ကောသိယဇာတ်
(၂)ဇာတ် ရှိပါသည်။ ဧကကနိပါတ် - ၁၃။ ကုသနာဠိဝဂ် -၁၃၀ - ကောသိယဇာတ်။ ။ ပရိယာယ်ပြုကာ လင်မြှောင်ထား၍ လေနာသည် ပြောသဖြင့် ဆရာနည်းပေးသော ဆေးတိုက်မှ အကျင့်ယုတ် ပျောက်သော မိန်းမအကြောင်း။
ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထု
ပြင်ဆင်ရန်မာယာဆောင်ငြား လင်မြှောင်ထား
ပြင်ဆင်ရန်နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် သာဝတ္ထိမြို့တော်ဝယ် မိန်းမတစ်ယောက်သည် သဒ္ဓါတရားနှင့်ပြည့်စုံသော သီတင်းသည် ပုဏ္ဏား၏မယား ပုဏ္ဏေးမ ဖြစ်လေ၏။ ထိုပုဏ္ဏေးမသည် သီလမရှိ၊ ညဉ့်အခါ ယုတ်မာသောအကျင့်ကို ကျင့်၏။ နေ့အခါ တစ်စုံတစ်ခုသော အမှုကိစ္စကို မပြုမူ၍ မကျန်းမာဟန်ဆောင်ကာ ညည်းညူလျက်သာ အိပ်လေ၏။
ထိုအခါ ပုဏ္ဏားသည် ပုဏ္ဏေးမအား “ရှင်မ ... ဘယ်လိုဖြစ်သနည်း” ဟု မေးလေ၏။ “အရှင် ... လေထိုးသည်” ဟု ပြောရာ၊ “ရှင်မ ... ဘာကို အလိုရှိသနည်း” ဟု မေးပြန်၏။“မွန်မြတ် သိမ်မွေ့သော ယာဂု ထမင်း စသည်တို့ကို အလိုရှိပါသည်” ဟု ပြောလေလျှင်၊ ပုဏ္ဏားလည်း ပြောတိုင်းရအောင်ရှာကြံ၍ ပေးရ၏။ အလုံးစုံသော အမှုကိစ္စကို ကျွန်ကဲ့သို့ ပြုလုပ်ရ၏။ ပုဏ္ဏေးမကား ပုဏ္ဏားအိမ်၌ ရှိသောအခါ အိပ်၏။ အပြင်သို့ ထွက်သောအခါ လင်ငယ်နှင့်နေ၏။
ဘုရားလျှောက်ထား အတိတ်ကြား
ပြင်ဆင်ရန်ပုဏ္ဏားသည်း ဤပုဏ္ဏေးမကိုယ်၌ လေထိုးသော အနာကား ပျောက်သည်မရှိ၊ အမြဲသာ ထိုး၌နေတော့သည်ဟု နှလုံးသွင်းကာ တစ်နေ့သ၌ ပန်းနံ့သာ လက်စွဲလျက် မြတ်စွာဘုရားထံ အဖူးအမြော် သွားလေ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ပုဏ္ဏးအား “သီတင်းသည် ... အဘယ်ကြောင့် မလာသနည်း” ဟု မေးလေ၏။ “အရှင်ဘုရား ... တပည့်တော်၏ ပုဏ္ဏေးမသည် အမြဲ လေထိုးပါ၏။ မွန်မြတ်သိမ်မွေ့သော အစာအာဟာရကို ခဏခဏ ရှာပေးရပါ၏။ ရုပ်အဆင်းလည်း အထူးသဖြင့် ကြည်လင်၏။ လေထိုးနာလည်း ပျောက်သည်မရှိ။ ပုဏ္ဏေးမကို လုပ်ကျွေးနေရသည့်အတွက် အထံတော်သို့ မလာနိုင်ပါ” ဟု လျှောက်ထားလေ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ပုဏ္ဏေးမ၏ ယုတ်မာသော အကျင့်ရှိသည်ကို သိတော်မူ၍ “သီတင်းသည် ... ဤလိုအိပ်၍သာနေသော မိန်းမ၏ အနာရောဂါ မပျောက်လတ်သော် ဆေးဖော်စပ်၍ ပေးရန်သင့်၏။ ရှေးပညာရှိတို့ ဆိုအပ်သော စကားကို ဘဝတစ်ပါး ဖုံးလွှမ်းနေသောကြောင့် မမှတ်မိ” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါအတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။
အတိတ်ဝတ္ထု
ပြင်ဆင်ရန်ပရိယာယ်ဆောင်လေ လင်ငယ်နေ
ပြင်ဆင်ရန်လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် ပုဏ္ဏားသူကြွယ်မျိုး၌ဖြစ်၍ အရွယ်ရောက်သောအခါ တက္ကသိုလ်ပြည်သို့သွား၍ အတတ်ပညာ အလုံးစုံကို သင်ယူပြီးလျှင် ဗာရာဏသီမြို့တော်ဝယ် ဒိသာပါမောက္ခဆရာကြီးထံ ဆည်းကပ်ခစားလေ့ရှိ၏။
ထိုပုဏ္ဏား၏ ပုဏ္ဏေးမကား သီလမရှိ၊ ယုတ်မာသော အကျင့်ရှိ၏။ လေထိုးသောအနာ ရှိဟန်ဆောင်ကာ အိပ်၍သာနေ၏။ တစ်စုံတစ်ခုသော အမှုကိစ္စကို မပြု။ ပုဏ္ဏားရှိသောအခါ အိပ်၏။ အပြင်ထွက်သောအခါ လင်ငယ်နှင့် နေ၏။
လေနာပျောက်ရေး ဆေးနည်းပေး
ပြင်ဆင်ရန်ပုဏ္ဏားသည် ဤပုဏ္ဏေးမကား အမြဲ လေထိုး၏၊ ပျောက်သည်မရှိဟု နှလုံးသွင်းကာ ဆရာကြီးထံ အဆုံးမခံရန် သွားလေ၏။ ထိုအခါ ဆရာကြီးက မေးသောအခါ ပုဏ္ဏေးမ အကြောင်းကို ပြောကြားလေ၏။ ဆရာကြီးလည်း ဤပုဏ္ဏေးမကား ပုဏ္ဏားလုလင်ကို လှည့်စား၍ အိပ်နေခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိသဖြင့် “အမောင် ... သင့်ပုဏ္ဏေးမနှင့် သင့်လျော်သောဆေးကို ငါ ပြောကြားမည်၊ ယနေ့မှစ၍ နွားနို့ထောပတ် စသော မွန်မြတ်သော အစာအာဟာရကို မပေးလေနှင့်၊ နွားကျင်ငယ်၌ အရွက်ငါးမျိုးနှင့် သစ်သီးစိုတို့ကို ထည့်၍ ထောင်းထုကာ ကြေးနီခွက်သစ်တွင် ထည့်လျက် ကြေနီနံ့ကို ယူစေပြီးလျှင် ကြိုး၊ လွန်၊ သစ်ခက်တို့ကို ကိုင်ကာ ပုဏ္ဏေးမအား “ဤဆေးသည် သင့်ရောဂါနှင့် သင့်လျော်သောဆေးဖြစ်၏၊ ဆေးကိုမူလည်း သောက်မည်လော၊ သင်စားသော ထမင်းနှင့် လျော်အောင် အမှုကိစ္စကိုလည်း ပြုလုပ်မည်လောဟု ပြောဆိုလေ။ ဆေးကို အကယ်၍ မသောက်အံ့၊ ကြိုးဖြင့် လည်းကောင်း၊ လွန်ဖြင့် လည်းကောင်း ချည်နှောင်ဆွဲငင်ကာ ရိုက်ပုတ်ထောင်းရာ၌ သစ်ခက်တို့ဖြင့် ရိုက်ပုတ်လေ၊ ဆံပင်ကိုဆွဲ၍ ထောင်းထုလေ၊ ခဏချင်းပင် အိပ်ရာမှထ၍ အမှုကိစ္စတို့ကို ပြုလုပ်လိမ့်မည်” ဟု နည်းပေးလိုက်၏။
ဆရာဆေးတိုက်မှ ကျင့်မှန်ရ
ပြင်ဆင်ရန်ပုဏ္ဏားလည်း ဆရာ မှာလိုက်သောအတိုင်း ဆေးကိုစီမံကာ “ရှင်မ ... ဤဆေးကို သောက်လော့” ဟု ပြောလေ၏။ “သင့်အား ဤဆေးကို ဘယ်သူပြောသနည်း” ဟု မေး၏။ “ရှင်မ ... ဆရာကြီးပြောသည်” ဟု ဆိုလေလျှင် “ဆေးကို ပစ်လိုက်ပါ၊ မသောက်ဘူး” ဟု ဆိုလေ၏။ ထိုအခါ ပုဏ္ဏားသည် သင့်သဘောအတိုင်း သောက်မည်မဟုတ်ဟု ဆိုကာ ကြိုးကိုကိုင်လျက် -
“ဟယ် - ပုဏ္ဏေးမ ... သင် လေထိုးသည်ဆိုသော စကားနှင့် လျော်ညီအောင် ဆေးကိုလည်း သောက်လော့၊ သင် စားထားသော ထမင်းနှင့် လျော်ညီအောင် ဆေးကိုလည်း သောက်လော့၊ သင် စားထားသော ထမင်းနှင့် လျော်ညီအောင် အမှုကိစ္စကိုလည်း ပြုလော့၊ သင် ပြောသော စကားနှင့် စားထားသော ထမင်းမှာ မညီညွတ်လေ” –
ဟု ကြိမ်းမောင်း ပြောဆိုလတ်သော် ပုဏ္ဏေးမသည် ဆရာကြီးကို ပြောကြားသော ကာလမှစ၍ ပုဏ္ဏားကို မလှည့်စားနိုင်တော့ပြီဟု ထ၍ အိမ်မှုကိစ္စတို့ကို ပြုလုပ်လေ၏။ “ဆရာကြီးကား ငါ သီလမရှိသည်ကို သိလေပြီ၊ ဤနေမှစ၍ ယုတ်မာသော အကျင့်ကို မကျင့်ကောင်း” ဟု ဆရာကြီး ကဲ့ရဲ့မည်ကို ကြောက်သဖြင့် ယုတ်မာသောအကျင့်ကို ရှောင်ကြဉ်လျက် သီလနှင့် ပြည့်စုံလေ၏။
ဇာတ်ပေါင်း
ပြင်ဆင်ရန်ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -
ရဟန်းတို့ -
ထိုအခါ လင်မယားသည် - ယခုအခါ လင်မယား။
ဒိသာပါမောက္ခ - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -
ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။
ဆောင်ပုဒ်
ပြင်ဆင်ရန်(၁) မကျန်းမာယောင်၊ ရုပ်ဟန်အောင်၊ လင်မြှောင်ထား၍နေ။
(၂) အကောင်းကိုစား၊ အအိပ်များ၊ ဖယ်ရှားအလုပ်တွေ။
(၃) ဆေးကြမ်းစီရင်၊ တိုက်မည့်ပြင်၊ အလျင်ရောဂါကွေ။
ကောသိယဇာတ် ပြီး၏။
ဒုကနိပါတ် - ၈။ ကာသာဝဝဂ် -(၂၂၆ ) ကောသိယဇာတ်။ ။ အခါမဟုတ်သည်၌ စစ်ထွက်သော ဗာရာဏသီမင်းအား ခင်ပုတ်ငှက်ကို ဥပမာထား၍ လျှောက်ထားကာ မြို့သို့ ပြန်ဝင်စေသော ပညာရှိအမတ် အကြောင်း။
ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထု
ပြင်ဆင်ရန်ရန်အောင်နိုင်မှု ကြောင်းလေးခု
ပြင်ဆင်ရန်နတ်လူတို့ဆရာ ဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် ကောသလမင်းသည် ပစ္စန္တရာဇ်ကို ငြိမ်းစေရန် အခါမဟုတ်သည်၌ စစ်ထွက်ခြင်းကို အကြောင်းပြု၍ အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။
အတိတ်ဝတ္ထု
ပြင်ဆင်ရန်ခင်ပုပ်ပမာ ပျက်စီးရာ
ပြင်ဆင်ရန်လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီမင်းသည် အခါမဟုတ်သည်၌ မြို့တော်မှထွက်၍ ဥယျာဉ်တော်ဝယ် သစ်ခက် တဲနန်းတွင် နေလေ၏။ ထိုအခါ ခင်ပုပ်ငှက်တစ်ကောင်သည် ဝါးရုံချုံတွင်းသို့ဝင်၍ ပုန်းအောင်းကာနေ၏။ ကျီးတို့သည် လာလတ်ကုန်၍ ထွက်လာသော ခင်ပုပ်ငှက်ကိုဖမ်းရန် ခြံရံကြကုန်၏။ ထိုခင်ပုပ်ငှက်သည် နေဝင်းခြင်းကို မကြည့်ရှုဘဲ အခါမဲ့၌သာလျှင် ထွက်၍ ပြေးအံ့သောငှာ အားထုတ်၏။ ကျီးတို့သည် ခင်ပုပ်ငှက်ကို ဝိုင်းဝန်းကုန်လျက် နှုတ်သီးတို့ဖြင့် ထိုးဆိတ်ကာ အောက်သို့ ကျစေကုန်၏။
မင်းကြီးသည် ခင်ပုပ်ငှက်ကျသည်ကို မြင်လျှင် ပညာရှိအမတ်ကိုခေါ်၍ ‘‘ ပညာရှိ ... ကျီးတို့သည် ခင်ပုပ်ငှက်ကို အဘယ်ကြောင့် ကျစေကုန်သနည်း’’ ဟု မေးလေလျှင် ပညာရှိ အမတ်သည် မင်းကြီးအား -
“မြတ်သောမင်းကြီး ... အခါဟုတ်၌ ထွက်ရန် အားထုတ်ခြင်းသည် ကောင်း၏။ အခါမဟုတ်သည်၌ ထွက်ရန်အားထုတ်ခြင်းသည် မကောင်း၊ အခါမဟုတ်သည်၌ ထွက်သောသူသည် တစ်စုံတစ်ခုသော အကျိုးကို မပြီးစေနိုင်၊ စင်စစ်သော်ကား တစ်ယောက်တည်းသောသူကို ရန်သူများစွာ ဝိုင်းဝန်းနှိပ်စက်သဖြင့် ကြီးစွာသော ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်ရတတ်၏။ အခါ မဟုတ်သည်၌ ထွက်သော ခင်ပုပ်ငှက်ကို ကျီးအပေါင်းတို့သည် နှုတ်သီးတို့ဖြင့် ထိုးဆိတ်ကုန်သကဲ့သို့ မှတ်ရမည်။
အခါဟုတ်သည်၌ ထွက်သော ခင်ပုပ်ငှက် လိမ္မာသည် ချမ်းသာခြင်းနှင့် ပြည့်စုံသကဲ့သို့ ရှေးထုံးအစီအရင်ကို သိနားလည်၍ သူတစ်ပါးတို့ လစ်ဟင်းခြင်းကို သိလေ့ရှိသော ပညာရှိသည် အလုံးစုံသော ရန်သူတို့ကို မိမိအလိုသို့ လိုက်စေသည်ကိုပြု၍ ချမ်းသာခြင်းနှင့် ပြည့်စုံရာ၏ ” – ဟု လျှောက်ထားလေ၏။ မင်းကြီးလည်း ပညာရှိအမတ်၏ စကားကိုကြားလျှင် မြို့တွင်းသို့ပြန်၍ ဝင်လေ၏။
ဇာတ်ပေါင်း
ပြင်ဆင်ရန်ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -
ရဟန်းတို့ -
ထိုအခါ ဗာရာဏသီမင်းသည် - ယခုအခါ အာနန္ဒာ။
ပညာရှိအမတ်သည် - ယခုအခါ ငါဘုရားဖြစ်လာပြီ -
ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။
ဆောင်ပုဒ်
ပြင်ဆင်ရန်(၁) ခါမဟုတ်ထွက်၊ ရန်သူလက်၊ ပျက်စီးတတ်ချေသည်။
(၂) ခါဟုတ်ထွက်ရာ၊ ပညာဝါ၊ များစွာ ကျိုးရှိသည်။
(၃) ခါမဟုတ်ထွက်၊ ခင်ပုပ်ငှက်၊ ကျီးလတ်ပျက်စီးသည်။
ကောသိယဇာတ် ပြီး၏။