မစ်ဒ်ဝေးတိုက်ပွဲ

မစ်ဒ်ဝေးတိုက်ပွဲ
	ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ပစိဖိတ် စစ်တလင်း၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း
	; ၁၉၄၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆ ရက်နေ့တွင် မီးလောင်နေသည့် ဂျပန် ခရူဇာစစ်ရေယာဉ် Mikuma ပေါ်သို့ တတိယအကြိမ်မြောက် တိုက်ခိုက်မှုမပြုမီ တွေ့ရသော အမေရိကန်စစ်ရေယာဉ် USS Hornet မှ VS-8 ၏ ဒေါ့ဂလက်စ် အက်စ်ဘီဒီ-၃ ဒေါင့်လက်စ်အမျိုးအစား ထိုးဆင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ရေး စစ်လေယာဉ်များ
ရက်စွဲ	၄–၇ ဇွန် ၁၉၄၂
နေရာ	မစ်ဒ်ဝေး သန္တာကျောက်တန်းကျွန်း; 30°N 178°W / 30°N 178°W
ရလဒ်	အမေရိကန် အောင်နိုင်
စစ်ရင်ဆိုင်သည့် နိုင်ငံများ
အမေရိကန်	ဂျပန်
တပ်မှူးများနှင့် ခေါင်းဆောင်များ
Chester W. Nimitz; Frank Jack Fletcher; Raymond A. Spruance;	Isoroku Yamamoto; Nobutake Kondō; Chūichi Nagumo; Tamon Yamaguchi †;
ပါဝင်သည့် တပ်ဖွဲ့များ
ပစိဖိတ် စစ်ရေယာဉ်စု အမှတ်(၁၆)တိုက်ခိုက်ရေးတပ်ဖွဲ့; အမှတ်(၁၇)တိုက်ခိုက်ရေးတပ်ဖွဲ့; မစ်ဒ်ဝေး အစောင့်တပ်ဖွဲ့; ; အမေရိကန် ကြည်းတပ် လေကြောင်းတပ်ဖွဲ့; ; အမေရိကန် အဏ္ဏဝါတပ်ဖွဲ့	ပေါင်းစည်း စစ်ရေယာဉ်စု အမှတ်(၁)ဗျူဟာစစ်ရေယာဉ်စု; အမှတ်(၂)ဗျူဟာစစ်ရေယာဉ်စု; အမှတ်(၅)ဗျူဟာစစ်ရေယာဉ်စု; အမှတ်(၁၁)စစ်လေယာဉ်အုပ်;
စစ်အင်အား
လေယာဉ်တင် စစ်ရေယာဉ်ငယ် ၃ စီး; ခရူဇာ စစ်ရေယာဉ်ကြီး ၇ စီး; ခရူဇာ စစ်ရေယာဉ်ငယ် ၁ စီး; ဖျက်ဆီးတိုက်ခိုက်ရေးစစ်ရေယာဉ် ၁၅ စီး; ရေယာဉ်အခြေပြု တိုက်ခိုက်ရေးစစ်လေယာဉ် ၂၃၃ စီး; မြေပြင်အခြေပြု တိုက်ခိုက်ရေးစစ်လေယာဉ် ၁၂၇ စီး; ရေငုပ်သင်္ဘောစစ်ရေယာဉ် ၁၆ စီး; ကင်းလှည့် တော်ပီဒို စစ်ရေယာဉ်ငယ် ၉ စီး	အမှတ်(၁)ထိုးဖောက်တိုက်ခိုက်ရေးလေယာဉ်တင်စစ်ရေယာဉ်တပ်ဖွဲ့:; လေယာဉ်တင် စစ်ရေယာဉ်ငယ် ၄ စီး; တိုက်ခိုက်ရေးစစ်ရေယာဉ် ၂ စီး; ခရူဇာ စစ်ရေယာဉ်ကြီး ၂ စီး; ခရူဇာ စစ်ရေယာဉ်ငယ် ၁ စီး; ဖျက်ဆီးတိုက်ခိုက်ရေးစစ်ရေယာဉ် ၁၂ စီး; ရေယာဉ်အခြေပြု တိုက်ခိုက်ရေးစစ်လေယာဉ် ၂၄၈ စီး; ရေပေါ်ဆင်း စစ်လေယာဉ် ၁၆ စီး; ရေငုပ်သင်္ဘောစစ်ရေယာဉ် ၁၃ စီး; ; မစ်ဒ်ဝေး အကူတပ်ဖွဲ့:; ခရူဇာ စစ်ရေယာဉ်ကြီး ၄ စီး; ဖျက်ဆီးတိုက်ခိုက်ရေးစစ်ရေယာဉ် ၂ စီး; ရေပေါ်ဆင်း စစ်လေယာဉ် ၁၂ စီး; ; တိုက်ပွဲတွင် ပါဝင်နိုင်ခဲ့ခြင်း-မရှိ:; လေယာဉ်တင် စစ်ရေယာဉ်ငယ် ၂ စီး; တိုက်ခိုက်ရေးစစ်ရေယာဉ် ၅ စီး; ခရူဇာ စစ်ရေယာဉ်ကြီး ၄ စီး; ခရူဇာ စစ်ရေယာဉ်ငယ် ၂ စီး; ထောက်ပံ့ရေး စစ်ရေယာဉ် ~၃၅ စီး
အသေအပျောက်
လေယာဉ်တင် စစ်ရေယာဉ်ငယ် ၁ စီး နစ်မြုပ်; ဖျက်ဆီးတိုက်ခိုက်ရေး စစ်ရေယာဉ် ၁ စီး နစ်မြုပ်; တိုက်ခိုက်ရေး စစ်လေယာဉ် ~၁၅၀ စီး ဖျက်ဆီးခံရ; စစ်သုံ့ပန်းအဖြစ် အသတ်ခံရသူ ၃ ဦးအပါအဝင် တပ်ဖွဲ့ဝင် ~၃၀၇ ဦး ကျဆုံး	လေယာဉ်တင် စစ်ရေယာဉ်ငယ် ၄ စီး နစ်မြုပ်; ခရူဇာ စစ်ရေယာဉ်ကြီး ၁ စီး နစ်မြုပ်; ခရူဇာ စစ်ရေယာဉ်ကြီး ၁ စီး ပျက်စီး; ဖျက်ဆီးတိုက်ခိုက်ရေး စစ်ရေယာဉ် ၂ စီး ပျက်စီး; တိုက်ခိုက်ရေး စစ်လေယာဉ် ၂၄၈ စီး ဖျက်ဆီးခံရ; တပ်ဖွဲ့ဝင် ၃,၀၅၇ ကျဆုံး; တပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၇ ဦး အဖမ်းဆီးခံရ
	class=notpageimage\| Location within Pacific Ocean

မစ်ဒ်ဝေးတိုက်ပွဲသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်၏ ပစိဖိတ်ဇာတ်ရုံတွင် အဓိကရေတပ်တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး ဂျပန်မှ ပုလဲဆိပ်ကမ်းကို တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ခြောက်လအကြာ ၁၉၄၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၄ ရက်မှ ၇ လအတွင်းနှင့် သန္တာပင်လယ်တိုက်ပွဲ အပြီးတစ်လအကြာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အဓိကတိုက်ပွဲဖြစ်သည်။^[၇]^[၈]^[၉] ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Chester W. Nimitz ၊ Frank J. Fletcher နှင့် Raymond A. Spruance လက်အောက်ရှိ အမေရိကန်ရေတပ်သည် Admirals Isoroku Yamamoto ၊ Chūichi Nagumo နှင့် Midway Atoll မြောက်ဘက်ရှိ Nobutake Kondō လက်အောက်ရှိ ဂျပန်ရေတပ်၏ တိုက်ခိုက်ရေးရေယာဉ်ကိုချေမှုန်းနိုင်ခဲ့သည်။ဂျပန်ရေတပ်။ စစ်ရေးသမိုင်းပညာရှင် John Keegan က ၎င်းအား "ရေတပ်စစ်ပွဲသမိုင်းတွင် ရင်သပ်ရှုမောဖွယ်အကောင်းဆုံးနှင့်အဆုံးအဖြတ်ပေးသည့် ထိုးနှက်ချက်" ဟူ၍ ရေတပ်သမိုင်းပညာရှင် Craig Symonds က ၎င်းကို"ကမ္ဘာ့သမိုင်းတွင် အကျိုးဆက်အရှိဆုံး ရေတပ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး^[၁၀] Salamis၊Trafalgar၊Tsushima ရေလက်ကြားသည် နည်းဗျူဟာပိုင်းအရပြတ်ပြတ်သားသား နှင့် ဗျူဟာမြောက်ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု နှစ်ခုစလုံးကြောင့် ဖြစ်သည်။ ^[၁၁]

တိုကျိုတွင် Doolittle လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ကိုတုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ဂျပန်ခေါင်းဆောင်များသည် ဂျပန်၏ခံစစ်ပတ်ဝန်းကျင်ကိုချဲ့ထွင်ရန် "အတားအဆီး" ဗျူဟာကို စီစဉ်ခဲ့သည်။ မစ်ဒ်ဝေး၊ဖီဂျီ၊ဆာမိုအာနှင့်ဟာဝိုင်အီ တို့ကို ဂျပန်တို့၏တိုက်ခိုက်ခြင်းအတွက် ပင်လယ်ပြင်များကိုရှင်းလင်းပစ်ရန် အမေရိကန် လေယာဉ်တင်သင်္ဘောများကို ထောင်ချောက်ထဲသို့ ဆွဲဆောင်ရန် မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါအစီအစဉ်သည် အမေရိကန်၏ တုံ့ပြန်မှုအပေါ်ဂျပန်၏ မှားယွင်းသောမျှော်လင့်ချက်များနှင့် ကနဦးသဘောထား ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ပျက်ကွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ အရေးကြီးသည်မှာ၊အမေရိကန်လျှို့ဝှက်ရေးသမားများသည် စီစဉ်ထားသော တိုက်ခိုက်မှု၏ရက်စွဲနှင့် တည်နေရာကိုဆုံးဖြတ်နိုင်ခဲ့ပြီးကြိုတင်သတိပေးထားသည့် အမေရိကန် ရေတပ်အား ၎င်း၏ ခြုံခိုတိုက်ခိုက်မှုကို ပြင်ဆင်နိုင်စေခဲ့သည်။

တိုက်ပွဲတွင် ဂျပန်လေးဦးနှင့် အမေရိကန် လေယာဉ်တင်သင်္ဘော ၃ စီးတို့ ပါဝင်ခဲ့သည်။ အစောပိုင်း ခြောက်လခန့်က ပုလဲဆိပ်ကမ်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သော ဂျပန်ရေတပ်သင်္ဘောလေးစင်းဖြစ်သည့် Akagi ၊ Kaga ၊ Sōryū နှင့် Hiryū တို့သည် လေးလကြာ Pearl Harbor ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သော လေးလံသော ခရူဇာကြီး Mikuma ကဲ့သို့ပင် နစ်မြုပ်သွားခဲ့သည်။ အမေရိကန်သည်သယ်ဆောင်သည့် Yorktown နှင့်ဖျက်သင်္ဘော Hammann နှင့် USS Enterprise သင်္ဘောများဆုံးရှုံးခဲ့သည်။USS Enterprise နှင့် USS Hornet တိုက်ပွဲတွင် အပြည့်အ၀ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

Midway နှင့် Solomon Islands မဲဆွယ်ပွဲ ၏ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကိုခံခဲ့ရပြီးနောက်၊ဂျပန်၏ ဆုံးရှုံးမှုများအတွက် ပစ္စည်းများ (အထူးသဖြင့် လေယာဉ်တင်သင်္ဘောများ) နှင့် အမျိုးသားများ (အထူးသဖြင့် ကောင်းမွန်စွာ လေ့ကျင့်ထားသော လေယာဉ်မှူးများနှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး သင်္ဘောသားများ) တွင် ဂျပန်၏ ဆုံးရှုံးမှုကို အစားထိုးနိုင်သည့်စွမ်းရည်သည် လျင်မြန်စွာ မလုံလောက်တော့ဘဲ အမေရိကန်၊ ကြီးမားသော စက်မှုနှင့် လေ့ကျင့်ရေးစွမ်းရည်များသည် ဆုံးရှုံးမှုများကို အစားထိုးရန် ပိုမိုလွယ်ကူစေသည်။ Guadalcanal စစ်ဆင်ရေး နှင့်အတူ Midway တိုက်ပွဲသည် ပစိဖိတ်စစ်ပွဲ ၏အချိုးအကွေ့တစ်ခုဟု ကျယ်ပြန့်စွာ ယူဆကြသည်။

ကိုးကား

↑ Blair 1975, p. 240 map
↑ Parshall & Tully 2005, pp. 90–91
↑ The Battle of Midway။ Office of Naval Intelligence။ 27 October 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 21 April 2009 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ The Battle of Midway။
↑ Parshall & Tully 2005, p. 524
↑ Parshall & Tully 2005, pp. 114, 365, 377–380, 476
↑ ^၇.၀ ^၇.၁ Battle of Midway: June 4–7, 1942။ Naval History & Heritage Command (26 March 2015)။ 20 May 2016 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 15 June 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ Dull 1978
↑ A Brief History of Aircraft Carriers: Battle of Midway။ U.S. Navy (2007)။ 12 June 2007 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 12 June 2007 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ Keegan 2005
↑ Symonds 2018

ပြင်ပလင့်များ

Battle of Midway main topic page at the Naval History and Heritage Command
Battle of Midway (1942) – U.S. Navy propaganda film directed by John Ford. အိုင်အမ်ဒီဘီပေါ်ရှိ The Battle of Midway (1942)
Victory At Sea: Midway Is East (1952) – Episode 4 from a 26-episode series about naval combat during World War II
Destination Point Luck: Voices From Midway (2008) – U.S. Navy Interviews of Battle of Midway Veterans

[1] Blair 1975, p. 240 map

[2] Parshall & Tully 2005, pp. 90–91

[3] The Battle of Midway။ Office of Naval Intelligence။ 27 October 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 21 April 2009 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[4] The Battle of Midway။

[5] Parshall & Tully 2005, p. 524

[ParTulcas-6] Parshall & Tully 2005, pp. 114, 365, 377–380, 476

[NavalHistory2015-7] ၇.၀ ^၇.၁ Battle of Midway: June 4–7, 1942။ Naval History & Heritage Command (26 March 2015)။ 20 May 2016 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 15 June 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[8] Dull 1978

[Midway_Decisive-9] A Brief History of Aircraft Carriers: Battle of Midway။ U.S. Navy (2007)။ 12 June 2007 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 12 June 2007 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[10] Keegan 2005

[11] Symonds 2018

[၇]

[၈]

[၉]

[၁၀]

[၁၁]

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]

[၆]