ကောဋသိမ္ဗလိဇာတ်

သတ္တကနိပါတ် - ၂။ ဂန္ဓာရဝဂ် -(၄၁၂) - ကောဋသိမ္ဗလိဇာတ် ဂဠုန်ငှက်ကြီး နားသည်ကို မကြောက်ရွံ့ မတုန်လှုပ်၊ ညောင်သီးစားသည့် ငှက်မငယ် နားကာမှ ကြောက်ရွံတုန်လှုပ်သော လက်ပံပင်စောင့် ရုက္ခစိုး အကြောင်း။

ညောင်ပင်ပမာ ကိလေသာ

နတ်လူတို့ဆရာ ဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် ကိလေသာနှိပ်စက်သော ရဟန်းငါးရာတို့ကို မြင်တော်မူလျှင် စည်းဝေးစေ၍ “ရဟန်းတို့ … ရွံရှာအပ်သည်နှင့် ယှဉ်သောအရာ၌ ရွံရှာအပ်၏၊ ကိလေသာတို့မည်သည် တိုးပွားသည်ရှိသော် ညောင်ပင်သည် အခြား သစ်ပင်တို့ကို လွှမ်းမိုးသကဲ့သို့ လွှမ်းမိုးတတ်ကုန်၏” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။

နဂါးဂဠုန်သုတ် ညောင်ပင်ပြုတ်

လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် ကြီးစွာသော လက်ပံပင်ဝယ် ရုက္ခစိုးနတ် ဖြစ်လေ၏။ ထိုအခါ ဂဠုန်တစ်ကောင်သည် ကိုယ်ခန္ဓာ အတ္တဘောကို ယူဇနာတစ်ရာ့ငးါဆယ် ရှိအောင် ဖန်ဆင်း၍ သမုဒ္ဒရာရေကို နှစ်ဖြာကွဲစေပြီးလျှင် အလံတစ်ထောင် ရှည်လျားသော နဂါးမင်းတစ်ကောင်ကို အမြီးမှ သုတ်ယူ၍ စားပြီးသော အစာတို့ကို အန်ထွက်စေပြီးလျှင် လက်ပံပင်ကြီးသို့ ပျံလေ၏။ နဂါးမင်းသည် ကိုယ်ကို တွဲလျားချ၍ လိုက်ရာ ဂဠုန်မင်းလက်မှ လွတ်မြောက်ရန် လမ်း၌ ရှိသော ပညောင်ပင်ကြီးကို ကိုယ်ဖြင့်ရစ်ပတ်ကာ ဆွဲထား၏။ ဂဠုန်မင်းသည် တအားဆွဲရာ ပညောင်ပင်နှင့်တကွ ကျွတ်၍ ပါလေ၏။

ငှက်မ အန္တရာယ် တုန်လှုပ်ဖွယ်

လက်ပံပင်ကြီးသို့ရောက်လျှင် နဂါးမင်း၏ ဝမ်းကိုခွဲကာ နဂါးဆီကို ဝအောင်စား၍ ကြွင်းကျန်သော အကောင်ကို သမုဒ္ဒရာ၌ ပစ်ချ၏။ ပညောင်ပင်၌ ပါလာသော ငှက်မတစ်ကောင်သည် ပညောင်ပင်မှ လွတ်လပ်သော် `ရုက္ခစိုးနတ်နေရာ လက်ပံပင်ကြီး ခွကြားတွင် နားလေ၏။

ထိုအခါ ရုက္ခစိုးနတ်သည် ငှက်မကိုမြင်လျှင် “ဤငှက်မငယ်ကား ငါ၏ သစ်ပင်ခွကြား၌ ကျင်ကြီး စွန့်လတ္တံ့၊ ထိုကျင်ကြီးမှ ပညောင်ပင်, သို့မဟုတ် ညောင်ကြပ်ပင်သည် မုချ ပေါက်လတ္တံ့၊ ထိုညောင်ပင်သည် ကြီးပွား၍ အလုံးစုံလွှမ်းမိုးလတ်သော် လက်ပံ့ပင်ကြီး ပျက်စီးလတ္တံ့၊ ထိုအခါ ငါ၏ဗိမာန် ပျက်စီးလတ္တံ့” ဟု ကြံစည်ကာ ထိန်လန့်သဖြင့် တုန်လှုပ်လေ၏။ ရုက္ခစိုးနတ် တုန်လှုပ်ခြင်းကြောင့် လက်ပံပင်ကြီးလည်း အမြစ်ရင်းတိုင်အောင် တုန်လှုပ်လေ၏။

လက်ပံပင်လှုပ်ရေး ဂဠုန်မင်းမေး

ထိုအခါ ဂဠုမင်းသည် တုန်လှုပ်သော လက်ပံပင်စောင့် ရုက္ခစိုးနတ်ကို မြင်လျှင် -

“အို-လက်ပံပင်စောင့် ရုက္ခစိုး … ငါကား အလံ တစ်ထောင် ရှည်လျားသော နဂါးကြီးကို ယူ၍ လာ၏၊ ကိုယ်ကြီးလှသော နဂါးနှင့် ဆောင်ယူလာသော ငါ့ကိုမြင်၍ သင်သည် မထိတ်လန့် မတုန်လှုပ်ပါဘဲလျက် ငါ ဆောင်ယူခဲ့သော ပညောင်ပင်တွင် ပါလာသော ငှက်မငယ်ကို မြင်၍ အဘယ်ကြောင့် ထိတ်လန့် တုန်လှုပ်ဘိသနည်း” –

ဟု ရုက္ခစိုး နတ်မင်းအား ဣန္ဒြေမဆည်နိုင်အောင် တုန်လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းရင်းကို မေးလေ၏။

ဖြစ်ဆဲအန္တရာယ် တားမြစ်ဖွယ်

ထိုအခါ ရုက္ခစိုးနတ်မင်းသည် နောင် မိမိ ဖြစ်လတ္တံ့သော အန္တရာယ်ကို တားမြစ်လို၍ -

“အို- ဂဠုမင်း … သင်ကား အသားကို စား၏၊ ဤငှက်မကား အသီးကို စား၏၊ ဤငှက်မငယ်သည် ပေညာင်စေ့, ညောင်ဗုဒ္ဓဟေစေ့, ညောင်ကြပ်စေ့, ရေသဖန်းစေ့တို့ကို စားပြီး၍ ငါ၏ လက်ပံပင်ခွကြား၌ ကျင်ကြီး စွန့်လတ္တံ့။

ငါ၏အနီး လေဆိတ်ရာ လက်ပံပင် ခွကြားဝယ် ထိုပညောင်ပင်, ညောင်ဗုဒ္ဓဟေပင်, ညောင်ကြပ်ပင်, ရေသဖန်းပင်တို့သည် ပေါက်ကုန်လတ္တံ့၊ ထိုသစ်ပင်တို့သည် လက်ပံပင်ကြီးကို မြှေးယှက် လွှမ်းမိုးကုန်လတ္တံ့၊ ငါ့ကို သစ်ပင်မရှိအောင် ဗိမာန်မရှိအောင် ပြုကုန်လတ္တံ့” –

ရောက်ဆဲဒုက္ခ တားမြစ်ရ

“မျိုးစေ့ကို ဆောက်ယူခဲ့သော ဤငှက်မငယ်မှဖြစ်သော ညောင်ပင် စသော သစ်ပင်တို့သည် လွှမ်းမိုးသတ်ဖြတ်အပ်သော မြေတောင် စသည်တို့၌ ပေါက်၍ အမြစ် ပင်စည်နှင့် ပြည့်စုံသော အခြား သစ်ပင်တို့လည်း ရှိကုန်၏။

အခွကြား၌ ပေါက်သော ပညောင်ပင် စသော သစ်ပင်တို့သည် ကြီးမားစွာသော တောစိုးပင်ကိုလည်း လွှမ်းမိုးနိုင်ကုန်၏၊ ဂဠုမင်း … ငါသည် ထိ လာလတ္တံ့သော ဘေးကို မြင်သောကြောင့် ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ပါ၏” –

ဟု ဂဠုမင်းအား မိမိ ထိတ်လန့် တုန်လှုပ်ခြင်းအကြောင်းရင်းကို ပြောကြားလေ၏။ ထိုအခါ ဂဠုမင်းသည် -

“အို-ရုက္ခစိုး … ရွံရှာအပ်သည်ကို ရွံရှာ၏၊ လာလတ္တံ့သော ဘေးကို စောင့်ရှောက်ရာ၏၊ ပညာရှိသည် လာလတ္တံ့သောဘေးဖြင့် ပစ္စုပ္ပုန် တမလွန် လောကနှစ်ပါးကို ရှုရာ၏” –

ဟု ရုက္ခစိုး နတ်မင်းအား ပြောဆို ချီးကျူးပြီးလျှင် မိမိ အာနုဘော်ဖြင့် ငှက်မငယ်ကို လက်ပံပင်မှ ပြေးစေ၏။

မြတ်စွာဘုရားသည် ဒေသနာတော်ကိုဆောင်၍ သစ္စာကို ပြသည်အဆုံး၌ ရဟန်းငါးရာတို့သည် အရဟတ္တဖိုလ်၌ တည်ကုန်၏။

ဇာတ်ပေါင်း

ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -

ရဟန်းတို့ -

ထိုအခါ ဂဠုန်မင်းသည် - ယခုအခါ သာရိပုတ္တရာ။

ရုက္ခစိုးနတ်သည် - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -

ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။

ဆောင်ပုဒ်

(၁) နည်းပင်သော်ငြား၊ ကိလေကား၊ ပွားလျှင် ပျက်စီးရာ။

(၂) ရွံရှာသင့်က၊ ရွံရှာရ၊ ရှေးကပညဝါ။

(၃) နဂါးဖမ်းတက်၊ ဂဠုန်ငှက်၊ ကြီးလျက် မရွံရှာ။

(၄) လက်ပံခွဝယ်၊ နားငှက်ငယ်၊ ကြီးကျယ်ကြောက်ရွံရှာ။

ကောဋသိမ္ဗလိဇာတ် ပြီး၏။