လောကမောဠီကျောင်းတော်
လောကမောဠီကျောင်းတော် (မြန်မာ: လောကမောဠီ; ပါဠိ: Lokamol̤ī) သည် ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ချင်းမိုင်မြို့တွင် တည်ရှိသည့် ဗုဒ္ဓကျောင်းတော်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ကျောင်းတော်သည် မြို့တော်ဟောင်းကို ဝန်းရံထားသည့် ကျုံး၏ မြောက်ဘက်အနားတွင် တည်ရှိသည်။ Chaung Phuak မြို့တော်ဂိတ်တံခါး၏ အနောက်ဘက် မီတာ ၄၀၀ အကွာတွင် တည်ရှိသည်။
ကျောင်းတော်ကို မည်သည့်အချိန်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်ကို မသိရပေ။ သို့သော် ၁၃၆၇ စီအီးက တည်ဆောက်ခဲ့သည်ဟု ပထမဆုံး ဖော်ပြခဲ့သည်။ ခြောက်ကြိမ်မြောက် Mengrai မင်းဆက်ဖြစ်သည့် ကူးနဘုရင်(Kuena) (၁၃၅၅ − ၁၃၈၅) သည် မြန်မာနိုင်ငံမှ ရဟန်းဆယ်ပါးကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပင့်ဆောင်ကာ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓကို ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။ ရဟန်းတို့သည် ဤကျောင်းတွင် သီတင်းသုံးခဲ့ကြသည်။
၁၅၂၇ ခုနှစ်တွင် ကတ်ဘုရင်သည် (Kat) သည် စေတီတည်ရန် စေခိုင်းခဲ့ပြီး သူသည်လည်း ၁၅၄၅ ခုနှစ်တွင် အစည်းအဝေးခန်းမတည်ဆောက်ခဲ့ပေသည်။
၁၅၂၇ ခုနှစ်တွင် ကိတ်မင်းကြီး (မွေကက်ကလောင် သို့မဟုတ် ဖရာကော်မြို့ဟုလည်း လူသိများသော) စေတီတော်ကြီးကို ပင့်ဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၅၄၅နှစ်တွင် ဘုရားကျောင်း (ပရိဝုဏ်ခန်းမ)ကိုလည်း တည်ဆောက်ခဲ့သည်။
မြန်မာပြည်ရဲ့ လန်နားခေတ်
ချင်းမိုင်သည် ၁၅၇၉ ခုနှစ်မှ မြန်မာကိုလိုနီဖြစ်ခဲ့စဉ် ဘုရားကျောင်းအများအပြား မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့သော်လည်း လောကမောဠီ(Wat Lok Moli) ကျောင်းတော်သည် လောင်ကျွမ်းခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ထို့နောက် မြန်မာမင်းဆက်များ နှစ်ပေါင်းများစွာ လန်နား(ဇင်းမယ်) ထီးနန်းကို စိုးစံတော်မူခဲ့သည်။
Mengrai မင်းဆက်၏ အဖွဲ့ဝင်အများအပြား၏ အရိုးပြာများကို ဤဘုရားကျောင်းတွင် ထားရှိခဲ့သည်။ မင်းဆက်မကွယ်လွန်ခင်အထိ Mengrai တော်ဝင်မိသားစုက ဘုရားကျောင်းကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ဖို့ တာဝန်ရှိတယ်။ ၁၅၇၈ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ဝိသုဒ္ဓီဒေဝီ ကွယ်လွန်ပြီး ၁၅၇၉ ခုနှစ်၊ ဘုရင့်နောင်ကွယ်လွန်ပြီးနောက် သားတော် နော်ရထာမင်းစော ကို ဆက်ခံသူအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ချင်းမိုင်မြို့ရှိ လောကမောဠီ(Wat Lok Moli) ရှိ ဘုရားတွင် မြှုပ်နှံထားသော ဝိသုဒ္ဓီဒေဝီ၏ အရိုးပြာများကို မြှုပ်နှံထားပါသည်။
ဘုရားကြီး၏ အုတ်တံတိုင်းများသည် အများအားဖြင့် ဗလာဖြစ်နေသည်။ မကြာသေးမီက ချင်းမိုင်ရှိ အခြားဘုရားကျောင်းများ၏ ထုလုပ်ထားသော စေတီများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ထူးထူးခြားခြား ထုလုပ်ထားသည့် နာဂတ်စ်နှင့် သစ်သားဘုရားကျောင်း မျက်နှာစာတို့ ဖြစ်သည်။ ဗိမာန်တော်သည် မြောက်-တောင်ဝင်ရိုးတလျှောက် လိုက်လျောညီထွေရှိသည်- ဗုဒ္ဓဘာသာဘုရားကျောင်းအများစုသည် နေထွက်ရာအရပ်ဆီသို့ အရှေ့ကို ဦးတည်ထားသည်။