မိုက်ဆီးနီးယန် ဂရိ (အင်္ဂလိပ်: Mycenaean Greece or Mycenaean civilization) သည် ရှေးခေတ်ဂရိနိုင်ငံ ကြေးခေတ်ကာလ၏ နောက်ဆုံးကာလတစ်ခုဖြစ်၍ ဘီစီ ၁၆၀၀-၁၁၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်အထိ သက်တမ်းရှိခဲ့သည်။ ကျယ်ဝန်းသော ပြည်နယ်ဒေသများ၊ မြို့ပြ လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၊ အနုပညာလက်ရာများနှင့် စာရေးနည်းစနစ် စသည်တို့နှင့်အတူ ဂရိပြည်မကြီးတွင် ပထမဆုံးသော ခေတ်မီ၍ သိသာကွဲပြားသည့် ယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ်ကိုလည်း ကိုယ်စားပြုဖော်ပြနိုင်သည်။[][] အထင်ရှားဆုံးနေရာမှာ မိုက်ဆီးနီး ရှေးဟောင်းမြို့တော်ဖြစ်ပြီး အာဂိုးလစ်ကျွန်းဆွယ်တွင် တည်ရှိသည်။ အခြားထင်ရှားသောနေရာများမှာ ပိုင်းလော့စ်မြို့၊ တစ်ရင်စ်မြို့၊ ပလာပနီးဇ်ရှိ မီဒဲယာမြို့၊ အော်ခါမန်းနော့ရှ်မြို့နှင့် သီးဗာမြို့၊ ဂရိအလယ်ပိုင်းရှိ အေသင်မြို့၊ သက်စာလီအရပ်ရှိ အိုင်ယောကပ်စ်မြို့ တို့ဖြစ်ကြသည်။ မိုက်ဆီးနီးယန်နှင့် ၎င်း၏ဩဇာသက်ရောက်သော အခြေချနေထိုင်မှုများသည် အစ်ပီးရပ်စ်ဒေသ (ဂရိအနောက်မြောက်) ဒေသ[][]၊ မက်ဆီဒိုးနီးယားဒေသကြီး[][] အီးဂျီယန်ပင်လယ်မှ ကျွန်းများ၊ အနာတိုလီယား ကမ်းရိုးတန်း၊ လာဗန့်ဒေသ၊[] ဆိုက်ပရပ်စ်နိုင်ငံ[] နှင့် အီတလီ[] တို့တွင် ဖြစ်ကြသည်။

မိုက်ဆီးနီးယန် ဂရိ
အခြားအမည်များမိုက်ဆီးနီးယန် ယဉ်ကျေးမှု
ခေတ်ကာလကြေးခေတ်
ရက်စွဲc. 1600 – c. 1100 BC ဘီစီ ၁၆၀၀ – ဘီစီ ၁၁၀၀ ဝန်းကျင်ကာလများ
အစွဲပြုပေးသောနေရာမိုက်ဆီးနီး (Mycenae)
အဓိကနေရာပိုင်းလော့စ်၊ တစ်ရင်စ်၊ မီဒဲယာ၊ အော်ခါမန်းနော့ရှ်၊ အိုင်ယောကပ်စ်
ထူးခြားလက္ခဏာများ
  • နန်တော်ဗဟိုပြု အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်နှင့် ယဉ်ကျေးမှု
  • မညီမညာကျောက်သား အင်္ဂတေအတတ်
  • Linear B ဟုခေါ်သော ရှေးဂရိ စာလုံးပုံစံမှတ်တမ်းများ
ယခင်မစ်နိုးယန် ယဉ်ကျေးမှု
ဆက်ခံဂရိ အမှောင်ခေတ်
  1. Lazaridis, Iosif et al. "Genetic origins of the Minoans and Mycenaeans". Nature, 2017 (Supplementary Information, "The Mycenaeans", pp. 2–3).
  2. Fields 2004, pp. 10–11.
  3. Hammond 1976, p. 139: "Moreover, in this area a small tholos-tomb with Mycenaean pottery of III B style and a Mycenaean acropolis have been reported at Kiperi near Parga, and another Mycenaean acropolis lay above the Oracle of the Dead on the hill called Xylokastro."
  4. Tandy 2001, p. xii (Fig. 1); p. 2: "The strongest evidence for Mycenaean presence in Epirus is found in the coastal zone of the lower Acheron River, which in antiquity emptied into a bay on the Ionian coast known from ancient sources as Glykys Limin (Figure 2-A)."
  5. Borza 1992, p. 64: "The existence of a Late Bronze Age Mycenaean settlement in the Petra not only confirms its importance as a route from an early period, but also extends the limits of Mycenaean settlement to the Macedonian frontier."
  6. Aegeo-Balkan Prehistory – Mycenaean Sites
  7. van Wijngaarden 2002, Part II: The Levant, pp. 31–124; Bietak & Czerny 2007, Sigrid Deger-Jalkotzy, "Mycenaeans and Philistines in the Levant", pp. 501–629.
  8. van Wijngaarden 2002, Part III: Cyprus, pp. 125–202.
  9. Peruzzi 1980; van Wijngaarden 2002, Part IV: The Central Mediterranean, pp. 203–260.