နာဂိုယာ ရဲတိုက်

နာဂိုယာရဲတိုက် (名古屋城, Nagoya-jō)သည် ဂျပန်ရဲတိုက်အမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဂျပန်နိုင်ငံအလယ်ပိုင်း နာဂိုယာမြို့တွင် တည်ရှိသည်။ အဲဒိုခေတ်တွင် နာဂိုယာရဲတိုက်သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ အရေအကြီးဆုံးသော ရဲတိုက်မြို့များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ နာဂိုယာ-ဂျူကူးသည် မီနိုဂျီလမ်းတွင် တည်ရှိပြီး အခြားအရေးကြီးသော ကုန်သွယ်လမ်းကြောင်း ၅ ခုအနက်နှစ်ခုဖြစ်သော တိုကိုင်းဒိုနှင့် နာကာဆန်ဒိုတို့နှင့် ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။

နာဂိုယာရဲတိုက်(名古屋城)၏ အခြားသော အခေါ်တစ်ခုမှာ မေဂျို(名城) ဖြစ်သည်။ ထိုအမည်ကို မြို့တော်၏ အခြေခံအဆောက်အဦများဖြစ်သော မေဂျိုပန်းခြံ၊ မေဂျိုမီသရိုလိုင်းနှင့် မေဂျိုတက္ကသိုလ်ဟူ၍ အမည်ပေးထားကြပြီး သမိုင်းဝင်အဆောက်အဦတို့သည် ယဉ်ကျေးမှုအရ လွှမ်းမိုးရှိနေသည်ကို ထင်ဟပ်စေသည်။

သမိုင်းကြောင်း

အိုဝါရီနယ်သို့ စစ်ချီနိုင်စေရန် ဆုရုဂါနယ်မှ စစ်မင်း အီမာဂါဝါ ယူဂျီချီကာသည် တိုင်အီခေတ် ၁၅၂၁ နှင့် ၁၅၂၈ အကြားတွင် သားဖြစ်သူ အီမာဂါဝါ ယူဂျီတိုယိုအတွက် နာဂိုယာဒေသတွင် ရဲတိုက်တစ်ခု ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ထိုရဲတိုက်သည် နောင်တွင် နီနိုမာရူအိမ်ရာအနီးတွင် ရှိခဲ့သည်။ အိုဒါ မိုဘူဟီဒီသည် အီမာဂါဝါ ယူဂျီတိုယိုအား ၁၅၃၂ ခုနှစ် မတ်လ(ကျိုရိုကူ ၅)တွင် တိုက်ခိုက်လုပ်ကြံခဲ့ပြီး ထိုရဲတိုက်တွင် နေထိုင်ခဲ့ကာ ရဲတိုက်အမည်အား နာဂိုယာရဲတိုက်ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၎င်း၏ သားဖြစ်သူ အိုဒါ နိုဘုနာဂါကိုလည်း ဤရဲတိုက်တွင်ပင် ၁၅၃၄ခုနှစ် (တန်ဘန် ၃)တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။ သို့သော်လည်း ဤသည်မှာ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ ကိစ္စတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့နောက် အိုဒါ နိုဘူနာဂါသည် အိုဒါ နိုဘူတိုမိုအား ကီယိုဆုရဲတိုက်တွင် ၁၅၅၅ ခုနှစ် ဧပြီလ(ကိုဂျီ ၁)တွင် အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး ထိုရဲတိုက်တွင်ပင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ ၁၅၈၂ ခုနှစ်(တန်ရှို ၁၀)တွင် နာဂိုယာရှိ ရဲတိုက်မှာ စွန့်ပစ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။

ဂျပန်နိုင်ငံ၌ သောင်းကျန်းမှုများစွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက်တွင်တော့ တိုကူဂါဝါ ယဲယဆုသည် အောင်ပွဲများရရှိခဲ့ပြီး ၁၆၀၉ ခုနှစ်(ကီချို ၁၄)တွင် နာဂိုယာရဲတိုက်အား ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ မေဂျီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးခေတ် မတိုင်မီအထိ နာဂိုယာရဲတိုက်သည် တိုကူဂါဝါကလန်မျိုးဆက်အဖွဲ့သုံးခုထဲမှ အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်သော အိုဝါရီအဖွဲ့နေထိုင်ရာနေရာအဖြစ် ဂုဏ်သတင်းမွေးပျံခဲ့သည်။ ၁၅၇၆ ခုနှစ်တွင် အိုဒါ နိုဘူနာဂါ(၁၅၃၄–၁၅၈၂)တည်ဆောက်ခဲ့သော အာဇုချီရဲတိုက်တည်ဆောက်စဉ်ကတည်းကပင် ရဲတိုက်ခိုင်မာတောင့်တင်းမှုနှင့် တည်ဆောက်မှုနည်းပညာသည် အတော်ကိုတိုးတက်၍ လာခဲ့သည်။ ရဲတိုက်ပုံစံအား ဒီဇိုင်းဆွဲခဲ့၊ ဆောက်လုပ်စဉ်တုန်းကလည်း ဦးဆောင်ညွှန်ကြားခဲ့သူ ဗိသုက ပညာရှင်များထဲမှ တစ်ယောက်မှာ နာကိုင်း မာဆာကီယိုဖြစ်ပြီး ယခင် နိုင်ဂျိဒ၊ ဖူရှိမီ၊ အဲဒိုနှင့် ဆန်ပုရဲတိုက်များ တည်ဆောက်စဉ်ကတည်းကလည်း ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ သူသည် ယခင်ရှိပြီးသား ရဲတိုက်များ၏ ခံတပ်နည်းပညာ၊ နည်းစနစ်တို့ကို ပေါင်းစပ်ပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် ပြုပြင်ကာ တိုကူဂါဝါ ရှိုးဂန်းတို့အတွက် ခောတ်မီပြီး အကောင်းမွန်းဆုံးသော နာဂိုယာရဲတိုက်ကို စံပြရဲတိုက်တစ်ခုအဖြစ် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

၁၉ ရာစုနှင့် ၂၀ ရာစု

တိုကူဂါဝ် ရှိုးဂန်းတို့၏ အမိန့်နှင့် ဥပဒေတို့ ဆုံးရှုံးချိန်သို့ ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၈ ခုနှစ် (ကီအို ၄) (Keiō 4) ဇန်နဝါရီလတွင် နီနိုမာရူနန်းတော်၌ အာအိုမာဆုဘာ ဖြစ်ရပ် Aomatsuba Incident ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ၁၉၂၀ ခုနှစ်တွင် ထိုဖြစ်ရပ်အတွက် အမှတ်တရ ကျောက်တိုင်ကို စိုက်ထူးခဲ့ကြသည်။ ရှိုးဂန်းတို့၏ အဆုံးသတ်တို့ ရောက်သောအခါ အိုဝါရီဂိုဏ်းသည် အင်ပါယာပြည်ရှင်ထံ အညံခံရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ၁၈၇၀ ခုနှစ် (မေဂျီ ၃)တွင် တိုကူဂါဝါ ယိုရှိကာဆုသည် ရဲတိုက်၏ အစိတ်အပိုင်းတို့ကို ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး ရွှေရောင်လင်းပိုင်ကို ဧကရာဇ် အိမ်တော်ထိန်းဌာနသို့ လှူဒါန်းခဲ့သည်။ ဒိုဂျွန်းပင်မဆောင်မှ ၁၈၇၁ ခုနှစ် (မေဂျီ ၃)တွင် ဖြုတ်ယူခဲ့ကြပြီး အက်ဆုတဆိပ်ကိမ်းမှ တိုကျိုသို့ ရေနွေးငွေ့သင်္ဘောဖြင့် ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။ ထိုနောက် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ဒေသများစွာကို ခရီးသွားလုပ်ငန်း ပြပွဲများအဖြစ် ပြသပေးခဲ့သည်။ လင်းပိုင်အမရုပ်ကို ၁၈၇၃ ဗီယင်နာ ကမ္ဘာ့ပြပွဲတွင်လည်း ဝင်ရောက်ပြသခဲ့သည်။

၁၈၇၂ ခုနှစ် မေလတွင် တိုကျိုမြို့စောင့်တပ်ဖြစ်သော အမှတ် ၃ တပ်မသည် နာဂိုယာရဲတိုက်၌ စခန်းချခဲ့ကြပြီး နာဂိုယာရဲတိုက်စောင့်ရှောက်ရန် တာဝန်ဖြင့် ရဲတိုက်အခြေတွင် စစ်တန်းလျားများ တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ၁၈၇၉ ခုနှစ် (မေဂျီ ၁၂) ဒီဇင်ဘာတွင် အင်ပါယာ စစ်ဝန်ကြီး ယာမာဂါတာ အာရီတိုမိုသည် ဗိုလ်မှူးကြီး နာကာမာရူ ရှီဂဲတို၏ အကြံပေးချက်အရ ရဲတိုက်အား ထိန်းသိမ်းထားရှိ ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

၁၈၉၁ ခုနှစ် မီနို-အိုဝါရီ ငလျင်သည် ၁၈၉၁ ခုနှစ် (မေဂျီ ၂၄) အောက်တိုဘာတွင် လှုပ်ခတ်ခဲ့ရာ အနောက်တောင်ဘက်၊ တာမွန်ပြအိုးနှင့် အခြားသော အဆောက်အဦတို့ အကြီးအကျယ် ပျက်ဆီးခဲ့သည်။ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် ပြုပြင်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း အလုံးစုံ ပြီးစီးအောင်တော့ ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ ၁၈၉၃ ခုနှစ် (မေဂျီ ၂၆)တွင် ရဲတိုက်ကို ဧကရာဇ် အိမ်တော်ထိန်း ဝန်ကြီးဌာနအား လွဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး ဧကရာဇ်အိမ်တော်အဖြစ် တရားဝင် သတ်မှတ်ပြီးနောက် ဇွန်လတွင် ရဲတိုက်အမည်အား "နာဂိုယာ ဧကရာဇ် အပန်းဖြေအိမ်တော်" (名古屋離宮 Nagoya Rikyū) အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၀၆ ခုနှစ် (မေဂျီ ၃၉) မေလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် အမျိုးသား မီးရထားလမ်း မိုင် ငါးထောင်ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ရဲတိုက်ရင်ပြင်အား ပြည်သူတို့ တစ်ရက်တာမျှ လည်ပတ်ခွင့် ပေးခဲ့သည်။ ၁၉၁၀ ခုနှစ် (မေဂျီ ၄၃) မတ်လတွင် အဲဒိုရဲတိုက်မှ ကြေးလင်းပိုင်ရုပ်ကို ဒိုဂျွန်းဆောင်ငယ် အမိုးနှင့် ထောင့်ရှိ ပြအိုးတို့တွင် ထည့်သွင်းတပ်ဆင်ခဲ့သည်။ ၁၉၁၁ ခုနှစ် (မေဂျီ ၄၄) ဖေဖော်ဝါရီတွင် အဲဒိုရဲတိုက်မှ ဟဆုအီကီ ဂိတ်ကို ယူဆောင်၍ နီရှီနိုမာရူ-အဲနိုကီ ဂိတ်၏ လက်ကျန်အစိတ်အပိုင်းတို့ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ယနေ့အခါ ရဲတိုက်သို့ လည်ပတ်သူများ အဓိက အသုံးပြုသည် ဂိတ်ပင်ဖြစ်သည်။ ၁၉၂၃ ခုနှစ် (တိုင်ရှို ၁၂)တွင် အနောက်တောင်ဘက်ရှိ ပြအိုးကို ပြုပြုခဲ့သည်။

၁၉၃၀ ခုနှစ် (ရှိုဝါ ၅) ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ရဲတိုက်၏ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ကို ဧကရာဇ် အိမ်တော်ထိန်း ဝန်ကြီးဌာနမှ နာဂိုယာမြို့သို့ ပြန်လည်လွဲပြောင်းပေးခဲ့ရာ ဧကရာဇ်အိမ်တော် ဟူသော ဂုဏ်ပုဒ်ကိုလည်း ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ထိုလတွင်ပင် ရဲတိုက်အခြေမှ အဆောက်အဦ ၂၄ ခုကိုလည်း အမျိုးသား ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

၂၁ ရာစုခေတ်နှင့် အနာဂတ်စီမံချက်များ

အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် မော်ကွန်းပြားများ တပ်ဆင်ခြင်းနှင့် မျှော်မှန်းထားသော များလှစွာသော လည်ပတ်သူများအတွက် ဟွန်မာရူနန်းတော်(本丸御殿 Honmaru Goten) ကို 3D ရုပ်ရှင်ဖြင့် ပြသခြင်းတို့ကို Expo 2005 အတွက် ရည်ရွယ်ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ဖျက်ဆီးဖြိုချခြင်းခံခဲ့ရသော ဟွန်မာရူနန်းတော် တည်ဆောင်ခြင်းလုပ်ငန်းကို ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် လက်စသပ်ခဲ့သည်။ နာဂိုယာမြို့တော်ဝန် တာကာရှီ ကာဝါမူရာသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသော ပင်မမျှော်စင်ကို မူလပုံစံအတိုင်း အလုံးစုံသစ်သားဖြင့် တည်ဆောက်မည်ဟု ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ပင်မမျှော်စင် ပြန်လည်တည်ဆောက်မည့် ခန့်မှန်းကုန်ကျစရိတ်မှာ ယန်းတစ်သန်းခန့် ရှိနိုင်သည်။ ဒေသအာဏာပိုင်တို့နှင့် ညှိနှိုင်းပြီးနောက် ထိုပြန်လည်တည်ဆောက်မည့် စီမံချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် မြို့တော်သည် တရားဝင် အလှူငွေကောက်ခံခြင်းကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထိုပင်မမျှော်စင်တည်ဆောက်ခြင်းလုပ်ငန်းသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ်မည် ဖြစ်သည်။