ရင်းပြားနီပင်
Clerodendron serratum Spreng (ရင်းပြားနီ)
ပြင်ဆင်ရန်- Botany Term : Clerodendron serratum Spreng
- Species/Family : Verbenaceae
ပုံသဏ္ဌာန် : အပင် ပင်ပျော့ ပင်ငယ်မျိုး ဖြစ်၏။ ၃ ပေ မှ ၆ ပေ ထိ မြင့်၏။ ကိုင်းဖြာ၏။ အရွက် ရွက်ဆိုင် အလှည့်ကျ ထွက်၏။ အလျား ၄-၅ လက်မ ရှည်၍ အနံ ၂ ၁/၂ လက်မခန့် ကျယ်သည်။ ရွက်ရင်း သိမ်ပြီး ရွက်ဖျားပိုင်း ကျယ်သည်။ ရွက်ထိပ် ချွန်၏။ ရွက်နား ခွေးသွားစိပ် ရှိ၏။ အပွင့် ထိပ်ထွက် ပန်းခိုင် တွင်ပွင့်သည်။ အပြာနုရောင် ရှိ၏။ အသီး အပြွတ်လိုက် သီးသည်။ စားတော်ပဲ လုံးမျှ ရှိ၍ နုလျှင် နီပြီး မှည့်လျှင် ညိုမည်း သောအရောင် သို့ ပြောင်းသွားသည်။ အမြစ် ဥရှိသော အမြစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ စာသူငယ် ဦးခေါင်း နှင့် သဏ္ဌာန် တူသည်။ အသုံးပြုနိုင်သည့် အစိတ်အပိုင်းများ : အမြစ်၊ အရွက်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တွေ့နိုင်သောနေရာများ : မြန်မာ နိုင်ငံ အနှံ့ အပြား အထူး သဖြင့် အထက် မြန်မာ ပြည်တွင် ပိုမို ပေါက်ရောက် သည်။ ပေါက်ရောက်ပုံ သဘာ၀ အလျောက် ပေါက်ရောက်၏။ အသုံးဝင်ပုံ : အာနိသင် မြန်မာ ဆေးကျမ်း များအလို အရ ၎င်းဆေးပင်သည် စပ်၏။ ခါး၏။ ဖန်၏။ နှုတ်ကို မြိန်စေ၏။ ပူ၏။ ကြေညက် လွယ်၏။ ဝမ်းမီး ကိုတောက်စေ၏။ သွေးလုံး တည်သော ရောဂါ၊ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ ချောင်းဆိုး ရောဂါ၊ ပန်းနာ ရင်ကျပ်၊ နှာစေး၊ အဖျား တို့ကို ပယ်၏။ ပိုးနာ၊ အနာပေါက် မျိုးစုံ တို့ကို ကာကွယ် နိုင်၏။ အသုံးပြုပုံ- အမြစ် ၁။ အမြစ်ကို ထုထောင်း၍ ရေနှင့် ကျိုချက် သောက်သော် အဖျား နှင့် နှာစေးခြင်း ပျောက်၏။ ၂။ အမြစ်ကို နှမ်းဆီ နှင့်ချက်ပြီး အမြှုပ် သေလျှင် စစ်ယူ၍ မျက်လုံးအိမ်၌ ကွင်းပေး၊ လိမ်းပေးသော် မျက်လုံးအိမ် ရောင်ခြင်း၊ ယားယံခြင်း နှင့် မျက်ချေး ထွက်ခြင်း များ ပျောက်၏။ ၃။ ရင်းပြားမြစ်၊ ချင်းခြောက် နှင့် နံနံစေ့ တို့ကို အညီစု၍ ရေထက်ဝက်ခန်း ကျိုပြီး အနည်းငယ် မျှစီ ည နံနက် သောက်သုံးပေး သော် ရင်ပြည့် ရင်ကယ် ပျို့အန်ခြင်း များ ပျောက်၏။ ၄။ အမြစ်မှုန့် ၁ ဆ၊ ဒိန် ၁၂ ဆ ရောပြီး ထက်ဝက် ခန်းကျို၍ အနည်းငယ်မျှစီ ည နံနက် သောက်သော် ရေဖျဉ်း ရောဂါ ပျောက်၏။ ၅။ ရင်းပြားနီမြစ်မှုန့် ၁ ဆ၊ ချင်းခြောက်မှုန့် ၁ ဆ ကို ချင်းစိမ်းရည် နှင့် ရောလျက် သောက်သော် ချောင်းရိုးရိုး ဆိုးခြင်း၊ ပန်းနာ၊ ကြက်ညှာ၊ ရင်ကျပ် ချောင်းဆိုး ရောဂါ များ ပျောက်၏။ ၆။ လည်ချောင်းတွင်း၌ ဆုံဆို့နာ စသော အကျိတ် အနာများ ပေါက်သော် အမြစ်ကို ဆန်ဆေးရည် နှင့် သွေး၍ မကြာခဏ လူးပေးသော် ပျောက်၏။ မှတ်ချက် ၎င်းဆေးပင်၏ အမြစ်မှုန့်ကို ၆ ပြားသားမှ ၃ ပဲသားထိ စားသုံးနိုင်သည်။ အရွက် ၁။ အရွက်ကို ရေနွေးဖြော၍ သုပ်စား ခြင်းဖြင့် မီးယပ် ရောဂါ ပျောက်ကင်း စေ၏။ မီးဖွား ပြီးစ မိခင်များ စားသုံးလျှင် ဒဏ်ကြေ၍ အင်အားတိုးပြီး နို့ထွက် ကောင်းစေ၏။[၁]