ဂူ

ကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာပြင်တွင် ဂူကြီးများ၊ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းကြီးများ သဘာဝအလျောက် ဖြစ်ပေါ်လာသည်မှာ များစွာ အံ့ဩဖွယ်ကောင်းသည်။ မြေအောက်တွင် ကြွက်များဖောက်ထားသော ဂယ်ပေါက် ခေါ် လိုဏ်ခေါင်းကလေးများကို တွေ့မြင်ဘူးကြပေလိမ့်မယ်။ ဥမင်လိုဏ်ဂူများမှာ ဂယ်ပေါက်များကဲ့သို့မြေအောက်၌ ၎င်း၊ တောင်ကမ်းပါးယံများ၌၎င်း အတွင်းသို့ ထိုးဖောက် ဝင်ရောက် ကာ အပေါက် လိုဏ်ခေါင်းကြီးများ ဖြစ်နေတတ်သည်။ ထိုဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများထဲ၌ ကမ္ဘာဦးအစ၌ လူများနေထိုင်ခဲ့ကြ ၏။ ထိုလိုဏ်ခေါင်းကြီးများကို ပုန်းအောင်းရာနေရာ အဖြစ်ဖြင့် ၎င်း၊ လူအလောင်းများကို မြှုပ်နှံသင်္ဂြိုဟ်ရာအဖြစ်ဖြင့်၎င်း အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။

နယူးမက္ကဆီကိုမှ လီချူဂွီလာ ကျောက်ဂူ

ဂူ

ဖြစ်ပေါ်လာပုံ

ယင်းလိုဏ်တို့ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ ဤသို့ဖြစ်သည်။ မိုးရေသည် ထုံးရောနေသောကျောက်၊ သို့မဟုတ် ထုံးကျောက်ကို စားသော ကြောင့် ရေစားရာနေရာတွင် အပေါက်ဖြစ်လာတတ်သည်။ ထို့ပြင် ပင်လယ်ရေစီးကြောင်းများ၊ လှိုင်းလုံးများသည် ထုံး ကျောက်ကမ်းပါးယံများအား အမြဲရိုက်ပုတ်၍ စားဖန်များလတ်သော် တွင်းကြီး၊ လိုဏ်ကြီး၊ အပေါက်ကြီးများ ဖြစ်ပေါ်လာတတ်သည်။

မြေကြီးထဲသို့ စိမ့်ဝင်သော မိုးရေများသည်လည်း နိမ့်ကျ သော နေရာ တနေရာရာတွင် စုပေါင်း ဝင်ရောက်၍ ထုံး ကျောက်များကို ပထမလှိုက်၍စား၏။ ဤသို့တဖြည်းဖြည်း စားလျက် မာ၍မစားနိုင်သော ကျောက်လွှာကျောက်သား ကျောက်စိုင်ကျောက်ခဲများနှင့် တွေ့သောအခါ မြေမာမြေခဲကို ချန်လှပ်ပြီးနောက် မြေပျော့ကိုသာလျှောက်၍ စားပြန်သည်။ ထိုအခါ ကြွက်တွင်း ဂယ်ပေါက်များသဏ္ဌာန်ဂူနှင့် လိုဏ် ခေါင်းကြီးများ ဖြစ်ပေါ်လာလေသည်။

အိုက်စလန်ကျွန်းနှင့် ကနေရီကျွန်းရှိ အချို့ဂူများမှာ မီးတောင်မှ ထွက်သော ချောမြှုပ်များ ကျောက်ရည်များကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာရသည်။ ထိုကြောင့်လည်း ထုံးကျောက်များကို တဖြည်းဖြည်း ရေစား၍ ဖြစ်လာသော ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများ အတွင်းတွင် အလွန် လှပတင့်တယ်ရှုချင်ဖွယ် ကောင်းသည့် ဖြူဖွေးသော ကျောက်တိုင်များကို အများအားဖြင့် တွေ့ရလေ သည်။ ဂူ၏အမိုးဖြစ်သော အပေါ်ထုံးကျောက်ချပ်များကြားမှ စိမ့်ယို၍ကျသောရေသည် အောက်သို့ တစ်စက်စက်ကျသောအခါ ယင်း၌ပါသော ထုံးဓာတ်သည် အချို့အမိုး၌တင်၍ ကျန်ရစ်ခဲ့ ၏။ ထိုထုံးဓာတ်သည် တစ်နေ့တစ်ခြား စုပေါင်းမိသော အခါ အစိုင်အခဲဖြစ်လာ၍ နှစ်ပရိစ္ဆေဒ ရှည်ကြာလတ်သော် ကျောက်တိုင်ဖြစ်ကာ အောက်သို့ တဖြည်းဖြည်း တွဲရ ရွဲကျ ဆင်းလာလေသည်။ စုမိလာပြီးနောက် နှစ်လနေ့ရက် ရှည်ကြာ သောအခါ ဖြူဖွေးသော ကျောက်တိုင်ကြီးများ မြေမှပေါက် လာဘိသကဲ့သို့ အပေါ်သို့ တဖြည်းဖြည်း ထိုးတက်လာလေ သည်။ အမိုးမှကပ်၍ အောက်သို့ တွဲရရွဲတည်နေသော ကျောက် တိုင်များကို ကျောက်စက်ပန်းဆွဲဟူ၍လည်းကောင်း၊ အောက်မှ အပေါ်သို့ ထိုးတက်နေသော ကျောက်တိုင်များကို ကျောက်စက်မိုးမျှော်ဟူ၍ ၎င်း အသီးသီး ခေါ်စမှတ် ပြုကြ၏။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဂူများ

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၌ ဂူကြီးများ၊ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများ အများအပြားရှိ၏။ ကင်တပ်ကီးပြည်နယ်ရှိ မမ္မတ်ဂူကြီးမှာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံးဂူကြီးဖြစ်၏။ ထိုဂူကြီးသည် ၁ဝ မိုင် ခန့် ရှိသည်။ သို့ရာတွင် လိုဏ်ခေါင်းအတွင်း၌ ဝင်္ကပါကဲ့သို့ ကွေ့ကောက်တွန့်လိမ်လျက် ရှိသော လမ်းများမှာမူကား မိုင် ပေါင်း ၃ဝ ခန့်ပင် ခရီးရှည်လေသည်။ လိုဏ်ခေါင်း၏ အကျယ်ဆုံးသောနေရာတွင် ပေ ၃ဝဝ ခန့် ကျယ်ဝန်း၏။ အခြားထူးဆန်းကြီးကျယ်သော ဂူကြီးတစ်ခုမှာ အီတလီနိုင်ငံ နေပယ်မြို့အနီး ကပရီကျွန်းရှိ ဗလူးဂရော့တို (ခေါ်) ဥမင်လိုဏ် ခေါင်းဖြစ်၍ အတွင်းသို့ဝင်ရန် ပင်လယ်ဖက်မှသာ ဝင်ပေါက် ရှိ၏။ အဝင်ဝမှာ ၃ ပေသာကျယ်ပြီးလျှင် အမြင့် ၄ ပေ ရှိ၏။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရေအောက်တွင် အပေါက်တစ်ပေါက် ရှိ၏။ နေ၏ အလင်းရောင်သည် ထိုအပေါက်မှဝင်ကာ ရေကို ဖြတ်လာရသဖြင့် အပြာရောင်သာကျန်ရှိတော့၏။ ဂူနံရံမှာ အဖြူရောင်ဖြစ်သည့်အတိုင်း ထိုအပြာရောင်နှင့် ဟပ်မိသော အခါ ချစ်စဖွယ်ကောင်းသော အပြာနုရောင်သည် တစ်ဂူလုံးကို လွှမ်းမိုးလျက်ရှိသည်။ ရေမှာမူကား အလွန်ကြည်လင်၍ ဘော် ငွေရောင်အဆင်းရှိ၏။ ထိုဂူ၌ အစိမ်းသူရဲနှင့် ဥစ္စာစောင့်များ နေထိုင်သည်ဟု အနီးပတ်ဝန်းကျင်ရှိတံငါများက အယူရှိကြ၏။

ရှေးဂရိနှင့် ရောမလူမျိုးတို့သည်လည်း ဂူထဲ၌ နတ်သမီး နတ်သားများ နေထိုင်ကြသည်ဟု ယုံကြည်ကြ၏။ မြန်မာရှေး ဟောင်းကျမ်းဂန်များ၌လည်း တန်ခိုးကြီးသော ဝိဇ္ဖာ ဇော်ဂျီနှင့် ရသေ့ရဟန်းတို့သည် ဟိမဝန္တာတောင်၏ ကျောက်ဂူများ၌ နေထိုင်ကြကြောင်း ပါရှိ၏။ အမှန်စင်စစ်လည်း ဟိမန္တာတောင်၏ကျောက်ဂူများ၌ နှစ်ရှည်လများ တရားအားထုတ် နေသော တိဗက်ဘုန်းတော်ကြီးများရှိကြောင်း အနောက်တိုင်း သားခရီးသည်များ၏ မှတ်တမ်းများ၌ တွေ့ရပေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဂူများ

• ပင်းတယဂူ
• ပြဒါးလင်းဂူ
• ထန်ဆမ်းဂူ
• ဘုရင်ညီဂူ ကရင်ပြည်နယ်
• ရသေ့ပျံဂူ ကရင်ပြည်နယ်
• ကော့ဂွန်းဂူ ကရင်ပြည်နယ်
• ဆဒ္ဒန်ဂူ ကရင်ပြည်နယ်
• ဝဲပျံဂူ ကရင်ပြည်နယ်
• လှိုင်ကော့ဖျားဂူ ကရင်ပြည်နယ်
• ကော့ကသောင်ဂူ ကရင်ပြည်နယ်
• ပဒုံဂူ ကရင်ပြည်နယ်