ပနားမား တူးမြောင်း

မနားမား တူးမြောင်းသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူတို့တူးဖော် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည့် တူးမြောင်းများတွင် အကြီးကျယ်ဆုံးဖြစ်၍ အင်ဂျင်နီယာ လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုများထဲတွင် အကြီးကျယ်ဆုံး ဖြစ်သည်။ ယင်းတူးမြောင်းကို ဖောက်လုပ်လိုက်ခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာတခြမ်းအတွက် ရေကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။

ပနားမား တူးမြောင်း

ပနားမား တူးမြောင်းကို မြောက်အမေရိကတိုက်နှင့် တောင်အမေရိကတိုက်တို့အကြားရှိ ပနားမား ကျွန်းဆက်ကို ဖြတ်၍ အတ္တလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာကမ်းခြေပေါ်ရှိ ကိုလုံးမြို့နှင့် ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာကမ်းခြေရှိ ဗဲလဗိုးအာမြို့တို့ကို ဆက်သွယ် ဖောက်လုပ်ထားရာ ၅၀.၇၂ မိုင်ရှည်လျားသည်။ တူးမြောင်းသည် အနောက်မြောက်မှ အရှေ့တောင်သို့ သွယ်တန်းလျက် ရှိသည်။ အတ္တလန္တိတ် ကမ်းခြေဖက်တွင် တူးမြောင်းသည် ရှားဂရီးမြစ်ကြောင်းကိုလိုက်၍ ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာ ကမ်းခြေဖက်တွင် ရီးအိုဂရန်ဒီမြစ်ကြောင်း အတိုင်းလိုက်သွားသည်။

အတ္တလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာဖက်မှစ၍ ဝင်လာသော သင်္ဘောတစ်စင်းသည် လီမွန်ပင်လယ်အော် ကမ်းခြေပေါ်တွင် တည်ရှိသော ကိုလုံးမြို့မှစတင်၍ တူးမြောင်းထဲသို့ ဝင်ရသည်။ ထိုမှတဖန် ပေ ၅၀၀ ကျယ်သော တူးမြောင်းတလျှောက် ခရီးဆက်သော် ဂါတွန်းရေတံခါးသို့ ရောက်သည်။ ယင်းရေတံခါးတွင် တူးမြောင်းသည် ပင်လယ်ရေပြင်ထက် ၈၅ ပေမြင့်သည်။ ယင်းအမြင့်သို့ သင်္ဘောရောက်ရှိလေအောင် ရေတံခါးသုံးဆင့်ဖြင့် အဆင့်ဆင့်တက်သွားရသည်။

ထိုမှတစ်ဆင့် ဂါတွန်းရေအိုင်ကိုဖြတ်၍ သွားပြီးနောက် နာမည်ကြီးလှသော ဂေးလာဒ်ကတ်။ နာမည်ကြီးရခြင်းမှာ ထိုနေရာ၌ တောင်ကိုဖြတ်ကာ ဖောက်လုပ်ခဲ့ရ၍ တူးမြောင်းဖောက်လုပ်စ စောစောပိုင်းတွင် မြေများပြိုကျသဖြင့် အခက်အခဲများစွာ တွေ့ရသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထိုမှတစ်ဖန် မီဂယ်ရေတံခါးသို့ ရောက်သည်။ ထိုရေတံခါးသို့ ရောက်လျှင် အဆင့်ဆင့်လျှော့ချပေးသည်။ မီရာ ဖလော်ရီးရေတံခါးသည် သင်္ဘောအား ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာ ရေပြင်နှင့် တညီတည်းရှိလေအောင် လျှောချပေးသည်။ သင်္ဘောတစ်စင်းသည် တူးမြောင်းကို အစမှအဆုံးထိ ဖြတ်သန်းရန် ၇ နာရီမှ ၈ နာရီအထိ ကြာလေသည်။

တိုက်ကြီး ၂ တိုက်ကို ဆက်စပ်ထားသော ကျွန်းဆက်ကို ဖြတ်၍ ရေလမ်းတစ်ခု ဖောက်လုပ်ရန် နှစ်ပေါင်းများစွာကပင် စိတ်ကူးကြံဆခဲ့ကြသော်လည်း အကောင်အထည် မပေါ်ခဲ့ပေ။ ၁၆ ရာစုနှစ်အတွင်းက စပိန်ပြည့်ရှင် ဖာဒီနန်သည် ပနားမားကျွန်းဆက်ကို ဖြတ်၍ တူးမြောင်းဖောက်ရန် စိတ်ကူးရခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ဖာဒီနန်၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသူ ဖိလစ်သည် နီကာရာဂွာကို ဖြတ်၍ တူးမြောင်းဖောက်ရန် စိတ်ကူးထုတ်ခဲ့သည်။

၁၅၂၅ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်အစိုးရသည် ယင်းစိတ်ကူးကို စီမံကိန်းတစ်ခု ရေးဆွဲ၍ စဉ်းစားခဲ့သည်။ သို့သော် အကောင်အထည် မပေါ်ခဲ့ပေ။ ထိုနောက် ဟော်လန်နိုင်ငံနှင့် ဂရိတ်ဗြိတိန်တို့သည်လည်း စဉ်းစားကြပြန်သည်။ သို့သော် မတတ်နိုင်၍ လက်လွှတ်ခဲ့ကြရသည်။ ကုမ္ပဏီတစ်ခုက စမ်းသပ် ဖောက်လုပ်ကြည့်သေးသော်လည်း ဒေါ်လာ ၂ သန်းကုန်ပြီးနောက် လက်လျှော့ရပြန်သည်။

၁၈၆၉ ခုနှစ်တွင် ဆူးအက် တူးမြောင်းကို တူးဖော်ပြီးစီး အောင်မြင်ပြီးသည့်နောက်တွင် ပြင်သစ်တို့သည် ဆူးအက် တူးမြောင်းကို ကြီးကြပ်တူးဖော်ခဲ့သူ ပြင်သစ်အင်ဂျင်နီယာ ဖာဒီနန် ဒလက်ဆက်အား ဦးစီးစေ ပနားမားတွင် တူးမြောင်းဖောက်ရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ ၁၈၈၈ ခုနှစ်တွင် လုပ်ငန်းစတင်ခဲ့သော်လည်း နောက်တစ်နှစ်တွင် ပိတ်လိုက်ရသည်။

လုပ်ငန်းရပ်ပစ်ရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းများမှာ တူးမြောင်းတူးဖော်ရေးကို အားပေးသူများထဲမှပင် မရိုးဖြောင့်မှုကြောင့် ငွေကြေးပစ္စည်း အယိုအဖိတ်များ၍ ကုမ္ပဏီမှာ ကြွေးတင်နေခြင်း၊ စရိတ်ကုန် လူပင်ပန်း ဆင်းရဲသလောက် လုပ်ငန်းမတွင်ကျယ်ခြင်း၊ ထို့အပြင် ထိုဒေသသည် ရွှံ့ညွန်ချုံနွယ် ပိတ်ပေါင်းတို့ ထူထပ်၍ စိုစွတ်ထိုင်းမှိုင်းသဖြင့် အပူပိုင်းဇုန်တွင် ဖြစ်ပွားတတ်သည့် ကြောက်မက်ဖွယ် ငှက်ဖျားရောဂါ၊ အဝါဖျားရောဂါတို့ကြောင့် နေ့ချင်းညချင်း ကြောက်ခမန်းလိလိ တူးမြောင်းအလုပ်သမားများ ထောင်သောင်းချီ သေကြေပျက်စီးခြင်း တို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။

ပနားမား တူးမြောင်း
Legend
km mi အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာ(ကာရစ်ဘီယံ ပင်လယ်) 0 Atlantic Entrance,Manzanillo Bay Breakwater entrance 8.7 5.4 Port of Colón (Cristóbal) Colón, cruise terminal, MIT, Free Trade Zone, Airport Cristóbal harbor,Atlantic passenger station Third Bridge 1.9 1.2 Gatun Locks3 chambers, ၂၆ m (၈၅ ft) Atlantic Locks(3 chambers; Water saving basins) Gatun Dam,Chagres River hydroelectricity, spillway 24.2 15.0 Gatun Lake Gatún River, causeway, Monte Lirio bridge 8.5 5.3 Gamboa Chagres River,Madden Dam, Alajuela Lake with hydroelectricity 12.6 7.8 Culebra Cut(Gaillard Cut) Continental watershed, summit Centennial Bridge (Pan-American Highway via Panama City) 1.4 0.9 Pedro Miguel Locks1 chamber, ၉.၅ m (၃၁ ft) Pacific Locks(3 chambers; Water saving basins) 1.7 1.1 Miraflores Lake 1.7 1.1 Miraflores Locks2 chambers, ၁၆.၅ m (၅၄ ft); spillway 13.2 8.2 Port of Balboa Diablo, Corozal passenger station, Airport, Terminal Balboa   total Bridge of the Americas (Arraiján–Panama City) 77.1 47.9 Pacific Entrance ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာ(Gulf of Panama)
Legend  Navigable canal(maximum draft: ၃၉.၅ ပေ (၁၂.၀ မီတာ)) Third set of locks lane(under construction) Non-navigable water Dock, industrial or logistical area Water flow direction Panama Canal Railway(passenger station, freight station) City, village or town