သုသီမဇာတ်
(၂)ဇာတ် ရှိပါသည်။ ဒုကနိပါတ် - ၂။ သန္ထဝဝဂ် -၁၆၃ - သုသီမဇာတ်။ ။ ဗေဒင်သုံးပုံနှင့် ဆင်လက္ခဏာကျမ်းတို့ကို တစ်နေ့တည်း တတ်မြောက်အောင် သင်ကြား၍ ဆင်မင်္ဂလာပြု ပုရောဟိတ် ပုဏ္ဏားအရာကို ရသော ပုဏ္ဏားလုလင် အကြောင်း။
ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထု
ပြင်ဆင်ရန်စည်းလုံးညီညာ လှူဒါန်းရာ
ပြင်ဆင်ရန်နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် သာဝတ္ထိမြို့တော်ဝယ် တစ်မြို့လုံး အလိုဆန္ဒ ညီညွတ်ကြလျက် လှူဒါန်းသော အလှူကြီးသည် ဖြစ်သတတ်။ ထိုအခါ မြို့သူမြို့သားတို့သည် အလုံးစုံသော ပရိက္ခရာ လှူဖွယ်ဝတ္ထုတို့ကို စီရင်ကြကုန်၏။
တချို့သူတို့သည် ဘုရားအမှူးရှိသော သံဃာတော်တို့အား လှူဒါန်းလိုကြကုန်၏။ တချို့သူတို့သည်ကား သာသနာတော်မှတစ်ပါး အယူရှိကုန်သော အရှင်တို့အား လှူဒါန်းလိုကြကုန်၏။ ထိုသူတို့သည် ပရိသတ်အစည်းအဝေးတွင် မိမိတို့ လှူဒါန်းလိုရာကိုသာ တစ်ဖက်သတ် ပြောဆိုနေကြသဖြင့် အချင်းချင်း ညီညွတ်ခြင်း မရှိကြကုန်၏။
ထိုအခါ ဘယ်သူ့ဘက်မှ မျက်နှာမလိုက်ဘဲ တရားသောအတိုင်း များရာသို့လှူဒါန်းရန် ဆုံးဖြတ်မည်ဟု တိုင်ပင်ကာ မိမိတို့အလိုဆန္ဒရှိရာကို အသီးအသီး ပြောဆိုစေရာ ဘုရားအမှူးရှိသော သံဃာတော်တို့အား လှူဒါန်းလိုသူတို့က များနေသဖြင့် ဘုရားအမှူးရှိသော သံဃာတော်တို့အား လှူဒါန်းရန် အများသဘောတူ ဆုံးဖြတ်ကြကုန်၏။
ဘုရားကိုလှူ အနိုင်ယူ
ပြင်ဆင်ရန်မြို့သူမြို့သားတို့သည် ဆုံးဖြတ်ချက်အတိုင်း ဘုရားအမှူရှိသော သံဃာတော်တို့တို့ကို ပင့်ဖိတ်ကာ ခုနစ်ရက်ပတ်လုံး အလှူကြီး ပေးကြကုန်၏။ ခုနစ်ရက်မြောက်သောနေ့၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အနုမောဒနာပြုကာ လူအများကို မဂ်, ဖိုလ်တရားဖြင့် မောဟ ဟူသော အိပ်ပျော်ခြင်းမှ နှိုးတော်မူပြီးလျှင် ကျောင်းတော်သို့ ကြွတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့သည် တရားသဘင်ဝယ် ငါ့ရှင်တို့ ... မြတ်စွာဘုရား အစွမ်းတော်သည် အံ့ဖွယ်ရှိပေစွ၊ သာသနာတော်မှ တစ်ပါး အယူရှိကုန်သော အရှင်တို့၏ တပည့်တို့သည် မြတ်စွာဘုရားတို့အား လှူဒါန်းအပ်သော အလှူကို အန္တရာယ်ပြုရန် ကြိုးစားကြသော်လည်း မတတ်နိုင်ကုန်၊ အလုံစုံသော ပရိက္ခရာ လှူဖွယ်ဝတ္ထုတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ခြေတော်ရင်းသို့သာ ရောက်လာရကုန်၏ဟု စကားစပ်မိ၍ ပြောဆိုနေကြရာ မြတ်စွာဘုရား ကြွလာတော်မူ၍ “ရဟန်းတို့ ... ဤသူတို့သည် ယခုအခါ၌သာ ငါဘုရားတို့အား လှူဒါန်းအပ်သော အလှူကို အန္တရာယ်ပြုရန် ကြိုးစားကြသည် မဟုတ်ကုန်၊ ရှေးအခါ၌လည်း ကြိုးစားကြဖူးပြီ။ အလုံးစုံသော ပစ္စည်းပရိက္ခရာသည် ငါ၏ ခြေရင်းသို့သာ ရောက်လာရဖူးပြီ” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။
အတိတ်ဝတ္ထု
ပြင်ဆင်ရန်မင်္ဂလာပြုရ ဥစ္စာရ
ပြင်ဆင်ရန်လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် သုသီမမင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် ထိုမင်း၏ ပုရောဟိတ် ပုဏ္ဏားကြီးသား ဖြစ်လေ၏။ ထိုပုဏ္ဏားလုလင်သည် တစ်ဆယ့်ခြောက်နှစ်အရွယ်သို့ ရောက်သောအခါ ဖခင် ပုရောဟိတ် ပုဏ္ဏားကြီးသည် သေဆုံးလေ၏။
ထိုပုရောဟိတ် ပုဏ္ဏားကြီး ထင်ရှားရှိစဉ်အခါ မင်းကြီး၏ ဆင်တို့ကို မင်္ဂလာပြုရ၏။ မင်္ဂလာပြုရာအရပ်၌ ရောက်လာသော အဆောင်အအုံ ဘဏ္ဍာတို့ကို လည်းကောင်း၊ ဆင်တို့ကို မင်္ဂလာပြုခြင်းတို့ကို လည်းကောင်း အလုံးစုံကို ထိုပုဏ္ဏားကြီးသာ ရ၏။ သို့အတွက် ပုရောဟိတ် ပုဏ္ဏားကြီးအား တစ်ခုတစ်ခုမင်္ဂလာပွဲ၌ တစ်ကုဋေမျှသော ဥစ္စာသည် ဖြစ်ခဲ့၏။
ထိုအခါ မင်္ဂလာပွဲအချိန်သို့ ရောက်လတ်၏။ ပုဏ္ဏားတို့သည် မင်းကြီးထံ ကပ်ကုန်၍ “အရှင်မင်းကြီး ... မင်္ဂလာပွဲအချိန်သို့ ရောက်လတ်ပြီ၊ ဆင်တို့ကို မင်္ဂလာပြုခြင်းငှာ သင့်၏။ မင်္ဂလာပြုနေကျ ပုဏ္ဏားကြီးလည်း သေလွန်ခဲ့ပြီ၊ ထိုပုဏ္ဏားကြီး၏ သားလည်း ငယ်သေး၏။ ဗေဒင်သုံးပုံတို့ကို လည်းကောင်း၊ ဆင်၏ လက္ခဏာကျမ်းတို့ကို လည်းကောင်း မတတ်မြောက်သေးချေ။ မင်္ဂလာအမှုကို အကျွန်ုပ်တို့ ပြုပါမည်” ဟု လျှောက်ထားကြကုန်၏။ မင်းကြီးလည်း ကောင်းပြီ၊ ပြုကြကုန်ဟု ခွင့်ပေးလေ၏။
ပုဏ္ဏားမခမျာ ငိုကြွေးရှာ
ပြင်ဆင်ရန်ပုဏ္ဏားတို့သည် ပုရောဟိတ် ပုဏ္ဏားကြီး၏ သားသည်ဆင်ကို မင်္ဂလာပြုရတော့မည် မဟုတ်၊ ငါတို့သာ ပြုကြရ၍ ဥစ္စာများစွာ ရကုန်လတ္တံ့ဟု ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ သွားကြကုန်၏။
ပုဏ္ဏေးမကြီးသည် ထိုပုဏ္ဏားတို့စကားကို ကြားလတ်သော် ဆင်ကို မင်္ဂလာပြုရသော လုပ်ငန်းကား အမျိုးခုနစ်ဆက်တိုင်အောင် ငါတို့ ပြုလုပ်လာသော လုပ်ငန်းဖြစ်သည်။ ငါတို့အနွယ်အဆက်၏ လုပ်ငန်းသည် ပျက်စီးလတ္တံ့၊ ငါတို့မှာ ဥစ္စာမှ ဆုတ်ယုတ်လတ္တံ့ဟု ပုဏ္ဏေးမ စိုးရိမ်သည်ဖြစ်၍ ငိုကြွေးလေ၏။
မိခင်အတွက် သက်သာစေလျက်
ပြင်ဆင်ရန်ပုဏ္ဏားလုလင်သည် မိခင် ... အဘယ်ကြောင့် ငိုကြွေးသနည်း။ တခြားပုဏ္ဏားတို့ မင်္ဂလာပြုကြလတ္တံ့၊ ငါတို့အနွယ် အဆက်၏ လုပ်ငးန်ပျက်စီးခဲ့ပြီ မဟုတ်လော၊ “မိခင် ... အကျွန်ုပ်ပင် မင်္ဂလာပြုရမည် မဟုတ်ပါလော” ဟု ပြော၏။ “ချစ်သား ... သင်သည် ဗေဒင်သုံးပိုလည်း မတတ်၊ ဆင်လက္ခဏာကျမ်းကိုလည်း မတ်၊ အဘယ်သို့ သင် ပြုတတ်မည်နည်း” ဟု မေး၏။ “မိခင် ... ဆင်မင်္ဂလာပွဲ ဘယ်အခါဖြစ်လတ္တံ့နည်း” ဟု မေး၏။ “ချစ်သား ... ဤနေ့မှ လေးရက်မြောက်နေ့၌ ဖြစ်လတ္တံ့ ဟု ပြော၏။ “မိခင် ... ဗေဒင်သုံးပုံနှင့် ဆင်လက္ခဏာကျမ်းကို တတ်သော ဒိသာပါမောက္ခဆရာ ဘယ်မှာ နေသနည်း” ဟု မေးပြန်၏။ “ချစ်သား ... ဤမြို့မှာ ယူဇနာ တစ်ရာ့နှစ်ဆယ် ဝေးသော ကန္တာရတိုင်း တက္ကသိုလ်ပြည်မှာ နေသည်” ဟု ပြော၏။“မိခင် .. အကျွန်ုပ်တို့ အနွယ်အဆက်ကို မပျက်စေအံ့၊ နက်ဖြန်နေ့ချင်း အရောက်သွား၍ တစ်ညဉ့်ချင်း ပြီးအောင် သင်ကြားပြီးလျှင် နောက်တစ်နေ့အရောက် ပြန်လာကာ လေးရက်မြောက်နေ့၌ ဆင်ကို မင်္ဂလာပြုမည်၊ မငိုကြွေးပါလင့်” ဟု ပြောဆိုလျက် မိခင်ကို သက်သာရာရစေ၏။
လုလင်ဘုန်းကံ နတ်ဖို့ဖန်
ပြင်ဆင်ရန်ပုဏ္ဏားလုလင်သည် နက်ဖြန် နံနက်စောစော ထမင်းစားလျက် သွားလေရာ နတ်တို့တန်ခိုးကြောင့် တက္ကသိုလ်ပြည်သို့ တစ်နေ့ချင်းရောက်၍ ဆရာကြီးထံသို့ ကပ်ကာ လျောက်ပတ်စွာနေ၏။ ဆရာကြီးသည် လုလင်ကို မေးလျှင် ဗေဒင်သုံးပုံနှင့် ဆင်လက္ခဏာကျမ်း သင်လိုကြောင်း၊ အကျွန်ုပ်၏ ကိစ္စမှာ သုံးရက်မြောက်နေ့၌ ဆင်တို့ကို မင်္ဂလာပြုရမည် ဖြစ်၍ နီးကပ်လှသဖြင့် တစ်ကြိမ်တည်းဖြင့် တတ်မြောက်အောင် သင်လိုကြောင်း အစုံအလင် ပြောဆိုရာ ဆရာကြီးလည်း သင်ခွင့်ပြုလေ၏။
အလောင်းတော်မြတ် ဗေဒင်တတ်
ပြင်ဆင်ရန်လုလင်သည် ညနေ ဆရာကြီး ထမင်းစားခိုက်မှစ၍ သင်ကြားရာ တစ်ညဉ့်ချင်းဖြင့် ဗေဒင်သုံးပုံနှင့် ဆင်လက္ခဏာကျမ်းတို့ကို တတ်မြောက်၍ ကျမ်းတို့ မှားယွင်းချွတ်ချော်သော အရာတို့ကို ပြင်ဆင်ရန် ဆရာကြီးအား ပြောကြားမှာထားပြီးလျှင် နံနက်စောစောထ၍ ပြန်လာခဲ့ရာ တစ်နေ့ချင်း ဖြင့်လျှင် နတ်တို့တန်ခိုးကြောင့် ဗာရာဏသီမြို့တော် မိခင်ထံသို့ ရောက်လေ၏။
နတ်ဖြန်နေ့၌ ဆင်အစီးတစ်ရာကို မင်္ဂလာပြုရန် မင်္ဂလာပွဲကို စီရင်ကြကုန်၏။ နှာမောင်း၊ တန်ဆာတို့ကို လည်းကောင်း၊ ရွှေတံခွန်တို့ကို လည်းကောင်း၊ ရွှေကွန်ရက်တို့ကိုလည်းကောင်း ဖုံးလွှမ်းကာ ထားကြကုန်၏။ မင်းရင်ပြင်ကိုလည်း တန်ဆာဆင်ကြကုန်၏။ ပုဏ္ဏားတို့သည် ဆင်တို့ကို မင်္ဂလာပြုမည်ဟု တန်ဆာဆင်ကာ နေနှင့်ကြကုန်၏၏ သုသီမမင်းကြီးလည်း မင်္ဂလာပြုရန် အဆောက်အအုံ ဘဏ္ဍာတို့ကို ယူစေ၍ မင်္ဂလာပြုရာ အရပ်သို့ သွားလေ၏။
မင်းကြီးထံဝင် မြတ်လုလင်
ပြင်ဆင်ရန်ပုဏ္ဏားလုလင်ငယ်လည်း တန်ဆာဆင်လျက် လုလင်ငယ်ပရိသတ်ဖြင့် ခြံရံကာ မင်းကြီးထံသို့ သွားပြီးလျှင် ...
“မြတ်သောမင်းကြီး ... မင်းကြီးထံမှာ ရှိသည့် ရွှေကွန်ရက်ဖြင့် ဖုံးလွှမ်းအပ်သော သားမျိုးစွယ်စုံ ဆင်နက် အစီးတစ်ရာတို့ကို မင်္ဂလာပြုရန် အရှင်မင်းကြီးသည် အဖ, အဘိုးမှ ဆင်းသက်လာသော အနွယ်အဆက်ကို သိပြီးဖြစ်ပါလျက် အကျွန်ုပ်တို့၏ လည်းကောင်း၊ အရှင်မင်း၏ လည်းကောင်း အနွယ်အဆက်ကို ဖျက်ဆီးကာ အကျွန်ုပ်မှတစ်ပါး တခြားပုဏ္ဏားတို့ကို ပေးသည်ဆိုရာ မှန်ပါသလော” - ဟု မေးလျှောက်လေ၏။
သုသီမင်းကြီးလည်း ပုဏ္ဏားလုလင်ငယ် မေးလျှောက်သော စကားကိုကြားလျှင် -
“အို လုလင်ငယ် ... ငါ့အထံမှာရှိသည့် ရွှေကွန်ရက်ဖြင့် ဖုံးလွှမ်းအပ်သော သားမျိုးစွယ်စုံ ဆင်နက်အစီးတစ်ရာတို့ကို မင်္ဂလာပြုရန် ငါသည် အဖ, အဘိုးမှ ဆင်းသက်လာသော အနွယ်အဆက်ကို သိပြီးဖြစ်သော်လည်း သင်လုလင်ငယ်မှတစ်ပါး တခြားပုဏ္ဏားတို့ကို ပေးသည်ဆိုရာ မှန်ပေ၏” - ဟု မိန့်တော်မူ၏။
ထိုအခါ လုလင်ငယ်သည် မြတ်သောမင်းကြီး ... ဆင်တို့ကို မဂ်လာပြုရာ၌ အကျွန်ုပ်တို့ အနွယ်အဆက်ကား ပြုနေကျ ဖြစ်ပါသည်။ သို့ပါလျက် အဘယ်ကြောင့် တခြားပုဏ္ဏားတို့ကို ပေးပါသနည်း” ဟု မေးလျှောက်၏။ “လုလင်ငယ် ... သင်တို့ အနွယ်အဆက်မှာ ပြုလုပ်နေကျ မှန်ပါသည်၊ သို့သော်လည်း သင့်မှာ ငယ်သေး၍ ဗေဒင်သုံးပုံတို့ကို လည်းကောင်း၊ ဆင်လက္ခဏာကျမ်းတို့ကို လည်းကောင်း မတတ်မြောက်သေးဟု လျှောက်ထားကြသည်။ ထို့ကြောင့် သင့်ကိုမပေးဘဲ တခြားပုဏ္ဏားတို့ကို ပေးရသည်” ဟု မိန့်တော်မူ၏။
မင်္ဂလာပွဲ အနိုင်နွှဲ
ပြင်ဆင်ရန်လုလင်ငယ်သည် “မြတ်သောမင်းကြီး ... ထိုသို့လျှောက်ထားကြလျှင် ယခု ရောက်လာသော ပုဏ္ဏားတို့တွင် ဗေဒင်သုံးပုံတို့၌ လည်းကောင်း၊ ဆင်လက္ခဏာကျမ်းတို့၌ လည်းကောင်း တစ်စိတ်တစ်ဒေသမျှကိုလည်း အကျွန်ုပ်နှင့် ပြောဆိုဝံ့သူ ပုဏ္ဏား တစ်စုံတစ်ယောက်ရှိခဲ့လျှင် ထ၍ ပြောပါစေ။ ဆင်ကို မင်္ဂလာပြုခြင်းကို လည်းကောင်း၊ ဗေဒင်သုံးပုံကို လည်းကောင်း၊ ဆင်လက္ခဏာကျမ်းတို့ကို လည်းကောင်း အကျွန်ုပ်ကိုထား၍ ဇမ္ဗူဒိတ်တစ်ကျွန်းလုံး တတ်မြောက်ကျွမ်းကျင်သူမရှိ” ဟု ခြင်္သေ့မင်း ဟောက်သကဲ့သို့ ကြောက်ရွံ့ခြင်းမရှိ၊ ရဲရင့်သောစကားကို ဆိုလေ၏။ တစ်စုံတစ်ယောက်သော ပုဏ္ဏားသည်လည်း လုလင်ငယ်ကို ဆန့်ကျင်ဘက် ရန်သူပြုကာ ထ၍ ပြောဝံ့သူမရှိလေ။ ထိုအခါ လုလင်ငယ်သည် မိမိ၏ အမျိုးအနွယ်ကို တည်စေပြီးလျှင် ဆင်တို့ကို မင်္ဂလာပြုကာ များစွာသော ဥစ္စာတို့ကိုယူလျက် မိမိအိမ်သို့ ပြန်လေ၏။
ဤဒေသနာတော်အဆုံး၌ တချို့သော ရဟန်းတို့သည် သောတာပန်၊ တချို့ သကဒါဂါမ်၊ တချို့ အနာဂါမ်၊ တချို့ ရဟန္တာအဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်၏။
ဇာတ်ပေါင်း
ပြင်ဆင်ရန်ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -
ရဟန်းတို့ -
အမိပုဏ္ဏေးမသည် - ယခုအခါ မယ်တော်မဟာမာယာ။
အဖပုဏ္ဏားသည် - ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒန။
သုသီမမင်းသည် - အာနန္ဒာ။
ဒိသာပါမောက္ခဆရာကြီးသည် - သာရိပုတ္တရာ။
ပုဏ္ဏားလုလင်သည် - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -
ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။
ဆောင်ပုဒ်
ပြင်ဆင်ရန်(၁) ဘုရားအလှူဖွယ်၊ အန္တရာယ်၊ အကယ်မပြုနိုင်။
(၂) ဆင်မင်္ဂလာ၊ လုကြရာ၊ ရှုံးကာလက်ချမှိုင်။
သုသီမဇာတ် ပြီး၏။
သတ္တကနိပါတ် - ၂။ ဂန္ဓာရဝဂ် -(၄၁၁) - သုသီမဇာတ် ဗြဟ္မဒတ်မင်းသည် မယ်တော့်အလိုပြည့်ရန် ထီးနန်းစွန့်၍ သုသီမ ပုရောဟိတ်နှင့် မယ်တော်တို့အား နန်းတင်ရာ မကြာမီ သုသီမမင်း တောထွက်သွားခြင်း အကြောင်း။
ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထု
ပြင်ဆင်ရန်တောထွက်မှုများ ချီးမွမ်းငြား
ပြင်ဆင်ရန်နတ်လူတို့ဆရာ ဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် မြတ်သော တောထွက်ခြင်းကို အကြောင်းပြု၍ အောက်ပ် အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။
အတိတ်ဝတ္ထု
ပြင်ဆင်ရန်သားတော် ဖွားဘက် ချစ်ခင်လျက်
ပြင်ဆင်ရန်လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် ထိုမင်း၏ ပုရောဟိတ် မယားဝမ်း၌ ဖြစ်လေ၏။ ဖွားမြင်သောနေ့၌ မင်းကြီးအားလည်း သားတော် ဖွားမြင်လေ၏။ ထိုသူငယ် နှစ်ယောက်တို့တွင် ပုရောဟိတ်သားအား သုသီမ သတို့သား၊ မင်းသားအား ဗြဟ္မဒတ္တ သတို့သားဟု အမည်မှည့်ကြကုန်၏။ ဗာရာဏသီမင်းလည်း သားတော်နှင့် တစ်နေ့တည်း ဖွားမြင်သော ပုရောဟိတ်သားကိုယူ၍ သားတော်နှင့်အတူ နို့ထိန်းတို့ထံ အပ်နှံ၍ အတူတကွ ကြီးစေကုန်၏။
သားတော် မင်းပြု မြို့ကြည့်ရှု
ပြင်ဆင်ရန်သတို့သား နှစ်ယောက်တို့သည် အရွယ်သို့ ရောက်လတ်သော် နတ်သားတို့တမျှ အလွန် အဆင်းလှကုန်၏။ တက္ကသိုလ်ပြည်၌ လည်း အတူတကွ ပညာသင်ကြားကုန်၏။ ပညာတတ်မြောက်၍ မင်းသား အိမ်ရှေ့မင်း ဖြစ်သောအခါ ၌ အတူတကွ စားသောက်ကုန်၏။ မင်းကြီး သေလွန်၍ မင်းသား မင်းအဖြစ်ကို ရသောအခါ ဖွားဖက်တော် ဖြစ်သော ပုရောဟိတ်သား သုသီမကို ပုရောဟိတ် ရာထူး၌ ထား၏။ များစွာသော စည်းစိမ်အခြံအရံကို ပေးလေ၏။ တစ်နေ့သ၌ မင်းကြီးသည် မြို့ကို တန်ဆာဆင်စေ၍ မင်္ဂလာဆင်တော်၌ ပုရောဟိတ်နှင့်အတူ စီးပြီးလျှင် လက်ယာရစ် လှည့်တော်မူ၏။
ပုဏ္ဏား စွဲလမ်းသော် မင်းမယ်တော်
ပြင်ဆင်ရန်ထိုအခါ မယ်တော် မိဖုရားကြီးသည် သားတော် မင်းမြတ်၏ အသရေကို ကြည့်ရှုမည်ဟု လေသာပြတင်းကို ဖွင့်၍ ကြည့်ရှုလတ်သော် ပုရောဟိတ်ကိုမြင်၍ အလွန် တပ်စွန်း တိမ်းညွတ်သောစိတ် ရှိသည်ဖြစ်၍ ပုရောဟိတ်ကို မရလျှင် အသေခံတော့မည်ဟု နှလုံးသွင်းလျက် အိပ်ရာတိုက်ခန်းသို့ ဝင်ကာ အစာအာဟာရကို ဖြတ်၍ မထသော အိပ်ခြင်းဖြင့် အိပ်လေ၏။
မင်းကြီးလည်း မယ်တော်ကို မမြင်၍ မေးရာ မကျန်းမာကြောင်း လျှောက်ကြလျှင် အိပ်ခန်းသို့ ကိုယ်တော်တိုင် သွားလျက် ရှိခိုး၍ မေးမြန်းလျှင် မာ်တော်သည် ရှက်၍ တစ်စုံတစ်ရာ မပြောကြားဘဲ ဆိတ်ဆိတ်သာနေသဖြင့် အိပ်ခန်းတွင်းမှထွက်၍ မင်းနေရာ၌ နေပြီးလျှင် မိဖုရားကြီးအား မေးမြန်းစေ၏။
မိခင်စိတ်သွင် မင်းစီစဉ်
ပြင်ဆင်ရန်ဖိဖုရားကြီးလည်း မယ်တော်ထံသွား၍ ကျောကုန်းကို ဆုပ်နယ်လျက် မေးလေ၏။ မိန်းမတို့သည် မိန်းမတို့အား လျှို့ဝှက်အပ်သော စကားကို မလျှို့ဝှက်ကြကုန်။ ထို့ကြောင့် မယ်တော်သည် ချွေးမတော် မိဖုရားကြီးအား ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပြောကြားလေ၏။ မိဖုရားကြီးလည်း အကြောင်းမှန်ကိုသိရလျှင် မင်းကြီးအား လျှောက်ထားလေ၏။ မင်းကြီးသည် “ထိုသို့ဖြစ်စေ ပုရောဟိတ်ကို မင်းမြှောက်ကာ မယ်တော်ကို မိဖုရားကြီး ပြုစေမည်၊ မယ်တော်ကို နှစ်သိပ့်စေလော” ဟု မိဖုရားကြီးကို စေခိုင်းပြန်၏။ မိဖုရားကြီးလည်း မယ်တော်ထံ တစ်ဖန်သွားလျက် မင်းကြီး မှာလိုက်တိုင်း ပြောကြား၍ နှစ်သိပ့်စေ၏။
ပုဏ္ဏားနှင့် မိခင် မင်းမြှောက်တင်
ပြင်ဆင်ရန်မင်းကြီးလည်း ပုရောဟိတ်ကို ခေါ်စေ၍ အကြောင်းစုံကို ပြောကြားပြီးလျှင် “အဆွေ … ငါ့အမိ အသက်ကို ကယ်ပါ၊ သင့်ကို မင်းမြှောက်မည်၊ အမိကို မိဖုရားကြီး မြှောက်မည်၊ ငါ အိမ်ရှေ့မင်းလုပ်မည်” ဟု ပြောဆိုလေ၏။ ပုရောဟိတ်လည်း “အရှင်မင်းကြီး … မလျော်ပါ၊ ဤသို့ ပြုလုပ်ရန် မတတ်နိုင်ပါ” ဟု ငြင်းပယ်လေ၏။ အဖန်ဖန် တောင်းပန်၏။ ပုရောဟိတ်လည်း အဖန်ဖန် ငြင်းပယ်လေ၏။ နောက်ဆုံးတွင် ပုရောဟိတ်သည် ဝန်ခံလေ၏။ မင်းကြီးသည် ပုရောဟိတ်ကို မင်းမြှောက်လေ၏။ မိမိမူကား မင်းအဖြစ်ကို စွန့်လွှတ်၍ အိမ်ရှေ့မင်း အဖြစ်ကို ယူ၏။
ပုဏ္ဏားပြစ်မြင် တောထွက်ချင်
ပြင်ဆင်ရန်နောက်အခါ၌ ပုရောဟိတ်သည် မင်းစည်းစိမ်ကို ခံစားနေသော်လည်း နေက္ခမ ဓာတ်ခံအားကြီးသော ယောကျ်ားဖြတ် ဖြစ်သည် အားလျော်စွာ အာရုံငါးပါး ကာမဂုဏ်တရားတို့၌ မွေ့လျော်ခြင်း မရှိ ငြီးငွေ့လှသဖြ့် ရသေ့ရဟန်းပြုရန်ကိုသာ စိတ်တော်ညွတ်လျက် မိဖုရားကြီးနှင့် မမွေ့လျော်တော့ဘဲ တစ်ယောက်ထီးတည်းသာ နေတော်မူ၏။ နန်းတော်၌ နေရသော်လည်း နှောင်အိမ်၌ နေရသော သူကဲ့သို့ လည်းကောင်း၊ ချိုင့်၌ နေရသော ကြက်ကဲ့သို့ လည်းကောင်း အလွန် ကျပ်တည်းကျဉ်းမြောင်းလျက် ရှိလေ၏။
ပရိယာယ်ပြောဆို မွေ့လျော်လို
ပြင်ဆင်ရန်ထိုအခါ မိဖုရားကြီးသည် “ဤမင်းကြီးကား ငါနှင့် မမွေ့လျော် တစ်ယောက်တည်းသာ နေ၏၊ ဤမင်းကြီးကား အသက်အရွယ် ငယ်သေး၏၊ နုပျိုသေး၏၊ ငါကား ကြီးရင့်အိုမင်းလှ၏၊ ငါ့ဦးခေါင်း၌ ဆံဖြူတို့သည် ထင်ကုန်၏၊ အကယ်၍ ငါသည် မင်းကြီး ဦးခေါင်း၌ ဆံဖြူထင်သည်ဟု မုသားဆို၍ တစ်ခုသော ဥပါယ်ကိုပြုကာ သိစေ၍ ငါနှင့် မွေ့လျော်ရစေမူကား ကောင်းလေစွ” ဟု ကြံစည်၏။ တစ်နေ့သ၌ မိဖုရားကြီးသည် မင်း၏ ဦးခေါင်း၌ သန်းရှာသကဲ့သို့ ပြု၍ “အရှင်မင်းကြီး … အရှင်မင်းကြီးအား အိုမင်းပြီ၊ ဦးခေါင်း၌ ဆံဖြူသည် ထင်လာ၏” ဟု လျှောက်၏။ “အရှင်မ … ဆံဖြူသည် ထင်လျှင် နုတ်၍ ငါ့လက်၌ ထားလော့” ဟု ဆို၏။ ထိုအခါ မိဖုရားကြီးသည် မင်း၏ဦးခေါင်းမှ ဆံပင်နက်တစ်ခကိုနုတ်၍ စွန့်ပစ်ပြီးလျှင် မိမိဦးခေါင်းမှ ဆံပင်ဖြူကိုနုတ်၍ မင်းကြီးလက်၌ ထားလေ၏။
ဆံဖြူကိုပြ သံဝေဂ
ပြင်ဆင်ရန်မင်းကြီးသည် ဆံဖြူကိုမြင်လျှင် အလွန် ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍ ရွှေပြားနှင့်တူသော နဖူးမြင်မှ ချွေးတို့သည် တဖြိုင်ဖြိုင် ကျဆင်းကုန်လျက် -
“အို-သုသီမ … ရှေးအခါ သင်၏ ဦးခေါင်း၌ ဆံပင်တို့သည် မည်းနက်သော အဆင်းရှိကုန်၏၊ ယခုအခါ ဖြူသောအဆင်း ရှိကုန်၏၊ ထိုဆံဖြူတို့ကို မြင်၍ ကုသိုလ်ကမ္မပထတရား ဆယ်ပါးတို့ကို ကျင့်လော့၊ မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့်သုံးရန် အချိန်တန်ပြီ” –
ဟု မိမိကိုယ်ကို တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ကာ မြတ်သော အကျင့်ကို ကျင့်ခြင်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးတို့ကို ချီးကျူးမြွက်ဆိုလေ၏။
မိဖုရားလိမ်ဉာဏ် လျှောက်တောင်းပန်
ပြင်ဆင်ရန်ထိုအခါ မိဖုရားကြီးသည် “ငါကား မင်းကြီးကို တပ်စွန်းအောင် ပြုလုပ်မည်ဟု ကြံစည်၍ ပြုလုပ်ပါလျက် မတပ်စွန်းအောင် ပြုလုပ်ရာသို့ ရောက်နေပေပြီ” ဟု ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်လျက် -
“အရှင်မင်းကြီး … ဤဆံဖြူကား အကျွန်ုပ်၏ ဆံဖြူ ဖြစ်ပါ၏၊ မင်းကြီး၏ ဆံဖြူ မဟုတ်ပါ၊ အကျွန်ုပ်၏ ဦးခေါင်း၌ ပေါက်သော ဆံဖြူ ဖြစ်ပါ၏၊ အကျွန်ုပ်သည် အကျိုးကို ပြုမည်ဟု မုသားဆိုမိပါ၏၊ အပြစ်ကို သည်းခံတော်မူပါ” –
“အရှင်မင်းကြီး … ပေါက်သစ်စ ဖြစ်သော အညှောက်သည် ရှုချင်စဖွယ် ရှိသကဲ့သို့ အရှင်မင်းကြီးသည်လည်း နုပျို၍ ရှုချင်စဖွယ် ရှိပါ၏၊ မင်းအဖြစ်ကိုလည်း ပြုတော်မူပါ၊ အကျွန်ုပ်ကိုလည်း ကြည့်ရှုတော်မူပါ၊ နောင်အခါမှ အကျိုးရှိသော ရဟန်းအဖြစ်ကို မပြုပါလင့်” –
ဟု မင်းကြီးအား နုပျိုသော အကြောင်းကို ချီးကျူးကာ ရဟန်းမပြုရန် တောင်းပန်လေ၏။
တဏှာချစ်ခင် အပြစ်မြင်
ပြင်ဆင်ရန်မင်းကြီးသည် မိဖုရားကြီး၏ စကားကို ကြားလျှင် “ရှင်မ … သင် ဆိုတိုင်း ဖြစ်ခဲ့၏တကား၊ ငါ အရွယ်အိုလာသောအခါ ဆံပင်တို့သည် ပိုက်ဆံလျှော်ကဲ့သို့ ဖြူဖွေးသည် ဖြစ်ရာ၏၊ ရှင်မ သူငယ်တို့၏ လည်းကောင်း၊ အဆင်းအရွယ်နှင့်ပြည့်စုံသော မင်းသမီးတို့၏ လည်းကောင်း အဆင်း ဖောက်ပြန် ပျက်စီးခြင်းကို ငါ မြင်ရ၏၊ ခန္ဓာကိုယ်သည် ပျက်စီးခြင်း အဆုံးရှိ၏” ဟု ပြောဆိုပြီးလျှင် တစ်ဖန် ဘုရား၏ တင့်တယ်ခြင်းဖြင့် -
“အရှင်မ … ငါကား တစ်ကိုယ်လုံး ပြေပြစ်သော အဆင်းရှိ၍ ကောင်းသောကိုယ်, ကောင်းသောခါး ရှိသော သတို့သမီးကို မြင်ရ၏၊ လေပြည်လေညင်း တိုက်ခတ်အပ်သော် ထိုမှ ဤမှ လှုပ်ရှားသော သန္တာမည်းကဲ့သို့ရှိသော ထိုမိန်းမသည် ယောကျ်ားတို့၌ ကိလေသာ၏ အစွမ်းဖြင့် ဖြားယောင်းသကဲ့သို့ ဖြစ်၏၊ မွေးဖွားသည်မှ နောက်အခါ၌ အသက်ရှစ်ဆယ်ရွယ် ကိုးဆယ်ရွယ် ရှိသော ထိုမိန်းမကို တောင်ဝှေး လက်စွဲကာ တုန်တုန်လှုပ်လှုပ် အိမ်အခြင်ကဲ့သို့ ကုန်းကွသောကိုယ် ရှိသည်ဖြစ်၍ သွားလေသည်ကို မြင်ရ၏” –
ဟု မိဖုရားကြီးအား မိန်းမတို့၌ သာယာဖွယ် ဟူသော အဿဒ၊ အပြစ် ဟူသော အာဒီနဝကို ဟောကြားလေ၏။
ထီးနန်းစွန့်လျက် တောသို့ထွက်
ပြင်ဆင်ရန်နောက်တစ်ဖန် မိမိသည် မင်းစည်းစိမ်ကို စွန့်လွှတ်၍ နန်းတော်၌ မနေလိုသဖြင့် -
“ရှင်မ … ငါသည် ထိုမိန်းမတို့၏ အဿဒ၊ အာဒီနဝတို့ကို ကြံစည်လျက် အိပ်ရာအလယ်၌ တစ်ယောက်တည်း ရှု၏၊ ငါသည်လည်း ထိုအတူ ဖြစ်ရမည်ဟု ရှုလျက် အိမ်၌ မမွေ့လျော်ပေ၊ မြတ်သော အကျင့်ကို ကျင့်ရမည့်အခါ ဖြစ်၏၊ အိမ်၌ နေသော သူတို့၏ မွေ့လျော်ခြင်းကား စွဲလမ်းရာ ဖြစ်သော ကြိုးနှင့်တူ၏၊ ပညာရှိတို့ကား ထိုကာမဂုဏ်၌ မွေ့လျော်ခြင်းကို ဖြတ်၍ ကာမဂုဏ်ချမ်းသာကို စွန့်လွှတ်ကြလျက် မငဲ့ကွက်ဘဲ သွားကြကုန်၏” –
ဟု တရားဟောကာ အဆွေ ဗြဟ္မဒတ်မင်းကို ခေါ်၍ မင်းအဖြစ်ကို အပ်နှင်းပြီးလျှင် ဆွေမျိုးဉာတိတို့ ငိုကြွေးစဉ် လျှင် မင်းစည်းစိမ်ချမ်းသာတိုပကို စွန့်လွှတ်ကာ ဟိမဝန္တာသို့ဝင်၍ ရသေ့ရဟန်းပြုပြီးလျှင် ဈာန်အဘိညာဉ်ကို ဖြစ်စေလျက် မယုတ်လျော့သောဈာန် ရှိသည်ဖြစ်၍ သေလွန်သောအခါ ဗြဟ္မာ့ပြည်သို့ လားရ၏။
ဤဒေသနာတော်ကိုဆောင်ကာ သစ္စာကိုပြ၍ များစွာသော လူအပေါင်းတို့အား အမြိုက်အဖျော်ကို တိုက်ကေမးတော်မူ၏။
ဇာတ်ပေါင်း
ပြင်ဆင်ရန်ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -
ရဟန်းတို့ -
ထိုအခါ မိဖုရားကြီးသည် - ယခုအခါ ရာဟုလာမယ်တော်။
ဗြဟ္မဒတ်မင်းသည် - အာနန္ဒာ။
သုသီမမင်းကြီးသည် - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -
ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။
ဆောင်ပုဒ်
ပြင်ဆင်ရန်(၁) ကာမဂုဏ်ငြီး၊ ကျွတ်လုနီး၊ မင်းကြီးသုသီမ။
(၂) သက်ကြီးသောမူ၊ မှတ်စေဟူ၊ ဆံဖြူလိမ်၍ ပြ။
(၃) ကျိုးပြုသော်ငြား၊ မိဖုရား၊ ကျိုးကားဘယ်မှာရ။
(၄) ဆံဖြူကိုမြင်၊ သံဝေဝင်၊ အလျင်တောသို့ကြွ။
သုသီမဇာတ် ပြီး၏။