သော်ဇင်၊ ဦး

ဦးသော်ဇင် [၁၉၁၃ - ၁၉၉ဝ]

ပုသိမ်ခရိုင် ရေကြည် မြို့နယ် ဇရပ်လှ ကျေးရွာ၌ အဖ လယ်သမား ဦးရွက်ကြီး၊ အမိ ဒေါ်နက်ကျော် (မယ်နက်ကျော်) တို့က ၁၉၁၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက် သောကြာနေ့တွင် ဖွားမြင်သည်။ မွေးချင်း ငါးဦးတွင် ဒုတိယမြောက် သား ဖြစ်သည်။ ငယ်နာမည်မှာ မောင်ဟန်တင်၊ အမည်ရင်းမှာ ဦးသော်ဇင် ဖြစ်သည်။

ငယ်စဉ်ကပင် ဇရပ်လှ ကျေးရွာ ဘုန်းတော်ကြီး ကျောင်းနှင့် ဟင်္သာတမြို့ မြစ်ကွေ့ ဆရာတော် ဦးပညာဝံသတို့ ထံ၌ ပညာ သင်ကြား ခဲ့သည်။ ရဟန်းဘွဲ့ ရှင်သောမဖြင့် ရဟန်းဘောင်သို့ ဝင်ခဲ့ ပြီးနောက် ၁၉၃၃ - ၄ဝ ၌ မန္တလေး မြို့တွင် ဘုရားကြီးတိုက်၊ စာကုတိုက်၊ အနောက် ထီးလင်းတိုက်၊ အမရပူရ မင်္ဂလာတိုက်သစ် များတွင် ပရိယတ္တိ စာပေများကို လည်းကောင်း၊ မိုးကုတ် ဆရာတော် ထံတွင် ပဋ္ဌာန်း ဒေသနာတော်ကို လည်းကောင်း၊ ထီးလင်း တိုက်တွင် နေစဉ် သက္ကတ၊ ဟင်ဒီ၊ ဗင်္ဂလီ စာပေများကို လည်းကောင်း လှည့်လည် သင်ယူ ခဲ့သည်။

၁၉၃၉ - ဂန္ထလောက မဂ္ဂဇင်း၌ ရှင်သောမဘိက္ခု အမည်ဖြင့် သရက်ချဉ် ဆောင်းပါးစရေး။

၁၉၄ဝ - ၄၅ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် အတွင်း မန္တလေး မြို့မှ ဟင်္သာတ မြို့သို့ ပြန်ခဲ့ပြီး ရဟန်း ဘဝမှ လူဝတ်လဲခဲ့သည်။

၁၉၄၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဟင်္သာတ မြို့မှ ထုတ်ဝေသော "လူထု အာဘော်" သတင်းစာတွင် အယ်ဒီတာချုပ် သုခမိန် အမည် ခံ၍ ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။ ၁၉၅၁ ခု ဇူလိုင်တွင် "ဟင်္သာတ နေ့စဉ်" သတင်းစာကို အယ်ဒီတာ ဦးဟန်တင် အမည်ဖြင့် ထုတ်ဝေ ခဲ့သည်။ ၁၉၅၄ ခု ဖေဖော်ဝါရီတွင် "ဟင်္သာတ နေ့စဉ်" ကို ပြန်ထုတ်ဝေ ခဲ့သော်လည်း မတ်လတွင် ရပ်ဆိုင်း သွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် သမဝါယမက ထုတ်ဝေသည့် သက်လျာ မဂ္ဂဇင်း စာတည်း (၁၉၅၉) တာဝန်ခံ၊ တိုင်းရင်းမေ ဂျာနယ် တာဝန်ခံ အယ်ဒီတာ၊ သင့်ဘဝ မဂ္ဂဇင်းတွင် အကြံပေး အယ်ဒီတာ (၁၉၅၅ - ၅၇) တာဝန် ယူခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်မှ ၁၉၆၃ ခုနှစ် အထိ မြန်မာ နိုင်ငံ စာပေ ပြန့်ပွားရေး (မြန်မာပြန့်) အသင်းတွင် ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ၊ ၁၉၇၁ ခုနှစ်မှ စ၍ မြန်မာစာ ကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်၊ ၁၉၈၃ ခုနှစ်မှ ၁၉၉ဝ ပြည့်နှစ်ထိ မြန်မာစာ အဖွဲ့ဝင် အဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင် ခဲ့သည်။

၁၉၃၉ ခုနှစ်ထုတ် ဂန္ဓလောက မဂ္ဂဇင်း၌ "ရှင်သောမဘိက္ခု" ကလောင် အမည်သုံး၍ "သရက်ချဉ်" ဆောင်းပါးကို ရေးပြီး စာပေနယ်သို့ ဝင်ခဲ့သည်။ ၁၊ ၅၊ ၅၁ မှ ၁၊ ၁၁၊ ၅၂ အထိ တိုင်းရင်းမေ ဂျာနယ်တွင် တာဝန်ခံ အယ်ဒီတာ အဖြစ် ဆောင်ရွက်စဉ် 'သောမ' ကလောင် အမည်မှ 'ဦးသော်ဇင်'သို့ ပြောင်းခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှ စ၍ အသက် ၈၃ နှစ် အရွယ် ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ၅၁ နှစ်တိုင်တိုင် စာမျိုးစုံ ပြုစုခဲ့ရာ လုံးချင်း စာအုပ်ပေါင်း (၇ဝ)တိတိ ရှိခဲ့သည်။ ပြဇာတ်သမိုင်း (၁၉၆၅)၊ ကဗျာ လမ်းညွှန် (၁၉၆၅)၊ မိလိန္ဒပဉ္စာ (၁၉၆၅)၊ ဇင်းမယ်ပြန် (၁၉၆၇)၊ စာဥယျာဉ် (၁၉၆၉)၊ ဟိန္ဒူဒဿန (၁၉ရဝ)၊ အဘိဓမ္မာ (၁၉ရဝ)၊ နန်းစဉ်ပုစ္ဆာ (၁၉ရဝ)၊ ပြဇာတ်ကထာ (၁၉၈၁)၊ ဂီတဉ္စလီ (၁၉၈၄)၊ ဝိမုတ္တိရသ (၁၉၆၈)၊ စာပေရေးရာ အလင်္ကာ (၁၉၆၇) စသည့် စာပေ၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ကဗျာ၊ ဘာသာရေး ကျမ်းများမှာ ထင်ရှားသည်။ 'စာဥယျာဉ်' ဖြင့် ၁၉၆၉ ခုနှစ် အမျိုးသား စာပေဆု စာပဒေသာဆု ရရှိ ခဲ့သည်။ အတ္ထုပ္ပတ္တိအနေဖြင့် ရွှေမန်းတင်မောင်အတ္ထုပ္ပတ္တိကို ရေးသားခဲ့သည်။

ဘဝနိဂုံး

၁၉၉ဝ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့ ည ၈:၁၅ နာရီတွင် ရန်ကုန်မြို့၌ ကွယ်လွန် ခဲ့သည်။ အသက်(၈၃)နှစ်ရွယ် ကွယ်လွန်ချိန်ထိ စာများရေးသားခဲ့သည်။ စာရေးသက် (၅၁)နှစ်တိုင်တိုင် ရှိခဲ့သည်။ လုံးချင်းစာအုပ်ပေါင်း (၇၀)ရှိခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

ရေးသားပြုစုခဲ့သော စာအုပ်များစာရင်း

1. သုတဉ္စလီ
2. ဗုဒ္ဓစာပေညွှန့်ပေါင်း
3. မြန်မာပြည်ရောက် ဗုဒ္ဓဘာသာ
4. မြတ်မင်္ဂလာ
5. စာပေရေးရာအင်္လကာ
6. မိလိန္ဒပဉှာ
7. မဟာသုတကာရီ လမ်းညွှန်နီတိ
8. ရဃုဝံသ
9. ဧတဂ်ဝတ္ထု
10. မဟာဘာရတနှင့် ဘဂဝါဂီတ
11. ဗုဒ္ဓဓမ္မနိုင်ငံတော်
12. နောက်ဘဝပြဿနာ
13. နန်းစဉ်ပုစ္ဆာ
14. ဓမ္မပဒ
15. စာဥယျာဉ်
16. ဝိမုတ္တိရသ
17. ရွှေတိဂုံဘုရား
18. ဓမ္မပဒ(အသေး)
19. အဘိဓမ္မာ
20. ဥပနိသျဒ်
21. ဝိသုဒ္ဓိမဂ်
22. ဗုဒ္ဓအဘိဓမ္မာချုပ်
23. ဗုဒ္ဓဘာသာအိတ်ဆောင်
24. သုတ်သုံးကျမ်း
25. နိဗ္ဗန်
26. မဟာယန ဗုဒ္ဓဝါဒ
27. ဗုဒ္ဓဓမ္မခြောက်စောင်တွဲ
28. ဗုဒ္ဓအမြင်ကိုလေ့လာခြင်း
29. ရာသီသဘင်
30. ဇင်းမယ်ပြန်
31. ဟိန္ဒူဒဿန
32. ပြဇာတ်ကထာ
33. သကုန္တလာ
34. လောကီဂီတ
35. ကျေးလက်တောရွာ-တေးကဗျာ
36. ရာဇဝင်ကျော် မြန်မာစစ်သည်တော်
37. အီနောင်(ပြဇာတ်)
38. ရုပ်သေးမင်းသမီး-ဦးဖူးညို
39. ဆင်ခိုးမလေး
40. ကနက်စိန်
41. မထွေးလေး
42. ဝိကြမောဗ္ဗသိဟ
43. ဗုဒ္ဓစရိတ
44. စွယ်စုံကျော်ထင်
45. ဂီတဉ္စလီ
46. ပြဇာတ်သမိုင်း
47. နီတိစွယ်စုံ
48. ကဗျာလမ်းညွှန်
49. ဓမ္မသတ်ပုံပြင်များ
50. မေဃဒူတ
51. ပဌာန်းအလင်းပြ
52. အရိယာသစ္စာ
53. မဟာဗုဒ္ဓဝင်
54. မဃဒေဝအဘိဓာန်
55. ဥဒါန်းစကားများ

စာညွှန်း ။ ။

1. ဒဂုန် ရွှေမျှား။ မြန်မာ နိုင်ငံ စာပေဆုများ။ စာ ၃၃၁ - ၃၃၂။
2. မြန်မာ့ စွယ်စုံကျမ်း နှစ်ချုပ် (၁၉၉၁)။ စာ ၃၁၆ - ၃၁၇။
3. နတ်နွယ်။ မိမိနှင့် စာရေးဆရာများ။ စာ ၁၈၆ နှင့် ၂၄၆။
4. စာရေး ဆရာကြီး ဦးသော်ဇင် (၁၉ဝရ - ၁၉၉ဝ)။ ကွယ်လွန် အနိစ္စ ရောက်ခြင်း၊ လုပ်သား ပြည်သူ့ နေ့စဉ် (၂၃ - ၉ - ၉ဝ)။ စာ ၆။
5. မောင်ထွန်းဝင်း (သိပ္ပံဘွဲ့၊ ဓာတုဗေဒ)။ ဦးသော်ဇင် စာစု စာရင်း (၁၉၈၇)။

ပညာရေး ဝန်ကြီးဌာန မြန်မာစာနှင့် ဘာသာစကားပညာရေးဦးစီးဌာန Archived 28 October 2019 at the Wayback Machine.