နက်ဆာကန်

နက်ဆာကန် (အာရပ်: بحيرة ناصر‎ Boħēret Nāṣer, တမ်းပလိတ်:IPA-arz) သည် အီဂျစ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်းနှင့် ဆူဒန်နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည့် သဘာဝရေကန်ကြီးတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤကန်သည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အကြီးဆုံးလူလုပ်ရေကန်များထဲတွင် ပါဝင်သည်။ ဤကန်ကို တူးဖော်ခြင်းမပြုမီက ဆူဒန်နိုင်ငံတွင် ကန်တူးဖော်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ဆန့်ကျင်မှုများ ကြုံခဲ့ရသည်။ ထိုသို့ ကြုံရခြင်းမှာ ထိုနြေ၏ မြောက်ဘက်တွင် နုဘီယန်လူမျိုးများသည်နေထိုင်သည့်အတွက် ဖြစ်သည်။ ထိုကန်ကို တူးဖော်လိုက်ပါက နုဘီယန်လူမျိုးများသည် ပြန်လည်ပြောင်းရွှေ့အခြေချရမည် ဖြစ်သည်။ နက်ဆာကန်အနီးရှိ ဆူဒန်၏ ကုန်းမြေများသည်လည်း များသောအားဖြင့် ရေလွှမ်းသည့်နေရာများ ဖြစ်သည်။

နက်ဆာကန်
View from Abu Simbel
နက်ဆာကန်
Map showing the location of the lake
ကိုဩဒိနိတ်	22°25′N 31°45′E
ရေအိုင်အမျိုးအစား	Reservoir
ပင်မ ရေဝင်စီးကြောင်း	Nile Wadi Allaqi
ပင်မ ရေထွက်စီးကြောင်း	Nile Toshka Spillway
ရေချိုင့်ဝှမ်းရှိရာ နိုင်ငံများ	Egypt, Sudan
အကျယ်ဆုံး အလျား	၅၅၀ km (၃၄၀ mi)
အကျယ်ဆုံး အနံ	၃၅ km (၂၂ mi)
မျက်နှာပြင် ဧရိယာ	၅,၂၅၀ km2 (၂,၀၃၀ sq mi)
ပျမ်းမျှအနက်	၂၅.၂ m (၈၃ ft)
အနက်ဆုံး အနက်အရှိုင်း	၁၃၀ m (၄၃၀ ft)
ရေထုထည်	၁၃၂ km3 (၃၂ cu mi)
ကမ်းခြေအလျား၁	၇,၈၄၄ km (၂၅,၇၃၅,၀၀၀ ft)
ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်အမြင့်	၁၈၃ m (၆၀၀ ft)
၁ ကမ်းခြေအလျားသည် တိတိကျကျ တိုင်းတာထားခြင်း မဟုတ်ပေ။

နက်ဆာကန်သည် ကန်တစ်ခုလုံးကြီး အကြီးမားဆုံးအပိုင်းဖြစ်သည့် အီဂျစ်နိုင်ငံက ပိုင်ဆိုင်သည့် ၈၃ ရာခိုင်နှုန်းကို ဆိုလိုသည်။ ဆူဒန်နိုင်ငံက ပိုင်ဆိုင်သည့် ရေပိုင်နက်အနည်းငယ်ကိုမူ "နုဘီယကန်" ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။

ဖော်ပြချက်

နက်ဆာကန်၏ ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်

ကန်၏ အရှည်သည် ၄၇၉ ကီလိုမီတာခန့် (၂၉၈ မိုင်) နှင့် အကျယ်ဆုံးနေရာသည် ၁၆ ကီလိုမီတာ (၉.၉ မိုင်) ရှိသည်။ ကန်၏ မျက်နှာပြင်ဧရိယာသည် ၅၂၅၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၂၀၃၀ စတုရန်းမိုင်) ရှိသည်။ ရေသိုလှောင်နိုင်မှုသည် ၁၃၂ ကုဗမီတာ (၂၁ ကုဗမိုင်) ဖြစ်သည်။

ကန်ကို ၁၉၅၈ နှင့် ၁၉၇၀ အကြားတွင် နိုင်းမြစ်၏ ရေကို Aswam ဆည် တည်ဆောက်ရာမှ ဤကန်သည် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကန်၏ အမည်ကို ၁၉၅၂ ခုနှစ် အီဂျစ်တော်လှန်ရေးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးနှင့် အီဂျစ်၏ ဒုတိယမြောက်သမ္မတဖြစ်သည့် ၏ အမည်ဖြစ်သည့် Gamal Abdel Nasser ကို အစွဲပြုကာ ခေါ်ဝေါ်ခဲ့သည်။ သူသည်ပင် မြင့်မားသည့် ဤဆည်စီမံကိန်းကို စတင်ခဲ့သည်။ သမ္မတ Anwar Sadat သည် ကန်နှင့် ဆည်ကို ၁၉၇၁ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိပြဿနာများ

အီဂျစ်သည် ၎င်း၏ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် လျှပ်စစ်အတွက် ရေလိုအပ်လျက်ရှိသည်။ အီသီယိုပီးယားတွင် လက်ရှိတည်ဆောက်လျက်ရှိသည့် Grand Ethiopian Renaissance ဆည် သည် ရေကို ထိခိုက်မှု ရှိမည်ဖြစ်သည်။ ထိုဆည်သည် အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံအတွက် ကအျိုးရှိမည်ဖြစ်သော်လည်း အီဂျစ်၊ ဆူဒန်နှင့် အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံများအကြား တင်းမာမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အီဂျစ်နိုင်ငံက ထိုဆည်အသစ်တည်ဆောက်မှုကြောင့် နိုင်းမြစ်မှရေသည် နက်ဆာကန်သို့ စီးဝင်မှုရပ်တန့်သွာမည်ကို ဖြစ်သည်။ နက်ဆာကန်မှရေဖြင့် လျှပ်စစ်ကို ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး ကန်အတွင်းသို့ ရေစီးဝင်မှုလျော့နည်းခြင်းသည် ကန်၏ လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းကို ထိခိုက်စေမည် ဖြစ်သည်။ ကန်တွင် ရေစုပ်တင်သည့်နေရာများစွာရှိသည်။ လက်ရှိတွင် ဤစီမံကိန်းသည် အီဂျစ်လူမျိုးများသို့ တစ်နှစ်လျှင် ရေအားလျှပ်စစ်စွမ်းအား တစ်နာရီလျှင် ၁၀ ဘီလီယံကီလိုဝပ်ကို ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။

အားကစားနှင့် ခရီးသွား

ဤကန်တွင် ကမ်းခြေမှသော်လည်းကောင်း လှေဖြင့်သော်လည်းကောင်း Nile perch ငါးများကို ငါးမျှားခြင်းသည် အထူးလူသိများသည်။ ကန်၏ ရေသည်ပြည့်သွားသည့်အခါတွင် ရှေးအခါက အီဂျစ်လူမျိုးတို့သည် ကန်၏ ရေမျက်နှာပြင်အထပ် မြင့်မားသည့် နေရာများတွင် နေရာပြောင်းရွှေ့ကာ နေထိုင်ကြသည်။ သို့သော်လည်း အချို့သည်လည်း နေရာပြောင်းရွှေ့ခြင်း မရှိဘဲနေထိုင်ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးများဖြစ်ကြသည့် Buhen တို့သည် ခံတပ်အကြီးကြီးများတွင် နေထိုင်ကြသည်။ ထိုအရာတို့သည် ယခုအခါ ရေအောက်သို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ Abu Simbel ရှိသည့် ကျောင်းတော်များကိုလည်း နေရာပြန်ချထားခဲ့ရသည်။ Abu Simbel သည် အီဂျစ်နိုင်ငံရှိ ရှေးဟောင်းနေရာများထဲတွင် အထင်ကရနေရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ နက်ဆာရေကန်တွင် လှေစီးခြင်းများလည်း လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ လှေစီးကာ အဆောက်အဦများ, ကျောင်းတော်များကို နက်ဆာကန်တစ်လျှောက် လေ့လာနိုင်သည်။ Abu Simbel ရှိ ကျောင်းတော်များကို လေ့လာခြင်းသည် ကန်သို့လာရောက်သည့် ခရီးသွားများ၏ မရှိမဖြစ် အရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ရုပ်ပုံများ

• 
  Panoramic view of Lake Nasser
• 
  Panoramic view of Lake Nasser at dawn
• 
  View of Abu Simbel from Lake Nasser

ပြင်ပလင့်များ

• Lake Nasser at Encyclopædia Britannica
• 360 Degree Panorama of Lake Nassar Archived 1 February 2014 at the Wayback Machine.
• Abu Simbel: The Temples That Moved