှစ်သစ်ကူးပွဲနှင့် မိသားစုတိုင်း မပျက်မကွက် လုပ်မြဲဖြစ်သည့် ချူဆော့ (추석) ခေါ် ဘိုးဘေးကန်တော့ပွဲတို့မှာ ကိုရီးယားပြက္ခဒိန်အရ ၁-လပိုင်း (၁) ရက်၊ ၈-လပိုင်း (၁၅) ရက် ၌ အသီးအသီး ပြုလုပ်သည်။
လများ
ပြင်ဆင်ရန်ခေတ်သစ်ကိုရီးယားစကားတွင် လ ကို ဝေါလ် (월) တပ်၍ သုံးစွဲသည်။ တစုံတယောက်၏မွေးလကို တိရစ္ဆာန်များဖြင့် သရုပ်ဖော်ထားသော တရုပ်ရာသီခွင်အရ ပြောဆိုလိုပါမူ ဒါးလ် (달) ကို သုံး၏။ ၁-လ၊ ၇-လ နှင့် ၁၂-လတို့ အမည်ဟောင်းများသည် တရုပ်ပြက္ခဒိန်လာ အမည်များနှင့် အတူပင်။ [၄]
| ယနေ့ခေတ် ခေါ်ပုံ | ယခင် အခေါ် | ဂရီဂေါ်ရီယန်ပြက္ခဒိန်ပါရက်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ချက် |
|---|---|---|
| ၁ လပိုင်း (일월) | ကျားလ (호랑이달) တနည်း လဦး (정월) | ဇန်နဝါရီ ၂၁ - ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ |
| ၂ လပိုင်း (이월) | ယုန်လ (토끼달) | ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ - မတ် ၂၁ |
| ၃ လပိုင်း (삼월) | နဂါးလ (용달) | မတ် ၂၁ - ဧပြီ ၂၀ |
| ၄ လပိုင်း (사월) | မြွေလ (뱀달) | ဧပြီ ၂၀ - မေ ၂၁ |
| ၅ လပိုင်း (오월) | မြင်းလ (말달) | မေ ၂၁ - ဇွန် ၂၁ |
| ၆ လပိုင်း (유월) | သိုးလ (양달) | ဇွန် ၂၁ - ဇူလိုင် ၂၃ |
| ၇ လပိုင်း (칠월) | မျောက်လ (원숭이달) | ဇူလိုင် ၂၃ - ဩဂုတ် ၂၃ |
| ၈ လပိုင်း (팔월) | ကြက်လ (닭달) | ဩဂုတ် ၂၃ - စက်တင်ဘာ ၂၃ |
| ၉ လပိုင်း (구월) | ခွေးလ (개달) | စက်တင်ဘာ ၂၃ - အောက်တိုဘာ ၂၃ |
| ၁၀ လပိုင်း (시월) | ဝက်လ (돼지달) | အောက်တိုဘာ ၂၃ - နိုဝင်ဘာ ၂၂ |
| ၁၁ လပိုင်း (십일월) | ကြွက်လ (쥐달) တနည်း ဆောင်းလ (동짓달) | နိုဝင်ဘာ ၂၂ - ဒီဇင်ဘာ ၂၂ |
| ၁၂ လပိုင်း (십이월) | ကျွဲလ (소달) | ဒီဇင်ဘာ ၂၂ - ဇန်နဝါရီ ၂၁ |
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ Sohn, Ho-min (2006). Korean Language in Culture and Society. University of Hawaii Press. 86. ISBN 9780824826949.
...Korean calendars Calendars were adopted from China...
- ↑ Reingold, Edward (2008). Calendrical Calculations. Cambridge University Press. 269. ISBN 9780521885409.
... Korea used the Chinese calendar for ...
- ↑ "Korean Holidays". Life in Korea. Archived from the original at 2012-07-13.
- ↑ Sohn, Ho-min (2006). "Korean Terms for Calendar and Horary Signs, Holidays and Seasons". Korean Language and Culture in Society. University of Hawaii Press. pp. 91–92. ISBN 9780824826949.