ပါရာဆဲလ်ဆပ်စ် (ဂျာမန်: Paracelsus; /ˌpærəˈsɛlsəs/; ၁၄၉၃ ဝန်းကျင်[] – ၁၅၄၁ စက်တင်ဘာ ၂၄), ငယ်အမည် Theophrastus von Hohenheim (အပြည့်အစုံ: Philippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim[၁၀][၁၁]) သည် ဆွစ်လူမျိုး[၁၂] သမားတော်၊ အဂ္ဂိရတ်ဆရာ၊ လူပုဂ္ဂိုလ် ဘာသာရေးဆရာ၊ ဂျာမန်ခေတ်ဆန်းချိန်မှ ဒဿနဆရာတစ်ဦးဖြစ်သည်။[၁၃][၁၄]

ပါရာဆဲလ်ဆပ်စ်
၁၅၃၈ က ပုံတူပန်းချီ (Augustin Hirschvogel ၏ လက်ရာ)
မွေးဖွားTheophrastus von Hohenheim
၁၄၉၃ ဝန်းကျင် []
Egg, Einsiedeln, Schwyz,[] ရှေးယခင် ဆွစ်နိုင်ငံများအဖွဲ့ (ယနေ့ခေတ် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ)
ကွယ်လွန်၂၄ စက်တင်ဘာ၊ ၁၅၄၁(1541-09-24) (အသက် ၄၇)
Salzburg, Archbishopric of Salzburg]] (ယနေ့ခေတ် ဩစတီးယားနိုင်ငံ)
အခြား အမည်များPhilippus Aureolus Theophrastus, Doctor Paracelsus
ခေတ်ခေတ်ဆန်းချိန် ဒဿန
ဒေသအနောက်တိုင်း ဒဿန အဝန်းအဝိုင်း
ဖီလိုဆိုဖီဂိုဏ်း/ကျောင်း (school)Renaissance humanism
မှတ်သားလောက်သည့် အတွေးအကြံ
  • အဆိပ်ပညာ
  • "ဆေးသည် အဆိပ်"

ခေတ်ဆန်းချိန်၌ ဆေးပညာ ပြန်လည်နိုးထ တော်လှန်ပြောင်းလဲမှုတွင် အဓိကကျသော ရှေ့ဆောင်လမ်းပြတစ်ဦးဖြစ်ကာ လေ့လာသိရှိထားသော အသိဉာဏ်နှင့် လေ့လာစူးစမ်းခြင်းတို့၏ ပေါင်းစပ်တန်ဖိုးကို ဇောင်းပေးဆိုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အဆိပ်ပညာ (toxicology) ၏ ဖခင်ဟု ဂုဏ်ပြုခြင်းခံရသူတစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။[၁၅]

ပါရာဆဲလ်ဆပ်စ်ကို ဟောကိန်းထုတ်နိုင်သူ၊ ဂမ္ဘီရပညာသုံး ဟောပြောနိုင်သူအဖြစ် အထင်ခံရ၍ ၎င်း၏ Prognostications ကျမ်းစာကို ၁၆၀၀ နှစ်များ၌ ရိုဇီခရူးရှန်ဝါဒီများက လေ့လာခဲ့ကြသည်။ ပါရာဆဲလ်ဆီယံ (အယူအဆ) (Paracelsianism) သည် ၎င်း၏ လက်ရာစာပေများက စေ့ဆော်လိုက်သော အစောပိုင်း ဆေးပညာဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုဖြစ်လေသည်။[၁၆]

  1. ၁.၀ ၁.၁ Pagel (1982) p. 6, citing K. Bittel, "Ist Paracelsus 1493 oder 1494 geboren?", Med. Welt 16 (1942), p. 1163, J. Strebel, Theophrastus von Hohenheim: Sämtliche Werke vol. 1 (1944), p. 38. The most frequently cited assumption that Paracelsus was born in late 1493 is due to Sudhoff, Paracelsus. Ein deutsches Lebensbild aus den Tagen der Renaissance (1936), p. 11.
  2. Einsiedeln was under the jurisdiction of Schwyz from 1394 onward; see တမ်းပလိတ်:HLS
  3. Geoffrey Davenport, Ian McDonald, Caroline Moss-Gibbons (Editors), The Royal College of Physicians and Its Collections: An Illustrated History, Royal College of Physicians, 2001, p. 48.
  4. Digitaal Wetenschapshistorisch Centrum (DWC) – KNAW: "Franciscus dele Boë"
  5. Manchester Guardian, 19 October 1905
  6. The physician and philosopher Sir Thomas Browne။ 1 April 2015 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 9 September 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  7. Josephson-Storm၊ Jason (2017)။ The Myth of Disenchantment: Magic, Modernity, and the Birth of the Human Sciences။ Chicago: University of Chicago Press။ p. 55။ ISBN 978-0-226-40336-6
  8. CISSC Lecture Series: Jane Bennett, Johns Hopkins University: Impersonal Sympathy။ Center for Interdisciplinary Studies in Society and Culture, Concordia University, Montreal (22 March 2013)။ 28 July 2014 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 9 September 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  9. Josephson-Storm (2017), 238
  10. Philippus Aureolus Theophrastus Paracelsus, genannt Bombast von Hohenheim: ein schweizerischer Medicus, gestorben 1541, Hilscher, 1764, p. 13.
  11. The name Philippus is only found posthumously, first on Paracelsus's tombstone. Publications during his lifetime were under the name Theophrastus ab Hohenheim or Theophrastus Paracelsus, the additional name Aureolus is recorded in 1538. Pagel (1982), 5ff.
  12. Paracelsus self-identifies as Swiss (ich bin von Einsidlen, dess Lands ein Schweizer) in grosse Wundartznei (vol. 1, p. 56) and names Carinthia as his "second fatherland" (das ander mein Vatterland). Karl F. H. Marx, Zur Würdigung des Theophrastus von Hohenheim (1842), p. 3.
  13. Allen G. Debus, "Paracelsus and the medical revolution of the Renaissance"—A 500th Anniversary Celebration from the National Library of Medicine (1993), p. 3.
  14. "Paracelsus"Britannica24 November 2011 တွင် ပြန်စစ်ပြီး
  15. Paracelsus: Herald of Modern Toxicology။ 24 March 2013 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 23 September 2014 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  16. "Paracelsus and Roman censorship – Johannes Faber's 1616 report in context" (2017). Intellectual History Review 28 (2): 5. doi:10.1080/17496977.2017.1361060.