ဆော့ဖ်ဝဲလ်လိုင်စင်
ဆော့ဖ်ဝဲလိုင်စင်ဆိုသည်မှာဆော့ဖ်ဝဲအားအသုံးပြုခြင်း (သို့) ပြန်လည်ဝေငှခြင်းတို့ကိုထိန်းချုပ်သောဥပဒေရေးရာကိရိယာတစ်ခုပုံနှိပ်ထားသောစာရွက်စာတမ်းများဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မပါဘဲဖြစ်စေ စာချုပ်ပါဥပဒေအရဖြစ်သည်။ ယူနိုက်တက်စတိတ်မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေအရဆော့ဖ်ဝဲလ်အားလုံးသည်မူရင်းကုဒ်နှင့်အရာဝတ္ထုကုဒ်နှစ်ခုလုံးတွင်မူပိုင်ခွင့်ကိုကာကွယ်ထားသည်။ ထိုဆော့ဖ်ဝဲကိုအမေရိကန်အစိုးရမှတီထွင်သူ မဟုတ်လျှင်၎င်းတွင်မူပိုင်ခွင့်မရနိုင်ပါ။[၁] မူပိုင်ခွင့်ရထားသည့်ဆော့ဖ်ဝဲရေးသားသူများသည်သူတို့၏ဆော့ဖ်ဝဲလ်ကိုအများဆိုင်သို့လှူဒါန်းနိုင်သည်။ ပုံမှန်ဆော့ဖ်ဝဲလိုင်စင်လိုင်စင်ရသူအားပုံမှန်အားဖြင့်အသုံးပြုသူအားခွင့်ပြုချက်ပေးပြီးဆော့ဖ်ဝဲမိတ္တူတစ်ခု (သို့) တစ်ခုထက် ပို၍ အသုံးပြုရန်ထိုကဲ့သို့သောအသုံးပြုမှုသည်မူပိုင်ခွင့်အောက်ရှိဆော့ဖ်ဝဲပိုင်ရှင်၏သီးသန့်ရပိုင်ခွင့်များကိုမူပိုင်ခွင့်ချိုးဖောက်မှုဖြစ်စေနိုင်သည်။
အခမဲ့နှင့်ပွင့်လင်း (ဆော့ဗ်ဝဲတွင်အရင်းအမြစ်ကုဒ်ပါရှိရမည်) | အခမဲ့မဟုတ် | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
အများပြည်သူပိုင် | ခွင့်ပြုချက်လိုင်စင် | Copyleft (အကာအကွယ်လိုင်စင်) | စီးပွားဖြစ်မဟုတ်သော လိုင်စင် | စီးပွားဖြစ်လိုင်စင် | ကုန်သွယ်ရေး လျှို့ဝှက်ချက် | |
ဖော်ပြချက် | အခွင့်အရေးအားလုံးကိုပေးခြင်း | ထောက်ပံ့ငွေသည်အခွင့်အရေးများကိုအသုံးပြုခြင်း၊ လိုင်စင်အသစ်ထုတ်ပိုင်ခွင့်အပါအဝင်စီးပွားဖြစ်ခွင့်ပြုခြင်း၊ လိုင်စင်လိုက်ဖက်တဲ့ခွင့်ပြုပါဝင်သည်။ | ထောက်ပံ့ငွေအခွင့်အရေးများကိုစီးပွားဖြစ်အသုံးပြုခြင်းတားမြစ်သည်။ | စီးပွားဖြစ်မဟုတ်သောအသုံးပြုရန်အတွက်သာလျှင်ထောက်ပံ့ကြေးမူပိုင်ခွင့်လစ့်နှင့်ပေါင်းစပ်နိုင်သည်။ | မိရိုးဖလာမူပိုင်ခွင့်ကိုအသုံးပြုခြင်း၊ မည်သည့်အခွင့်အရေးကိုမျှခွင့်ပြုရန်မလိုအပ်ပါ | လူသိရှင်ကြားထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိပါ |
ဆော့ဖ်ဝဲလ် | PD, CC0 | MIT, Apache, MPL | GPL, AGPL | JRL, AFPL | စီးပွားဖြစ် ဆော့ဖ်ဝဲလ်၊ အများပိုင်လိုင်စင်မရှိပါ | ပုဂ္ဂလိက၊ internal software |
အခြားဖန်တီးမှုလက်ရာများ | PD, CC0 | CC-BY | CC-BY-SA | CC-BY-NC | မူပိုင်ခွင့်၊ အများပိုင်လိုင်စင်မရှိပါ | မဖြန့်ချိ |
ဆော့ဖ်ဝဲလ်လိုင်စင်နှင့်မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ
ပြင်ဆင်ရန်ဖြန့်ဝေထားသောဆော့ဖ်ဝဲအများစုကိုလိုင်စင်အမျိုးအစားအလိုက်အမျိုးအစားခွဲခြားနိုင်သည် (ဇယားကိုကြည့်ရူရန်) မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေအရဆော့ဖ်ဝဲအတွက်အသုံးများသောအမျိုးအစားနှစ်ခုဖြစ်သောကြောင့်လိုင်စင်ရသူအားအထူးအခွင့်အရေးများပေးသောလိုင်စင်များနှင့်အတူစီးပွားဖြစ်ဆော့ဖ်ဝဲနှင့်အခမဲ့နှင့်ပွင့်လင်းသောအရင်းအမြစ်ဆော့ဝဲများ (FOSS) တို့ဖြစ်သည်။ နှစ်ခုနှင့်တစ်ခုကွဲပြားခြားနားသောအယူအဆကွာခြားချက်မှာဖောက်သည်တစ်ဦးထံမှရရှိသောဆော့ဝဲလ်ထုတ်ကုန်ကိုပြုပြင်ရန်နှင့်ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်ရန်အခွင့်အရေးပေးခြင်းဖြစ်သည်။ အက်ဖ်(FOSS) ဆော့ဖ်ဝဲဖောက်သည်အားရပိုင်ခွင့်နှစ်မျိုးလုံးကိုလိုင်စင်ချထားသည်။ စီးပွားဖြစ်ဆော့ဖ်ဝဲသည်ပုံမှန်အားဖြင့်ဤအခွင့်အရေးများကိုလိုင်စင်မပေးသောကြောင့်အရင်းအမြစ်ကုဒ်ကိုလျှို့ဝှက်ထားသည်။
မူပိုင်ခွင့်ပြုထားသောဆော့ဖ်ဝဲလ်အသုံးပြုခွင့်ကိုကန့်သတ်ခြင်းနှင့်ခွင့်ပြုပေးခြင်းအပြင်ဆော့ ဖ်ဝဲလိုင်စင်များသောအားဖြင့်လိုင်စင်သဘောတူညီချက်တွင်ပါဝင်သူများအကြားတာဝန်နှင့်တာဝန်ကိုခွဲဝေပေးသောပြဋ္ဌာန်းချက်များပါဝင်သည်။ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဆော့ဖ်ဝဲအရောင်းအဝယ်များတွင်ဤဝေါဟာရများသည်တာဝန်ရှိမှုကန့်သတ်ချက်များ၊ အာမခံချက်များနှင့်အာမခံချက်ငြင်းဆိုမှုများနှင့် အကယ်၍ ဆော့ဖ်ဝဲသည်မည်သူမဆို၏ဉာဏပစ္စည်းမူပိုင်ခွင့်ကိုချိုးဖောက်ပါကလျော်ကြေးပေးခြင်းတို့ပါဝင်လေ့ရှိသည်။ မူပိုင်ခွင့်ကာကွယ်ခြင်း၏အပြင်ဘက်တွင်လိုင်စင်မရှိသောဆော့ဖ်ဝဲသည်အများပိုင်ဒိုမိန်းဆော့ဖ်ဝဲလ်သို့မဟုတ်ဖြန့်ဝေခြင်းမရှိ၊ လိုင်စင်မဲ့နှင့်ပြည်တွင်းစီးပွားရေးကုန်သွယ်ရေးလျှို့ဝှက်ချက်အဖြစ်ကိုင်တွယ်သောဆော့ဝဲလ်ဖြစ်သည်။[၂]
ရပိုင်ခွင့် | အများပြည်သူပိုင် | ခွင့်ပြုချက် FOSS လိုင်စင် (e.g. BSD license) |
Copyleft FOSS လိုင်စင် (e.g. GPL) |
ဖရီးဝဲလ်/ရှယ်ယာဝဲလ်/ ဖရီးမီယန် |
စီးပွားဖြစ်လိုင်စင် | ကုန်သွယ်ရေးလျှို့ဝှက်ချက် |
---|---|---|---|---|---|---|
မူပိုင်ခွင့် ထိန်းသိမ်းခြင်း | မရှိ | ရှိ | ရှိ | ရှိ | ရှိ | အလွန်တင်းကြပ်စွာ |
တင်ဆက်ခွင့် | ရှိ | ရှိ | ရှိ | ရှိ | ရှိ | မရှိ |
ပြသခွင့် | ရှိ | ရှိ | ရှိ | ရှိ | ရှိ | မရှိ |
ကူးယူခွင့် | ရှိ | ရှိ | ရှိ | မကြာခဏ | မရှိ | မူပိုင်ခွင့်ချိုးဖောက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ တရားစွဲဆိုမှုများကို ပိုင်ရှင်က အများဆုံးပြုလုပ်နိင်ခြင်း |
ပြင်ဆင်ခွင့် | ရှိ | ရှိ | ရှိ | မရှိ | မရှိ | မရှိ |
ဖြန့်ဝေခွင့် | ရှိ | မရှိ၊ တူညီသောလိုင်စင်အောက်မှာ | ရှိ တူညီသောလိုင်စင်အောက်မှာ | Often | မရှိ | မရှိ |
လိုင်စင်ချထားပိုင်ခွင့် | ရှိ | ရှိ | မရှိ | မရှိ | မရှိ | မရှိ |
ဥပမာ ဆော့ဖ်ဝဲလ် | SQLite, ImageJ | Linux kernel, GIMP, OBS | Windows, စီးပွားဖြစ် ဗီဒီယိုဂိမ်းအများစုနှင့် ယင်းတို့၏ DRMs, Spotify, xSplit, TIDAL | Server-side တိမ်တိုက် ကွန်ပျူတာ ပရိုဂရမ်များနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ၊ မှုခင်းဆိုင်ရာ အသုံးချပရိုဂရမ်များနှင့် အခြားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ |
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ Hancock၊ Terry (2008-08-29)။ What if copyright didn't apply to binary executables?။ Free Software Magazine။ 2016-01-25 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Pick a License, Any License on codinghorror by Jeff Atwood
- ↑ Larry Troan (2005)။ Open Source from a Proprietary Perspective။ RedHat Summit 2006 Nashville 10။ redhat.com။ 2014-01-22 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2015-12-29 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။