ရှင်ကဝိဓဇ
ရှင်ကဝိဓဇ (၁၁၉၂ − ၁၂၉၉) သည် သီပေါမင်းလက်ထက်တွင် ထင်ရှားသည့် ကျမ်းပြုဆရာတော် ဖြစ်သည်။[၁]
ဘဝ
ပြင်ဆင်ရန်ဆရာတော်ကို သက္ကရာဇ် ၁၁၉၂ ခုနှစ်တွင်၊ မိတ္ထီလာကန်တော်အောက် ခြောက်ပင်ရွာ၌ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်ရွှေမင်း ဖြစ်သည်။ မိဘနှစ်ပါးမှာ ဦးမြ − ဒေါ်ဖွေး ဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်က သိမ်ကျောင်းဆရာတော် ရှင်ပဏ္ဍိစ္စထံတွင် စာပေများ သင်ကြားခဲ့သည်။ အသက် ၂၀ အရွယ်တွင် “ရှင်ကဝိဓဇ” ဟူသည့် ဘွဲ့ဖြင့် ရဟန်းပြုခဲ့သည်။
သုံးဝါအရတွင် မန္တလေးမြို့သို့ ကြွခဲ့သည်။ ဘုရားကြီးဆရာတော်ထံတွင် ပညာဆက်လက်ဆည်းပူးကာ စာပေပို့ချခဲ့ပြီးနောက် ဇာတိ ခြောက်ပင်ရွာသို့ ပြန်ကြွခဲ့သည်။ ဆရာတော်သည် ၁၂၃၃ ခုနှစ်တွင် လူဝတ်လဲခဲ့ရာ “ဦးကဝိ” ဟုပင် တွင်ခဲ့သည်။[၁]
ကွယ်လွန်ခြင်း
ပြင်ဆင်ရန်ဦးကဝိသည် ၁၂၆၉ ခုနှစ်၊ သီတင်းကျွတ်လဆန်း ၁၄ ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။[၁]
ပြုစုခဲ့သည့် ကျမ်းများ
ပြင်ဆင်ရန်ဦးကဝိသည် အောက်ပါကျမ်းများကို ရေးသားပြုစုခဲ့သည်။
၁။ မဏိဇောတိရယ် (ဋီကာကျော်ယောဇနာ)၊
၂။ သင်္ဂြိုဟ်ယောဇနာ၊
၃။ မိလိန္ဒပဉှာပါဠိတော်နိသျ၊
၄။ ဗုဒ္ဓဝင်ပါဠိတော်နိသျ၊ ၅။ ဘုရားကြီးနိယံအဖြေ၊
၆။ ကမ္မဝါ ၉ ခန်းနိသျ၊
၇။ နမက္ကာရနိသျ။[၁]