ကောသလ္လ
ရန်ကုန်တိုင်း ကွမ်းခြံကုန်းမြို့ မြောက်ပိုင်း ဝါးဘလောက်သောက် ရွာ၌ ခမည်းတော် ကျောင်းဆရာ ပွဲစားကြီး ဦးထွန်းအေး၊ မယ်တော် ဒေါ်နှစ် တို့က ၁၉၁၉ ခု ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက် (၁၂၈ဝ ပြည့်နှစ် တပို့တွဲ လပြည့်ကျော် ၃ ရက်) တနင်္လာနေ့တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ မွေးချင်း ခြောက်ဦးတွင် အထွေးဆုံး သား ဖြစ်၍ အမည် မောင်ကြီးမောင် ခေါ်တွင်သည်။
၁၉၂၉ တွင် ရန်ကုန်၊ ပုဇွန်တောင် ရွှေကျင်ကျောင်း ဆရာတော်ကြီးထံတွင် ရှင်သာမဏေပြုသည်။ ဘွဲ့အမည် ရှင်ကောသလ္လဖြစ်သည်။ ၁၉၃၈ တွင် သထုံမြို့ အဂ္ဂမဟာ ပဏ္ဍိတ ဓမ္မ မေဒနီ ဆရာတော်ကြီး ကို ဥပဇ္ဈာယ် ပြု၍ ရဟန်း အဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်။
အစိုးရ ပထမပြန် စာမေးပွဲ ပထမငယ်တန်း (၁၉၃၆)၊ ပထမလတ်တန်း (၁၉၃၇) နှင့် သထုံမြို့ သုဝဏ္ဏဘူမိ ပရိယတ္တိ အသင်းကြီး၏ မဟာဝေယျာကရဏိကတန်း (၁၉၃၇)၊ ဝိနယဓရတန်း (၁၉၃၈)၊ အာဘိဓမ္မိကတန်း (၁၉၃၉) တို့ကို အောင်မြင်၍ ဒုတိယ စာချ တံဆိပ်ကို ခံယူ ခဲ့ရသည်။ ရန်ကုန် မဟာအောင်မြေ ဘုံစံ ပါဠိ တက္ကသိုလ်မှ ပထမကြီးတန်းကို ဖြေဆို အောင်မြင် ခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ တွင် သာသနာ့ဓဇ ဓမ္မာစရိယ ဘွဲ့တံဆိပ် ရရှိ ခဲ့သည်။
ဓာတုဗေဒ၊ ရူပဗေဒ ဘာသာတွဲဖြင့် တက္ကသိုလ် ဝင်တန်း (၁၉၅ဝ)၊ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်မှ ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ (၁၉၅၇)၊ လန်ဒန် တက္ကသိုလ်မှ ဝိဇ္ဇာ ဂုဏ်ထူးဘွဲ့ (၁၉၆၃) တို့ကို ရရှိ အောင်မြင် ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ဘာသာ၊ စာပေ၌ ဝါသနာ ထုံသည့် အားလျော်စွာ အရိယသမဂ္ဂ အသင်းတိုက်တွင် ဟင်ဒီ ဘာသာကို လည်းကောင်း၊ ဒီအင်န်ဂျီ ဂျပန် တက္ကသိုလ်၏ ပထမနှစ် စာမေးပွဲ အောင်သည်ထိ ဂျပန် စာကို လည်းကောင်း၊ အရှင် အာဒိစ္စဝံသ ကျောင်း၌ အင်္ဂလိပ် စာကို လည်းကောင်း၊ သီရိလင်္ကာ နိုင်ငံ အာနန္ဒာ ကောလိပ်နှင့် ပင်ဘရုတ် အကယ်ဒမီ တို့၌ အင်္ဂလိပ် ဘာသာကို ၁၉၄၇ - ၄၉ ထိ သင်ယူ၍ လည်းကောင်း၊ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် အပြီး ရန်ကုန် ဘုရားကြီး တိုက်တွင် ပါဠိ အဋ္ဌကထာ ဋီကာနှင့် သက္ကတ တို့ကို လည်းကောင်း ဆည်းပူးတော် မူခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၁၉၅၉ တွင် နိုင်ငံတော် ဗုဒ္ဓ သာသန အဖွဲ့၏ သာသနာပြု ခရီး အဖြစ် ဂျပန်၊ အမေရိကန်၊ အင်္ဂလန်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ အီတလီ နိုင်ငံ များသို့ ကြွရောက်တော် မူခဲ့ ရသည်။
စာပေ ဆိုင်ရာ၊ အယူဝါဒ ဆိုင်ရာတွင် အဘက်ဘက်၌ အကွက် စေ့အောင် လေ့လာ ခဲ့သည်။ ဘာသာရေး ဆိုင်ရာ ဆောင်းပါး များစွာ ရေးသား ခဲ့ဖူး၏။ အသံလွှင့် တရားတော်များ ဟောကြား ထုတ်လွှင့် ခဲ့ဖူးသည်။ မြန်မာ နိုင်ငံ သုတေသန အသင်း၏ ဆပ်ကော်မတီတွင် စာစဉ် ထုတ်ဝေရေး အဖွဲ့ငယ်၌ အဖွဲ့ဝင် အဖြစ် ရွေးချယ် ခံခဲ့ ရသည်။ ပါရမီ ဋီကာသစ်၊ ဗြဟ္မ နိရုတ္တိနယ သင်္ဂဟ ခေါ် မြန်မာ စကားလုံး ပြောင်းထုံးကျမ်း (၁၉၈၅)၊ ကလေးများ အတွက် တနင်္ဂနွေ သင်တန်း လက်စွဲကျမ်း ဖြစ်သည့် ဗုဒ္ဓ ဘာသာ ယဉ်ကျေးမှု ရှုမှတ်ဖွယ်၊ လန်ဒန် ပါဠိ စာပေ အသင်းကြီး၏ အကူအညီ တောင်းခံမှုကြောင့် ပြုစုသည့် သံယုတ် အဋ္ဌကထာ အင်္ဂလိပ် ဘာသာပြန် ကျမ်းစာ များကို ပြုစုတော် မူခဲ့သည်။ 'ပါရမီ ဋီကာသစ်' စာမူဖြင့် ၁၉၆၇ ခုနှစ် ဝိုင်အမ်ဘီအေ ရှေးဟောင်း မြန်မာ စာပေ ဖော်ထုတ်ရေး ပြိုင်ပွဲတွင် ဆု ရရှိ ခဲ့ရာ ၁၉၆၈ ခု ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့ ဆုနှင်း သဘင်တွင် ဆုလက်ခံ ရရှိ တော်မူ ခဲ့သည်။
ဘဝနိဂုံး
ပြင်ဆင်ရန်၁၉၇၈ ခုနှစ် မေလ ၁၉ ရက် (၁၃၄ဝ ပြည့်နှစ် ကဆုန်လဆန်း ၁၃ ရက်) သောကြာနေ့ ညဥ့် ၉း၃ဝ နာရီတွင် ဘဝ နတ်ထံ ပျံလွန်တော် မူခဲ့သည်။[၁]
စာညွှန်း
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ ရာပြည့် ဦးစိုးညွန့် စုစည်း တည်းဖြတ်တဲ့ '၂ဝ ရာစု မြန်မာ စာရေး ဆရာ ၁ဝဝ အတ္ထုပ္ပတ္တိ အကျုဉ်း' စာအုပ်(၂ဝဝ၅ ခု၊ ဇူလိုင်)
- ဒဂုန် ရွှေမျှား။ မြန်မာ နိုင်ငံ စာပေ ဆုများ။ စာ ၃၉ဝ - ၃၉၄။
- သပြေကန် ဆရာတော် အရှင်ဝါသေဋ္ဌာဘိဝံသ။ ရန်ကုန်မြို့ ပုဇွန်တောင် ရွှေကျင် ကျောင်းတိုက် "ဆရာတော် အရှင် ကောသလ္လ" ၏ ဘဝ ဖြစ်စဉ်။ (ကွန်ပျူတာ ကော်ပီကူးမူ)။
- သပြေကန် ဆရာတော် ဘုရားကြီး၏ ထေရ ဂုဏ်ရည် စာစောင် (၁၉၉၃)။