စစ်သေနကဗျူဟာ
ဆွန်ဇူး၏ စစ်သေနကဗျူဟာ (သို့) စစ်မဟာဗျူဟာ (တရုတ်: 孫子兵法) သည် ရှေးဟောင်းတရုတ် စစ်ရေးဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းစာတစ်ခုဖြစ်၍ အကြမအးအားဖြင့် ဘီစီ ၅ ရာစု နွေဦးနှင့် ဆောင်းဦးခေတ်နှောင်းက ရေးခဲ့သောကျမ်းတစ်စောင်ဖြစ်သည်။ ဤကျမ်းသည် တရုတ်လူမျိုး စစ်ရေးစစ်ရာပညာရှင် [[ဆွန်ဇူး]၏ လက်ရာဖြစ်သည်ဟု မှတ်ယူကြသည်။ ကျမ်းစာတွင် အခန်း (၁၃) ခန်း ပါရှိကာ အခန်းတစ်ခုခြင်းစီသည် စစ်ရေးစစ်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုတစ်ခုစီကို ကိုင်တွယ်ရေးသားထားသည့်အပြင် စစ်မဟာဗျူဟာ၊ နည်းဗျူဟာကို မည်သို့မည်ပုံ အသုံးချရမည်ဆမုသည်ကိုလည်း ဖော်ပြထားလေသည်။ နှစ်ပေါင်း (၁၅၀၀) ကျော်ကြာမြင့်စွာပင် ဤကျမ်းသည် ဦးဆောင်ကျမ်းစာတစ်စောင်အဖြစ် ရပ်တည်လျက် ရှိပြီး ၁၀၈၀ ၌ စုန့်မင်းဆက် ဧကရာဇ် ရှန်ဇုံးက ဂန္ထဝင် စစ်ကျမ်းခုနစ်ကျမ်းတွင် ပါဝင်စေခဲ့သည်။ ဤစစ်သေနကဗျူဟာကျမ်းသည် အရှေ့အာရှ၌ အလွှမ်းမိုးနိုင်ဆုံး ဗျူဟာကျမ်းအဖြစ် ယနေ့ထိဆက်လက်တည်ရှိနေ၍[၁] အရှေ့တိုင်း၊ အနောက်တိုင်းတို့၏ စစ်ရေးဆိုင်ရာ စဉ်စားသုံးသပ်ခြင်း၊ စီးပွားရေးနည်းဗျူဟာ၊ ဥပဒေရေးရာ ဗျူဟာ၊ လူနေမှုပုံစံ စသဖြင့် များစွာသောနယ်ပယ်များကို ဩဇာညောင်းစေခဲ့ပြီဖြစ်သည်။
 | |
| စာရေးသူ | ဆွန်ဇူး |
|---|---|
| နိုင်ငံ | တရုတ် |
| ဘာသာစကား | ဂန္ထဝင်တရုတ်စကား |
| အကြောင်းအရာ | စစ်ရေးဆိုင်ရာကျမ်း |
ထုတ်ဝေသည့်ရက် | ဘီစီ ၅ ရာစု |
| စာသား | ဝီကီရင်းမြစ် ပေါ်ရှိ စစ်သေနကဗျူဟာ |
| The Art of War | |||||||||||||||||||||||||||
| ရိုးရာ တရုတ် | 孫子兵法 | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ရိုးရှင်းသော တရုတ် | 孙子兵法 | ||||||||||||||||||||||||||
| ဆိုလိုရင်း | "Master Sun's Military Methods" | ||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
စာအုပ်၌ တရုတ်တို့၏ စစ်ရေးရာများဖြစ်သည့် လက်နက်၊ ဗျူဟာများမှသည် စစ်သည်(ရာထူး)၊ စည်းမျဉ်းဥပဒေများကို ဝေဖန်စိစစ်ကာ အသေးစိတ် ရှင်းလင်းချက်များ ပါဝင်လေ၏ ။ ဆွန်ဇုသည် လျှို့ဝှက်သူလျှို၏ သတင်းရယူမှု၊ စစ်တိုက်ရာတွင် သူလျှိုထားခြင်း၏ အရေးပါပုံတို့ကိုလည်း အလေးပေးတင်ပြထားသည်။ ဆွန်ဇုသည် သမိုင်းတစ်လျှောက် အကောင်းဆုံး စစ်နည်းဗျူဟာရှင်များထဲက တစ်ဦးဖြစ်သောကြောင့် ၎င်း၏ သင်ကြားပြသမှုများ၊ စစ်ရေးဆိုင်ရာဗျူဟာများသည် နောင်နှစ်ပေါင်းများစွာကြာသည်အထိ အဆင့်မြင့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။
ဤကျမ်းစာကို ပြင်သစ်ဘာသာစကားသို့ ၁၇၇၂ တွင် ပြင်သစ် ယေရှုအသင်းတော်က ဂျီးန် ဂျိုးဇက် မာရီး အေးမီးယော့တ်(Jean Joseph Marie Amiot) က ပြန်ဆိုသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားသို့ တစ်စ်တ်တစ်ပိုင်းပုံစံဖြင့် ဗြိတိသျှအရာရှိ အဲဗားရာ့ဒ် ဖာဂူဆန် ကားလ်သ်ရော့ပ် (Everard Ferguson Calthrop) က ၁၉၀၅ တွင် The Book of War အမည်ဖြင့် ပြန်ဆိုရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ပထမဆုံး မှတ်ချက်ရေးသွင်းမှုများဖြင့် ပြီးစီးအောင်ပြန်ဆိုခဲ့သော စာအုပ်မှာ လိုင်ယန်နယ်လ် ဂျိုင်းလ်ဇ် (Lionel Giles) ဖြစ်၍ ၁၉၁၀ တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။[၂]
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ Smith (1999), p. 216.
- ↑ Giles, Lionel The Art of War by Sun Tzu – Special Edition. Special Edition Books. 2007. p. 62.