ရောဘတ် ရှူးမန်း

ရောဗတ်ရှူးမန်းသည် ဂျာမန်လူမျိုး ဂီတအနုပညာရှင် တစ်ဦးပေတည်း။ တေးဂီတရေးစပ်သည့်ဘက်တွင် ရှူးဗတ်နှင့် တစ်တန်းတည်း ထားရ၍ စန္ဒရားအတီးနှင့် စန္ဒရားတီးကွက် တီးလုံး ရေးသားရာတွင် ဂီတပါရဂူကြီးများဖြစ်ကြသော ဖရက် ဒရစ်ရှိုပန်နှင့်လည်းကောင်း၊ ဖရန့်လဇ္နှင့်လည်းကောင်း တန်းတူထားရသော ဂီတ ပါရမီရှင်ကြီး ဖြစ်ပေသည်။

ရောဘတ် ရှူးမန်းကို ၁၈၅၀ တွင် တွေ့ရပုံ

အနောက်တိုင်းဂီတလောက၏အဖိုးတန်ပတ္တမြားကြီးများ ဖြစ်ကြသော ရှိုပန်၊ ရှုးဗတ်၊ ဗရမ်းယိုဟန်းနက်၊ ဗေးရလီအိုးနှင့် မင်ဒယ်ဇုန်တို့ နွံထဲ နစ်နေခဲ့ခြင်းကို ရှူးမန်းက ဖော်ထုတ်အရောင်တင် အကွက်ဖော်ပေးခဲ့ရာ ထိုအချက်တစ်ခုတည်းနှင့်ပင် ရှူးမန်းအား ဂီတလောကကို ကျေးဇူးပြုသော ဂုဏ်ထူးဆောင်ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးအဖြစ် နေရာထား လေးစားကြရပေ သည်။

ရှူးမန်းသည် ဂျာမနီနိုင်ငံ ဆက်ဆွန်နီပြည်နယ်၊ ဆဗစ်ကောင်းမြို့သားဖြစ်သည်။ ၁၈၁ဝ ပြည့်နှစ် ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့၏။ မိဘများသည် စာအုပ်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသူများ ဖြစ်ကြ၍ ပစ္စည်းဥစ္စာ ကုံလုံကြွယ်ဝသည်။ ရှူးမန်းသည် ငယ်စဉ်ကပင် ဂီတဝါသနာထုံခဲ့သည်။ ဖခင်ကြီးကွယ်လွန်ပြီးနောက်တွင် မိခင်၏အလိုဆန္ဒအရ ဟိုင်ဒယ်ဗတ် တက္ကသိုလ်၌ ဥပဒေပညာကို နှစ်နှစ်မျှ ဆည်းပူးခဲ့ရသည်။ သို့သော် ရှူးမန်းသည် ဂီတဘက်သို့ ပို၍ စိတ်အားသန်နေသဖြင့် မိခင်က အလျှော့ပေး ရလေသည်။

ရှူးမန်းတွင် စန္ဒရားအတီးကျော်တစ်ဦး ဖြစ်လာရန် ရည်မှန်းချက် ရှိခဲ့သည်၊ ငယ်စဉ်ကပင် စန္ဒရားတီး ကျွမ်းကျင်သည်။ ထိုကြောင့် လိုက်ပဆစ်မြို့မှ နာမည်ကျော်စန္ဒရားဆရာကြီး ဖရက်ဒရစ်ဗိ၏ထံတွင် ပညာဆည်းပူးသည်။ ပညာဆည်းပူးနေစဉ် စန္ဒရားတီးသည့် လက်အနေအထား စံနစ်သစ်တစ်ခုကို တီထွင်ရာမှ ယာဘက်လက်ကို ထိခိုက်အနာတရ ဖြစ်သွားသောကြောင့် သူ၏ဘဝလမ်းကြောင်းသည် တစ်မျိုးတစ်ဖုံ ပြောင်းလဲ ခဲ့လေသည်။

ယာဖက်လက် မသန်တော့သဖြင့် မြော်မှန်းချက်အတိုင်း စန္ဒရားအတီးကျော် မဖြစ်နိုင်တော့သော်လည်း ဂီတဝါသနာကို မစွန့်နိုင်သော ရှူးမန်းသည် တေးဂီတများ ရေးစပ်ခြင်းပြုသည်။ ၁၈၃၄ ခုနှစ်တွင် ဂီတ မဂ္ဂဇင်းတစ်စောင်ကို တည်းဖြတ်ထုတ် ဝေသည်။ ထိုမဂ္ဂဇင်းမှတစ်ဆင့် ရှိုပန်၊ ဗရမ်း၊ မင်ဒယ်ဇုန်၊ ဗေးရလီအိုး စသော နွံနစ်ပတ္တမြား ဂီတပါရမီရှင်များ၏ အရည် အသွေးကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ထိုမဂ္ဂဇင်းမှ ရှူးမန်း၏ ဂီတဆောင်းပါးများသည် သူ့ခေတ်က ဂီတလောကကို အတော်ပင် လွှမ်းမိုးနိုင်ခဲ့လေသည်။

ရှူးမန်းရေးစပ်သော တေးဂီတများသည် များသောအားဖြင့် စန္ဒရားတေးဂီတများ၊ စန္ဒရားတီးလုံးတီးကွက်များ ဖြစ်သည်၊ ယင်းတို့သည် အနောက်တိုင်းဂီတလောက၌ လူကြိုက်များ၍ ထင်ရှားသော တေးဂီတများ ဖြစ်ကြပေသည်။ ၁၈၄ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ရှူးမန်းသည် မိမိ၏စန္ဒရားဆရာ ဖြစ်သော ဗိ၏သမီး ကလာရာနှင့် လက်ထပ်လိုက်သည်၊ ဗိကသဘောမတူသဖြင့် တရားတပေါင်ဖြစ်ကြရသေးသည်။ ကလာရာသည် ဥရောပ တိုက်၌ အတော်ဆုံးသော စန္ဒရားအတီးကျော်တစ်ဦးဖြစ်၍ ရှူးမန်း၏ တေးဂီတများကို ပွဲထုတ်ပေးသည်။ ရှူးမန်းသည် သူတို့နှစ်ဦး လက်ထပ်ကြသည့်နှစ်မှ ၁၈၅၄ ခုနှစ်အတွင်း ဇနီးသည်၏ အားပေးမှုကြောင့် တေးဂီတအပုဒ်ပေါင်း ၂၅ဝ ကျော်ကို ရေးစပ်ခဲ့သည်။ ရှူးမန်းသည် အလုပ်ဇွဲကောင်းသူဖြစ်ရာ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်လာသည်။ ထို့ကြောင့် စိတ်ဂယောင်ချောက်ချား ဖြစ်တတ်သည့်ဝေဒနာ ပေါ်ပေါက်လာတတ်သည်။ ဇနီး ဖြစ်သူကလည်း ဂရုတစိုက် ပြုစုကုသရှာသည်။ သို့သော် တဖြည်းဖြည်း ရောဂါရင့်လာသဖြင့် ၁၈၅၄ ခုနှစ်တွင် သတိလက်လွတ်ဖြစ်ကာ ရိုင်းမြစ်ထဲ ခုန်ချသည်။ သို့သော် ကယ်သူဦး၍ အသက်မသေခဲ့သော်လည်း မကြာခဏ စိတ် ဖောက်ပြန်လာသဖြင့် စိတ္တဇဆေးရုံတစ်ခုသို့ ပို့ထားရသည်။ နှစ်နှစ်မျှအကြာ ၁၈၅၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ထိုဆေးရုံ၌ပင် ကွယ်လွန် အနိစ္စရောက်သွားရှာလေသည်။