ဂျော့ ဝါရှင်တန် ကာဗာ

ဂျော့ ဝါရှင်တန် ကာဗာ (အင်္ဂလိပ်: George Washington Carver; ၁၈၆၀ – ၅ ဇန်နဝါရီ ၁၉၄၃) သည် အမေရိကန်လူမျိုး ရုက္ခဗေဒပညာရှင်နှင့် တီထွင်သူတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူ၏ မွေးဖွားရာ ရက်အတိအကျကိုကား မသိရှိရပေ။ ကာဗာကို ၁၈၆၄-ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် မစ်ဆိုရီပြည်နယ်တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ ကာဗာဖွားမြင်ချိန်တွင်မစ်ဇူရီနယ် မျက်နှာဖုံးတပ် လူဆိုးဂိုဏ်းများ သောင်းကျန်းနေဆဲကာလဖြစ်ရာ မုဆိုးမမိခင် မေရီနှင့်အတူ တောင်ပိုင်းဒေသ ကျွန်ဈေးကြီးသို့လုယူရောင်းစားခြင်းကို ခံရသည်။ ကျေးဇူးရှင်သခင်လူဖြူ မိုးဇက်ကာဗာနှင့်ဇနီးဆူဇန် တို့၏ ကျေးဇူးဖြင့် သေကာနီးဆဲဆဲ မွေးကင်းစလေး ဂျော့ ကိုစွန့်ပစ်သွားသော ရွာငယ်ကလေးမှ ပြိုင်မြင်းတစ်ကောင်ဖြင့် လဲလှယ်ကာ ပြန်ရလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဂျော့၌ လူဆိုးဂိုဏ်းသားတို့ဖမ်းဆီးစဉ်က ပုန်းအောင်းကျန်ရစ်သော အကိုဖြစ်သူ ဂျင်မ် ဆိုသူရှိခဲ့သည်။ ဂျော့ငယ်စဉ်ကအခါက ကလေးများဖြစ်တတ်သော ရောဂါမှန်သမျှ မဖြစ်ဖူးသည်မရှိ။ ထို့ကြောင့်အကိုဖြစ်သူ ဂျင်မ် ကဲ့သို့ ကျေးဇူးရှင်မိုးဇက်အား အကူအညီ မပေးနိုင်ခဲ့ပဲ ဆူဇန်နှင့်သာ ဝိုင်းကူ လုပ်ကိုင်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ အားလပ်ချိန်များတွင်ဂျော့သည် အိမ်နံဘေးရှိ တောစပ်သို့သွားကာ သဘာဝအခြင်းအရာ မှန်သမျှကိုစေ့စေ့စပ်စပ် လေ့လာခဲ့သည်။ ပန်း၊ ပိုးကောင်နှင့် ကျောက်တုံးမြေကြီးများကို လေ့လာခဲ့သည်။ ညှိုးနွမ်းနေသော ပန်းပွင့်များကို ပြန်လည် ရှင်သန်လန်းဆန်းအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်သည် အထိ ဂျော့ ၏လေ့လာမှုမှာ ပေါက်မြောက်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် လူအများကပင် သစ်ပင်ဆရာဝန် ဟုခေါ်လာကြသည်။ ထိုစဉ်အတောအတွင်းမှာပင် အိမ်တစ်အိမ် မှ ပန်းချီကားများကို တွေ့မြင်ကာ ပန်းချီဆွဲချင်စိတ်တို့ ပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် လေ့လာနေသော ပန်းပွင့်အရောင်များကိုအခြေခံကာ ပန်းချီကားများကို ရေးဆွဲဖန်တီး ဖြစ်လာသည်။ ထို့နောက် ၁၈၇၅၊ အသက် ၁၄ နှစ်အရွယ်တွင် နီယိုရှိုမြို့လေးရှိ နီဂရိုးများစာသင်နိုင်သည့် ကျောင်းသို့ တဦးတည်းထွက်ခွာခဲ့တော့သည်။

ဂျော့ ဝါရှင်တန် ကာဗာ George Washington Carver
၁၉၀၆ တွင် ရိုက်ကူးထားသည့် ဂေျာ့ဝါရှင်တန် ကာဗာ၏ ဓာတ်ပုံ
မွေးဖွား	၁၈၆၀ ဒိုင်းမွန်းမြို့၊ မစ်ဆိုရီပြည်နယ်၊ U.S.
ကွယ်လွန်	ဇန်နဝါရီ ၅၊ ၁၉၄၃(1943-01-05) တက်စီဂီးမြို့၊ အလာဘားမားပြည်နယ်၊ U.S.
ရရှိသည့်ဆုများ	Spingarn Medal (၁၉၂၃)

နိယိုရှိုမြို့တွင် ဂျော့သည် မာရီလာဝပ်ကင်း ဟုခေါ်သော အဝတ်လျှော်လက်သည်အလုပ်ဖြင့် အသက်မွေးသော နီဂရိုးမကြီးထံတွင် နေခွင့်ရသည်။ သူသည် စုတ်ပြတ်နေသော ကျောင်းလေးတွင် ရသမျှကြိုးစားသင်ယူကာ နီဂရိုးမကြီး၏ အဝတ်လျှော်၊ မီးပူတိုက်အလုပ်များကို ဝိုင်းကူရသည်။ ထိုကျောင်းမှ ပညာကုန်သောအခါ သူတို့ နေသည့်လမ်းမှ မိသားတစုသည် ၇၅ မိုင် ဝေးသည့် ကင်းဆက်ပြည်နယ်၊ ဖို့တ်စကော့မြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့တာနှင့် ကြုံနေ၍ လိုက်ပါခွင့်ပြုရန် တောင်းပန်ပြီး လိုက်ခဲ့သည်။ သူထွက်ခွာချိန်တွင် နီယိုရှိုမြို့လေး၏ လင်ကွန်းကျောင်းမှ ပေးအပ်လိုက်သော ကျောင်းထွက်လက်မှတ်လေးတွင် ၁၈၇၆၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ရက်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ၁၀ နှစ်တာပတ်လုံး အမေရိကန်အနောက်ပိုင်းဒေသတခွင်၌ လှည့်လည်နေထိုင်ခဲ့သည်။ ရရာအလုပ်ကို လုပ်ကာ တက်လို့ရသည့်ကျောင်း၌ တက်သည်။ သည်ကျောင်းမှာ သင်စရာကုန်လျှင် နောက်တကျောင်းပြောင်းပြီး အလုပ်မျိုးစုံ လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရရာစာအုပ်စာတန်းမှန်သမျှ အကုန်ဖတ်သည်။ တနေ့တွင် ဖို့စကော့မြို့လေး၌ နီဂရိုးတစ်ယောက်ကို အရှင်လတ်လတ် မီးရှို့သတ်တာကို မြင်ရပြီးနောက် သူအခြားမြို့များသို့ပြောင်းရွှေ့ပြန်သည်။ သူသည် ၁၈၈၅၊ စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ဖွင့်လှစ်မည့် ကန်းဆပ်ပြည်နယ်၏ အရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ ဟိုက်လင်းကောလိပ် ကျောင်းဝင်ခွင့်သည် သူ့အတွက် လူမည်းဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ပယ်ချခံရပြန်သည်။ အပြန်အတွက် ခရီးစရိတ်မပါသဖြင့် အဆိုပါမြို့ရှိ ဗီလားမိသားစုလေး သစ်သီးခြံလေးတွင် ခြံလုပ်သားလုပ်၍ ငွေစုပြန်သည်။ ၁၈၈၆ တွင် ကင်းဆက်လွင်ပြင်သို့သွားကာ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းလုပ်ပြန်သည်။ သူနေထိုင်သော ကင်းဆက်လွင်ပြင်၏ ဆောင်းဥတုတွင် အလွန်နီးသော လမ်းကိုပင် တနေရာ နှင့် တနေရာ ကြိုးတန်း၍သွားရသည်။ ထိုသို့ မသွားလျှင် ပိန်းပိတ်အောင် ကျနေသော ဆီးနှင်းများအကြား လမ်းမတွေ့ပဲ အသက်ပျောက်ရသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

၁၈၈၈ နွေဦးတွင်အရှေ့ပိုင်းသို့ ထွက်ခွာခဲ့သည်။ အိုင်အိုဝါပြည်နယ်၊ ဝင်းတားဆတ်ရွာ တွင် ဟိုတယ် ထမင်းချက်ဝင်လုပ်ခဲ့သည်။ ထိုမြို့ဘုရားကျောင်းမှ ဓမ္မတေး သီဆိုသူ အမျိုးသမီးကြီးက အင်ဒီယာနိုလာမြို့ရှိ ဆင်ပလင်ကောလိပ် သို့တက်ရန်တိုက်တွန်းသည်။ ဆင်ပလင်သည် အေဘရာဟမ် လင်ကွန်း ၏ လူသားအားလုံး တန်းတူ အခွင့်အရေးကို ယုံကြည်သူဖြစ်သည်။ သို့ဖြင့် ၁၈၉၀ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် စကားရင်းမြစ်ဗေဒ၊ သင်္ချာ နှင့် ပန်းချီပညာတို့ကို သင်ယူပြီး ကျောင်းဝင်းအပြင်တွင် ပင်းမင်းဆိုင် ဖွင့်ပြီး စရိတ်ရှာခဲ့သည်။ သူဝါသနာအလျှောက် ဆွဲထားသော ပန်းချီကားများကို ဆရာများက မြင်တွေ့ပြီး ငွေစိုက်ထုတ်ကာ အိုင်အိုဝါပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ ပန်းချီပွဲတော်သို့ အတင်းအကျပ်တင်ရာ ၄ ကားလုံးဆုရသည့်အပြင် ကမ္ဘာ့ပန်းချီ ပြပွဲသို့ တင်သွင်းခြင်းခံရသည်။ သတင်းစာများက ကာဗာကို ဂုဏ်ပြုရေးသားကြသည်။

၁၈၉၄ အသက် ၃၂ အရွယ်တွင် သိပ္ပံဘွဲ့ B.Sc ကို ရရှိခဲ့သည့်အပြင် အိုင်အိုဝါကောလိပ် ရုက္ခဗေဒစမ်းသပ်ခန်းတွင် လက်ထောက်ရုက္ခဗေဒဌာနမှူးရာထူးကို ရသည်။၁ ၈၉၆ တွင် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဗက်တီးရီးယားဆိုင်ရာ ရုက္ခဗေဒဘာသာရပ်အတွက် မဟာသိပ္ပံဘွဲ့ကို ရရှိသည်။ ထိုအချိန်၌ အယ်ဘားမားပြည်နယ်၊ တပ်စကီးမြို့တွင် ဘွတ်၊ တီ ၊ ဝါရှင်တန် (Booker .T.Washinton) သည် လူမည်းများ အတွက် အတက်ပညာသင်ကျောင်း တစ်ကျောင်းကို ကြိုးပမ်းတည်ထောင်နေသည်။ ထိုကျောင်း၌ပင် ဝါပင်တို့ စုပ်ယူသဖြင့် ကုန်ခမ်းခဲ့သော မြေဆီများကြောင့် စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းမှု လုံး၀မရှိတော့သောနေရာတွင် အားလုံးထက် အထွက်နှုံး စံချိန်တင်အောင် စွမ်းဆောင်ပြနိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၂၁ ဇန်နဝါရီလ ၂၁ရက်နေ့ ညနေ ၄ နာရီအချိန် အမေရိကန် လွတ်တော် အစည်းအဝေးတွင် နီဂရိုးတစ်ဦးအနေနှင့် အမတ်တို့၏ လှောင်ပြောင်နိမ့်ချမှုများကြားမှ ဆွေးနွေးမှု အပြီးတွင် ဂုဏ်ပြုလက်ခုပ်သံများကို ရယူနိုင်ခဲ့သည်။ မြေပဲမှ သူရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော ပစ္စည်းအမျိုးပေါင်း ၃၀၀ ကျော်မျှရှိသည်။ အရောင်တင်ဆီ၊ သစ်သားအရောင်သွင်း ဆေးကော်အမျိုးမျိုး၊ ချောဆီ၊ ချွတ်ဆေး၊ ခေါင်းလျှော်ရည်၊ အမျိုးပေါင်းများစွာတို့ ပါဝင်သည်။ ထိုပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့် လုပ်ငန်းရှင်များ ချမ်းသာသွားကြသည်။ ထို့အပြင် ကန်စွန်းဥမှ ကုန်ပစ္စည်း အမျိုးပေါင်း ၁၁၈ မျိုး ထုတ်လုပ်ပြခဲ့ပြန်သည်။ သူသည် ကျောင်းမှ လစာငွေ တိုးမြှင့်ပေးခြင်းကို လက်မခံပဲ စတင်ပေးခဲ့သည် လစာငွေ ၁၂၅ ဒေါ်လာ ကိုသာယူခဲ့သည်။ တစ်ခါတွင် ကုမ္ပဏီများတစ်ခုက သူ့အားဓာတ်ခွဲခန်းအတွက် လိုသလောက် ကိန်းဂဏန်းကို ထုတ်ယူခွင့် ချက်လက်မှတ်နှင့်တကွ အပင်များအတွက် နည်းပညာများ တောင်းဆိုခဲ့သော်လည်း ကုမ္ပဏီများက လိုအပ်သည့် ဖော်မြူလာ ၅၃၆ မျိုးကို အလကားပေးခဲ့သည်။ သူသည် တောင်းခံလာသော သူများအားလုံးကို ဖော်မြုလာများ အလကားပေးခဲ့သည်သာဖြစ်သည်။ တီထွင်သူကြီး သောမတ်အယ်ဒီဆင် ကိုယ်တိုင်လဲ သူ၏ သုသေသန ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် လာရောက်လုပ်ကိုင်ရန် ဖိတ်ခေါ်ပြီး အနိမ့်ဆုံးလစာ တစ်နှစ်လျှင် ဒေါ်လာ တစ်သိန်းအား လစာအဖြစ်ထုတ်ယူပါရန် ကမ်းလှမ်းလာသည်ကိုလဲ ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ကာဗာသည် ကမ္ဘာကျော် ပန်းချီဆရာတစ်ယောက်လဲ ဖြစ်နေပြီဖြစ်သည်။ သူ၏ မက်မုံသီးလေးလုံး ပန်းချီကားသည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့ လူဇွန်အိုးပြခန်းတွင် ချိတ်ဆွဲပြသခံထားရသည်။

ကာဗာသည် အမေရိကန်သမ္မတများဖြစ်သော သီအိုဒို ရုစဗဲ့၊ ကယ်လ်ဗင် ကူးလစ်ဂျ်၊ ဖရန်ကလင် ဒီလာနို ရုစဗဲ့ တို့နှင့် များစွာ ရင်းနှီးခဲ့သည်။ ကမ္ဘာတလွှားမှ ရှင်ဘုရင်များနှင့် မင်းညီ မင်းသားများပါ သူ့ထံ တကူးတက လာရောက်တွေ့ဆုံကြသည်။ မဟတ္တမဂန္ဒီ အတွက် အာဟာရပြည့် သတ်သတ်လွတ် ဟင်းလျှာ အညွန်းများနှင့် ဆင်းရဲသော အိန္ဒိယပြည်သူများအတွက် စိုက်ပျိုးရေးနည်းနာများကို ရေးသားပေးပို့ခဲ့သည်။ သူဌေးကြီး ဟင်နရီဖို့ဒ်က မိတ်ဆွေကြီးကာဗာအတွက် စာသင်ကျောင်း တစ်ဆောင် ဖွင့်လှစ်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တပ်စကီးသို့ ကာဗာရောက်ရှိသည် အနှစ် ၄၀ မြောက် အထိမ်းအမှတ်ပွဲတွင် တစ်သက်တာ ဆောင်ရွက်ချက်များအစီအစဉ်တွင် ကုန်ပစ္စည်း အမျိုးမျိုးအပါအဝင် ထောင်ဂဏာန်း အရေအတွက်ရှိသည့် တီထွင်မှုလက်ရာများကို စုစည်းတင်ပြခဲ့ရာ သူဌေးကြီးဟင်နရီဖို့ဒ်က သဘောကျသဖြင့် သီးသန့်အဆောက်အအုံတခု တည်ဆောက်ပေးကာ ဂျော့ဝါရှင်တန်ကာဗာပြတိုက် အမည်ဖြင့် အမြဲပြသစေခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၃၇တွင် တစ်ကြိမ်၊ဆေးကုသခဲ့ပြီး ၁၉၂ ကုန်ပိုင်းတွင် တစ်ကြိမ် နေထိုင်မကောင်းဖြစ်ပြန်ရာ သူက ဆရာဝန်ပြရန်ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး၊ သူ့လစာလေး ၁၂၅ဒေါ်လာ မှချွေတာစုဆောင်းထားသော ငွေစုလက်မှတ်များကို ဖောင်ဒေးရှင်းရန်ပုံငွေ ထဲသို့ထည့်ဝင်လှုဒါန်းသောအချိန်တွင် သူက လူတစ်ယောက်ရဲ့ တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်ဆိုတာ သူ့ရဲ့ အသားရောင်နဲ့ မဆိုင်တဲ့အကြောင်း ကမ္ဘာက သိစေချင်တဲ့ အတွက်ငါဒီလိုလှုဒါန်းခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ၁၉၄၃ ဇန်နဝါရီလ ၅ရက်နေ့ညနေပိုင်းတွင် ကာဗာသည် သူချစ်သော ကမ္ဘာလောကကြီးကို စွန့်ခွာသွားပါတော့သည်။ ကာဗာသည် မသေဆုံးမှီ အချိန်များတွင် သေခြင်းတရား နှင့်ပတ်သတ်သည့် မေးခွန်းမျိုးကိုမေးလျှင် ကာဗာက ကျွန်တော်ကို အကူအညီပေးခဲ့တဲ့ အရေးပါဆုံးအတွေးတစ်ခုက ငါဘယ်တော့သေမလဲ ဆိုတဲ့ အတွေးမျိုးမဟုတ်ဖူး၊ ငါအသက်ရှင်နေတုန်းမှာ ဘာတွေ ဘယ်လောက်လုပ်သွားနိုင်မလဲ ဆိုတဲ့ အတွေးပါ လို့ သူအမြဲပြောခဲ့၏။