စိုးမြင့် (ရွှေစကြာ)

၂ဝဝ၅ ခု၊ ဇူလိုင်ထုတ် ရာပြည့် ဦးစိုးညွန့် စုစည်း တည်းဖြတ်တဲ့ '၂ဝ ရာစု မြန်မာ စာရွှေး ဆရာ ၁ဝဝ အတ်ထုပ်ပတ်တိ အကျုဉ်း' စာအုပ်မှ စာရွှေးတွေရဲ့ အတ်ထုပ်ပတ်တိ အကျဉ် တွေကို ပြန်လည် ကူးယူ ဖော်ပြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရွှေစကြာဦးစိုးမြင့်
[[Image:|200px]]
{{{သက်တမ်း}}}
မွေးသက္ကရာဇ်
အမည်ရင်း
မိဘအမည်
မွေးဖွားရာဒေသ
နိုင်ငံသား	{{{နိုင်ငံသား}}}
လူမျိုး	{{{လူမျိုး}}}
ကိုးကွယ်သည့်ဘာသာ	ဗုဒ္ဓဘာသာ
ပညာအရည်အချင်း
အလုပ်အကိုင်
ကြင်ဖော်	{{{ကြင်ဖော်}}}
သားသမီး	{{{သားသမီး}}}
ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှု
ထင်ရှားသည့်လက်ရာများ	{{{ထင်ရှားသည့်လက်ရာများ}}}
ရရှိခဲ့သည့်ဘွဲ့တံဆိပ်များ	{{{ရရှိခဲ့သည့်ဘွဲ့တံဆိပ်များ}}}
ကွယ်လွန်ရက်	{{{ကွယ်လွန်ရက်}}}
ကွယ်လွန်ရာဒေသ	{{{ကွယ်လွန်ရာဒေသ}}}
လက်မှတ်	[[Image:{{{လက်မှတ်}}}|100px]]
ကွန်ယက်

ရွှေစကြာ ဦးစိုးမြင့် [၁၉၁၂ - ၁၉၇၈]

ဟင်္သာတ ခရိုင် ဒေါင့်ကြီး အရွှေ့ဘက် ငါးအိမ်တန်း ရွာတွင် မုံရွာ ဗညွန့်ကျီနွယ် ဖြစ်သူ ကိုင်းသူကြီး ဦးထွန်းဦး၊ ဒေါ်ပိုးမှုန် တို့က ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားသည်။ [မွေးသက်ကရာဇ် အတိအကျကို မြန်မာ့ စွယ်စုံကျမ်း နှစ်ချုပ် (၁၉၇၉) တွင် မြန်မာသက်ကရာဇ် ၁၂၇၄ ခု ဝါဆိုလဆုတ် ၇ ရက်ဟု ပြသည်။ ၁၂၇၄ ခုသည် ဝါထပ်နှစ် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပထမဝါဆို လဆုတ် ၇ ရက်သည် ၅ ဇူလိုင် ၁၉၁၂ ဖြစ်ပြီး၊ ဒုတိယဝါဆို လဆုတ် ၇ ရက်သည် ၄ ဩဂုတ် ၁၉၁၂ ဖြစ်နေသည်။ အတိအကျ မဆိုသာချေ။] ပဉ်စမမြောက်သား ဖြစ်သည်။

ခြောက်နှစ်သားတွင် အစ်ကိုရင်း အရှင်ကဝိန်ဒ နှင့်အတူ မန်ဈလေးမြို့ မစိုးရိမ်တိုက်သို့ ရွှောက်ခဲ့သည်။ ကျောင်းသား ဘဝ၊ သာမဏေ ဘဝ၊ ရဟန်း ဘဝနှင့် မန်ဈလေးတွင် နှစ်ပေါင်း ၂ဝ ကြာ ပညာ သင်ခဲ့သည်။ ရဟန်း ဘွဲ့မှာ ဦးဝရုဏ ဖြစ်သည်။ သကျသီဟ စာမေးပွဲ အောင်မြင်သည်။ ပခုက်ကူ မဟာ ဝိသုတာ ရာမ၊ ရန်ကုန် ဘုရားဖြူ ကျောင်းတိုက်၊ မြင်းခြံနယ် ကန်မြဲ - စကြမ်း တို့၌လည်း ပညာ ဆည်းပူး ခဲ့သည်။ ပါဠိ စာကိုလည်း တနှစ် ကျော်မျှ လေ့လာ ခဲ့သည်။ မြန်မာစာကို ပုဂံဝန်ထောက် ဦးတင် ထံတွင် ဆည်းပူး ခဲ့သည်။ ရဟန်း ခုနစ်ဝါတွင် လူဝတ် လဲခဲ့သည်။ လူ အမည်မှာ ဦးစိုးမြင့် ဖြစ်သည်။ ဒေါင့်ကြီးရွာ မြေပိုင်ရှင် ဦးလွန်း - ဒေါ်ဖွား တို့၏ သမီး ခင်ခင်လှနှင့် အိမ်ထောင် ပြုသည်။

ထို့နောက် မြန်မာ နေ့စဉ် သတင်းစာတွင် လက်ထောက် အယ်ဒီတာ၊ ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် အာဇာနည် သတင်းစာ တွဲဖက် အယ်ဒီတာ၊ လူပြန်တော် ပညာရှိ အသင်း တွဲဖက် တည်ထောင်သူ၊ ၁၉၄ဝ ပြည့်နှစ်တွင် စတင် ဖွဲ့စည်းသည့် အစိုးရ ပါဠိဘာသာ ပညာ‌ေရးအဖွဲ့၌ မစိုးရိမ်တိုက် ကိုယ်စားလှယ် ပါဠိ ပါရဂူ အဖြစ်ဖြင့် အဖွဲ့ဝင် လူကြီး၊ ၁၉၄၁ ခုနှစ်တွင် တွဲဖက် ဥက်ကြ ဖြစ်လာ ခဲ့သည်။

ဂျပန် ဝင်စတွင် ဗုဒ်ဓသာသနာ့ အစည်းအရုံး ကော်မတီဝင်၊ ၁၉၄၃ ခုတွင် သထုံ ခရိုင် ဝါဒဖြညွန့်ချိရွှေး အရာရှိ၊ ဂျပန် တော်လှန်ရွှေး၌ မုတ်တမ စက်အမြောက် တပ်ခွဲ နံပါတ် (၅) နှင့် ပူးပေါင်း တာဝန် ယူခဲ့သည်။ ၁၉၄၆ - ၄၈ တွင် အစိုးရ ပါဠိ ဘာသာ ပညာရွှေး အဖွဲ့တွင် အဖွဲ့ဝင်၊ ၁၉၄၇ ခုတွင် နဂါးနီ ဂျာနယ် အယ်ဒီတာချုပ် အဖြစ် လည်းကောင်း၊ မဟောသဓာ သတင်းစာ အယ်ဒီတာချုပ် အဖြစ် လည်းကောင်း၊ ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ တွင် "ခေတ်တရာ တက်ကသိုလ်" အလွတ် ပညာကျောင်း၌ မြန်မာစာနှင့် မြန်မာ ရာဇဝင် ဆရာ လုပ်ကိုင် ခဲ့သည်။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်မှ ၁၉၆၃ ခုနှစ် အထိ သာသနာရွှေး ဌာနတွင် ဝင်ရွှောက် အမှုထမ်းသည်။ အောက်မြန်မာပြည် သာသနာရွှေး အရာရှိ (၁၉၅ဝ)၊ အစိုးရ ပါဠိ ဘာသာ ပညာရွှေး အဖွဲ့ တွဲဖက် အတွင်းရွှေးမှူး (၁၉၅၁ - ၅၂)၊ လက်ထောက် သာသနာ့ ၫှှန်ကြားရွှေးဝန် (၁၉၅၃ - ၅၄)၊ ထိုနှစ်တွင်ပင် ပါဠိ ပညာရွှေး အဖွဲ့တွင် သာသနာရွှေး ဝန်ကြီး ဌာန ကိုယ်စားလှယ်၊ ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် ဆြ သဂငါ်ယနာ သမိုင်းရွှေး တာဝန်ခံ အရာရှိ အဖြစ် ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ၁၉၅၁ ခုနှစ်မှ စ၍ မြန်မာ နိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ လူပြန်တော် ပညာရှိ အသင်းချုပ်၏ ဥက်ကြ၊ ၁၉၅၅ ခုတွင် မြန်မာ နိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကဝိဘိသက်က ဆေးဆရာကြီးများ အဖွဲ့ချုပ်၏ နာယက အဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက် ခဲ့သေး၏။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် အစိုးရ အမှုထမ်း ဘဝမှ အငြိမ်းစား ယူခဲ့သည်။

၁၉၃၂ ခု ဇွန်လမှ စ၍ သကျသီဟ စာပေးပွဲ အတွက် သင်ကြားနေရင်း "ရွှေစကြာ" ကလောင် အမည်ဖြင့် နားခံတော် ဝတ်ထုကို သူရိယ မဂ်ဂဇင်း၌ အခန်းဆက် ရွှေးခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင် လုံးချင်း အဖြစ် ထုတ်ဝေ ခဲ့သည်။ ၁၉၃၇ - ၃၈ တွင် ဥပစာတန်း၌ လည်းကောင်း၊ ၁၉၄ဝ - ၄၁ တွင် တိုင်းရင်းဘာသာ နဝမတန်း၌ လည်းကောင်း ကျောင်းသုံး ပြြာန်း ခဲ့သည်။ ဒုတိယ ကမ်ဘာစစ် မဖြစ်မီက ပူတကေ၊ အထောက်တော်၊ သမားတော်၊ လေးညႇင်း ဝတ်လုံတော်ရ၊ ပီကင်းရွှောက်၊ သူရဲဝိဇ်ဇာ၊ စစ်ကိုင်း မင်းသား၊ စောဥမ်မာ၊ ကုန်းဘောင် ပြည်သစ် စသည် တို့ကို လည်းကောင်း၊ စစ်ပြီး ခေတ်တွင် ဝန်ကြီး သမီး၊ ဗိုလ်ချုပ်နှင့် ကုလားဖြူ၊ ဗိုလ်တေဇ၊ ဗိုလ်ချုပ် ဦးစ၊ ကုန်းဘောင် နန်းတွင်းရွှေး၊ ဓာတုကလျာ၊ မြဝတီ ဝန်ကြီး ဦးစ၊ အဝီစိပြန် စသည် တို့ကို လည်းကောင်း ရွှေးသား ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ခွဲထားကျော် ဂ႑ီ ကျမ်းကြီးနှင့် အဓောဝါမ ဒါဌာဓာတုဝိဘာဝနီ မည်သော လက်ဝဲ အောက်စွယ်တော် သမိုင်း တို့ကိုလည်း ပြုစု ခဲ့သည်။ ယင်းတို့အနက် နားခံတော် မှာ အထင်ရှားဆုံး ဖြစ်၏။ ၁၉၆၇ တွင် အောင်မဂငျ်လာ ရုပ်ရှင် ကုမ်ပဏီက 'ဇာတိမာန်' အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင် ရိုက်ကူး ခဲ့သည်။ နားခံတော်သည် "သမိုင်း နောက်ခံ ဝတ်ထုများတွင် အစောပိုင်း ကျသော ဝတ်ထုပုံစံ တခု အဖြစ် အလေးအစားပြု လေ့လာ သင့်သော ဝတ်ထု တပုဒ်လည်း ဖြစ်၏။ ..... အမျိုးသား နိုင်ငံရွှေးနှင့် နယ်ချဲ့ ဆညွန့်ကျင်ရွှေး အခန်းတွင် ဝတ်ထု၏ အစိတ်အပိုင်းကို ဖော်ပြရာ၌ ထည့်သွင်း ဖော်ပြရမည့် ဝတ်ထု တပုဒ်လည်း ဖြစ်လေသည်" ဟု မလိခက မှတ်ချက် ပေးသည်။ ရွှေစကြာနှင့် ပတ်သက်၍မူ "မြန်မာ စာပေ သမိုင်း၌ ရာဇဝင် ဝတ်ထု အရွှေးအသားတွင် တခေတ် ထူထင်သည့် ပုဂ်ဂိုလ်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ လယ်တီ ပဏ္ဍိတ ဦးမောင်ကြီး၏ ရွှေးသား နည်းမျိုးမှ လမ်းခွဲ ထွက်ကာ ခေတ်မီ အသွင်နှင့် ရွှေးခဲ့သည်။ ရာဇဝင် ဇာတ်ကြောင်းကို အခြေခံပြီး မိမိ စိတ်ကူးနှင့် ရသ ပေါ်အောင် မွမ်းမံ ရွှေးသား ခဲ့သည်" ဟု ပါရဂူက ရွှေးခဲ့သည်။

၁၉၇၈ ခု ဇူလိုင်လ ၇ ရက်နေ့ ညနေ ၆ နာရီ အချိန်တွင် ရန်ကုန်မြို့ အလုပ်သမား ဆေးရုံကြီး၌ ကွယ်လွန်သည်။

စာညွှန်း

1. မြန်မာ့ စွယ်စုံကျမ်း နှစ်ချုပ် (၁၉၇၉)။ စာ ၁၂၇ - ၁၂၉။
2. မလိခ။ မြန်မာ့ဝတ်ထု အညွှန်း (၂)။ စာ ၄၆ - ၅၇။
3. ပါရဂူ။ ပရကထာ (၁၉၉၈)။ စာ ၁၄၅ - ၁၅၈။
4. မြဝတီ စာတည်း အဖွဲ့။ ရွှေစကြာ ဦးစိုးမြင့်၊ မြဝတီ (ဩဂုတ် ၁၉၅၅)။ စာ ၄ - ၆။
5. ဦးမြင့်ဆွေ။ ရွှေစကြာ ဦးစိုးမြင့်၊ ရှုမဝ (စက်တင်ဘာ ၁၉၇၈)။ စာ ၈၇ - ၉၃။