အရေးမကြီး r2.7.2) (ရိုဘော့က ပေါင်းထည့်နေသည် - km:បណ្ណាល័យ
စာကြောင်း ၉၁ -
ပုရပိုက်၊ စာအုပ်များ စသည်တို့ကို စာတိုက်စုခေါ်သော ဇာတ်စုံသေတ္တာများတွင် ထည့်၍ ထားလေ့ရှိသည်။ ယင်းတို့ကို ဘုန်းတော်ကြီးများ၏
ခွင့်ပြုချက်အရ အခမဲ့ထုတ်ယူကြည့်နိုင်သည်။
 
ဗြိတိသျှတို့ မြန်မာနိုင်ငံကို အုပ်စိုးသည့်အခါ အနောက်နိုင်ငံစံနစ်များကို ယူဆောင်လာခဲ့ကြ၏။ ထိုစံနစ်များတွင် စာကြည့်တိုက်လုပ်ငန်းသည်လည်း
အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ၁၈၈၃ ခုနှစ် (မြန်မာ ၁၂၄၅ ခုနှစ်) ၌ အောက်မြန်မာနိုင်ငံမင်းကြီး [[ဗားနတ်၊ ဆာ၊ ချားအက်ဒွပ်‎|ဆာချားဗားနတ်]]က ရန်ကုန်မြို့တွင် ပထမဆုံး ပြည်သူ့စာကြည့်တိုက်ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တည်ထောင်သည့် ပုဂ္ဂိုလ်အားအစွဲပြု၍ ထိုစာကြည့်တိုက်ကို [[ဗားနတ်ပိဋကတ်တိုက်]]ဟု ခေါ်တွင်ကြသည်။ ထိုစာကြည့်တိုက်ကို အစိုးရပညာရေး ဆင်ဒီကိတ်အဖွဲ့က စီမံအုပ်ချုပ်၏။ အဖိုးတန်စာအုပ်များကို ပထမဆုံးလှူဒါန်းသူများမှာ တရားဝန်ကြီးဂျာဒင်းနှင့် ပါဠိပါမောက္ခချီလဒါတို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ဦးမြို့နှင့်ဦးမျှင်တို့က ငွေတသောင်းတန်ပေမူ၊ ပုရပိုက်မူများကို ရေစက်ချ၍ လှူဒါန်းကြသည်။ နောက်တွင် ကင်းဝန်မင်းကြီး ပေပုရပိုက်စုနှင့် ပုဂံဝန်ထောက်မင်း ဦးတင်၏ ပေပုပိုက်များကို ဗားနတ်ပိဋကတ်တိုက်ကို ဝယ်ယူခဲ့၏။ ၁၉၂၃ ခုနှစ်ခန့်တွင် ဗားနတ်ပိဋကတ်တိုက်ကို အစိုးရက ဗားနတ်ပိဋကတ်တိုက် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့သို့ လွှဲအပ်ခဲ့သည်။ နှစ်စဉ် ငွေကြေးအထောက်အပံ့လည်းပေးသည်။ ထိုနောက်၌ ရန်ကုန်မျူနီစီပယ်က ထောက်ပံ့ကြေးနှစ်စဉ် ခြီးမြှင့်လေသည်။ ထိုစာကြည့်တိုက်အပြင်[[စစ်တွေမြို့]]၌ စလေဒင်စာကြည့်တိုက်ဟူ၍လည်း ရှိခဲ့ဘူးသည်။
အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ၁၈၈၃ ခုနှစ် (မြန်မာ ၁၂၄၅ ခုနှစ်) ၌ အောက်မြန်မာနိုင်ငံမင်းကြီး ဆာချားဗားနတ်က ရန်ကုန်မြို့တွင် ပထမဆုံး
 
ပြည်သူ့စာကြည့်တိုက်ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တည်ထောင်သည့် ပုဂ္ဂိုလ်အားအစွဲပြု၍ ထိုစာကြည့်တိုက်ကို ဗားနတ်ပိဋကတ်တိုက်ဟု
ခေါ်တွင်ကြသည်။ ထိုစာကြည့်တိုက်ကို အစိုးရပညာရေး ဆင်ဒီကိတ်အဖွဲ့က စီမံအုပ်ချုပ်၏။ အဖိုးတန်စာအုပ်များကို ပထမဆုံးလှူဒါန်းသူများမှာ
တရားဝန်ကြီးဂျာဒင်းနှင့် ပါဠိပါမောက္ခချီလဒါတို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ဦးမြို့နှင့်ဦးမျှင်တို့က ငွေတသောင်းတန်ပေမူ၊ ပုရပိုက်မူများကို
ရေစက်ချ၍ လှူဒါန်းကြသည်။ နောက်တွင် ကင်းဝန်မင်းကြီး ပေပုရပိုက်စုနှင့် ပုဂံဝန်ထောက်မင်း ဦးတင်၏ ပေပုပိုက်များကို ဗားနတ်ပိဋကတ်တိုက်ကို
ဝယ်ယူခဲ့၏။ ၁၉၂၃ ခုနှစ်ခန့်တွင် ဗားနတ်ပိဋကတ်တိုက်ကို အစိုးရက ဗားနတ်ပိဋကတ်တိုက် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့သို့ လွှဲအပ်ခဲ့သည်။ နှစ်စဉ်
ငွေကြေးအထောက်အပံ့လည်းပေးသည်။ ထိုနောက်၌ ရန်ကုန်မျူနီစီပယ်က ထောက်ပံ့ကြေးနှစ်စဉ် ခြီးမြှင့်လေသည်။ ထိုစာကြည့်တိုက်အပြင်
[[စစ်တွေမြို့]]၌ စလေဒင်စာကြည့်တိုက်ဟူ၍လည်း ရှိခဲ့ဘူးသည်။
၁၉၁၀ ခုနှစ်ခန့်တွင် မြို့နယ်အနှံ့အပြား၌ စာကြည့်တိုက်များ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ တိုင်းသူပြည်သားများသည် လွတ်လပ်ရေးဝံသာနုလုပ်ငန်း
များတွင် ပါဝင်လာကြသည်။ ဝိုင်၊အမ်၊ဘီ၊အေ ခေါ် ဗုဒ္ဓဘာသာကလျာဏယုဝအသင်း၊ သုစရိတယုဝအသင်းအစရှိသည်တို့ ပေါ်ပေါက်လာ၏။
Line ၁၁၉ ⟶ ၁၁၄:
စာပေအသင်း]]ကလည်း စာကြည့်တိုက်လုပ်ငန်း တိုးတက်မှုကို ရှေးရှုလျက် စာကြည့်တိုက် သင်တန်းများကို ၁၉၅၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလက
စတင်သင်ကြားပို့ချလျက်ရှိသည်။ ပြည်ထောင်စုယဉ်ကျေးမှု ဝန်ကြီးဌာနနှင့် ပြတိုက်မှူးသင်တန်းကို ၁၉၅၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လကစ၍ သင်ကြား
ပို့ချလျက်ရှိသည်။ ။
 
== ကိုးကား ==