မွန်ဂိုစာရေးနည်းပုံစံ

နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းကပင် မွန်ဂိုဘာသာစကားရေးသားရန်အတွက် မွန်ဂိုအက္ခရာအမျိုမျိုးကို တီထွင်ခဲ့သည်။ မွန်ဂိုအက္ခရာ၏ မူလရှေးပုံစံအက္ခရာသည် မွန်ဂိုသမိုင်းတွင် အများဆုံးမြင်တွေ့ရသည့် အက္ခရာဖြစ်ပြီး ယနေ့ခေတ် တရုတ်ပြည် အတွင်းပိုင်းမွန်ဂိုလီးယား နှင့် မွန်ဂိုလီးယားနိုင်ငံတွင် ယနေ့အထိ အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်သည်။ သင်္သကရိုက်နှင့် တိဘတ် စသည့်အခြားသောဘာသာများမှ စကားလုံးများကို မှတ်သားရန်၊ သုံးစွဲရန်အက္ခရာအသစ်များစွာကို ပြုပြင်ဖန်တီးခဲ့ရာမှ အက္ခရာများစွာဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ၂၀ ရာစုတွင် မွန်ဂိုလီးယား သည် လက်တင်အက္ခရာသို့ ဦးဆုံးပြောင်းခဲ့သည်။ အကြောင်းရင်းမှာ ၎င်းသည်ခေတ်၏နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်ဖြစ်သော ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု နှင့်လိုက်လျောညီထွေမှုရှိစေရန်စိရယ်လ် အက္ခရာ ဖြင့်ချက်ချင်းအစားထိုးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အတွင်းမွန်ဂိုလီးယား - မွန်ဂိုတရုတ်နှင့်အခြားဒေသများတွင် ရှေးဟောင်းမွန်ဂိုအက္ခရာကို အခြေခံ၍ မွန်ဂိုအက္ခရာများကိုဆက်လက်အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။

အမျိုးမျိုးသောခေတ်ပြိုင်နှင့်သမိုင်းမှတ်တမ်းများတွင် မွန်ဂို ဟူသောစကားလုံး: ၁။ ရှေးစာလုံး ၊ ၂ အက္ခရာချုံ့ခေါက်၃ ၃ ။ ဖဂ်သ - ပေါအက္ခရာ ၄။ တိုဒိုအက္ခရာ, 5 ။ မန်ချူး ၊ ၆ ။ ပဲပုပ်အက္ခရာ, ၇။အလျားလိုက်လေးထောင့်ပုံအက္ခရာ၊ ၈ ။ စိရယ်လစ်အက္ခရာ

အစောပိုင်းတွေ့ရှိရသည်အက္ခရာအရေးအသား

ကြေးဝါပေါ်ရှိ "ငါးမျှား"ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် ခီတန်အရေးအသား

ပရိုတို - မွန်ဂိုလစ်စကားပြောအနွယ်ဝင် ရှန်းပေ စကားပြောသူများသည် ဘာသာစကားနှင့်ပတ်သက်၍ အရေးအသားမျိုးစုံနှင့်ရေးသားကြသည်။ ရှန်းပေတို့ အသံထွက်ဖို့ရာ တရုတ်စာအရေးအသားကိုယူသုံးသည်မှာ ဂျပန်တို့သုံးသော မန်ညိုဂါနာစာပေရေးရာ၌ တရုတ်အက္ခရာကို ယူသုံထားပုံနှင့် ပုံစံဆင်တူညီပါသည်။ လက်ရှိအချိန်၌ ရှင်းပေးစာပေ မရှိတော့ပါ။

ခီတန် (ပရိုတို - မွန်ဂိုလစ်အနွယ်ဝင်စကားပြောသူများ )လူမျိုးများ၏ စကားကို ခီတန်ဘာသာစကားဟု ခေါ်ဆို၍ ခီတန်စာရေးသားရာ၌ ခီတန်စာလုံးကြီးအရေးအသားနှ့် ခီတန်စာလုံးလေအရေးအသား နှစ်မျိုးလုံးထွန်းကားပြီး တရုတ်စာအရေးအသားမှ ထွနဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ဂန္ထဝင်မွန်ဂိုအက္ခရာ

"မွန်ဂို" ဟုအဓိပ္ပာယ်ရ သည့်မွန်ဂိုအက္ခရာ ။

ဂါးလစ် အက္ခရာ

၁၅၈၇ခုနှစ်၌ ဘာသာပြန်ဆရာလည်းဖြစ်ပညာရှင်လည်းဖြစ်သည့် Ayuush Güüsh က ဂါးလစ်အက္ခရာကို ဖန်တီးခဲ့ရာ Sonam Gyatsoအမည်ရသည့် တတိယမြောက် ဒလိုင်းလားမားက စိတ်ဝင်စားသွားစေခဲ့သည်။ တိဘက်နှင့် သင်္သကရိုက်စာပေအသုံးအနှုန်းများကို ဘာသာရေးအသုံးအနှုန်းဖြင့် သုံးနှုန်းနိုင်ရန် အဓိကူးယူရေးသားပြီးနောက်တွင် တရုတ်နှင့် ရုရှားဘာသာတို့မှ ထပ်မံကူးယူပါသည်။ နောက်ပိုင်းဤစာပေကို တရားဝင်အသုံးအနှုန်းဖြင့် ဂါးလစ် အူဆက်ဟု နိုင်ငံခြားအခေါ်ဖြင့် သတ်မှတ်လိုက်ပါသည်။ ဤစာပေကို ယနေ့ထိ သုံးစွဲပါသည်။

"မွန်ဂို"ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် တိုဒိုအရေးအသား

'ဖဂ်သ - ပေါ အက္ခရာအရေးအသား (လေးထောင့်ပုံစံရှိသည့်အက္ခရာ)

“မွန်ဂို”ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် ဖဂ်သ - ပေါ အက္ခရာပုံစံ၊

ပဲပုပ်အက္ခရာအရေးအသား

“မွန်ဂို”ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် ပဲပုပ်အက္ခရာ၊

ဤပဲပုပ်အက္ခရာအရေးအသားကို အဘူဂီတအရေးအသားမျိုးနွယ်ဝင်အဖြစ် မွန်ဂိုဘုန်းတော်ကြီးတစ်ပါးနှင့် ဘိုဂဒို ဇနာဘာနာအမည်ရသည့် ပညာရှင်တို့က ၁၇ရာစုနှောင်းပိုင်း၌ တီထွင်ဖန်တီးခဲကြသည်ဤစာလုံးများကို တိဘက်နှင့် သင်္သကရိုက်စာရေးသားရာ၌ အသုံးပြုပါသည်။

အလျားလိုက်လေးထောင့်ပုံအရေးအသား

"မွန်ဂို"ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် အလျားလိုက်လေးထောင့်ပုံအရေးအသား၊

အလျားလိုက်လေးထောင့်ပုံအက္ခရာသည် အခြေခံ ယူနီကုဒ်တွင် ဇာနာဘာဇာလေးထောင့်ပုံဟု အမည်ပေးထားသည့် အက္ခရာဖြစ်သည်။ ဤ ဇာနာဘာနာလေးထောင့်ပုံ သည် အရေးအသား ၇၂ခုပါရှိရာ ယူနီကုဒ်ဗားရှင်း ၁၀.၁တွင်ထပ်မံဖြည့်သွားရာ၌ ၂၀၁၇ခုနှစ် ဇွန်လက ပိတ်ပင်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။

စီရယ်လ်အက္ခရာ

"မွန်ဂို"ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် စီရယ်လ်အက္ခရာ

ကြည့်ရှုပါ

• Mongolian language
• Mongolian script
  • • Galik alphabet
    • Todo alphabet
  • ʼPhags-pa script
    • Horizontal square script
  • Soyombo script
  • Mongolian Latin alphabet
    • SASM/GNC romanization § Mongolian
  • Mongolian Cyrillic alphabet
  • Mongolian transliteration of Chinese characters
    • Sino–Mongolian Transliterations
  • Mongolian Braille
• Mongolian Sign Language
• Mongolian name

ပြင်ပလင့်ခ်

Wikimedia Commons ရှိ Mongolian writing နှင့်ပတ်သက်သော မီဒီယာများ

• The Silver Horde: Mongol Scripts
• The Mongolian language and scripts, Tseveliin Shagdarsuren, Indiana University
• Inkway Archived 4 March 2016 at the Wayback Machine. မွန်ဂိုလက်ရေးလှ