ခင်မောင် (သူကြီးဂေဇက်): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

| အမည်ရင်း =ဦးခင်မောင်

ဗြိတိသျှခေတ်နှင့် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံခေတ် နှစ်ခေတ်စလုံးတွင် ဦးခင်မောင်သည် နိုင်ငံတော်အစိုးရ ပြန်ကြားရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးဝန်အဖြစ်နှင့် အမှုထမ်းခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှခေတ်က[[ဗြိတိသျှခေတ်]]က အစိုးရပိုင်သူကြီးအစိုးရပိုင် ဂေဇက်သတင်းစဉ်[[သူကြီးဂေဇက်သတင်းစာ]] အယ်ဒီတာအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ဘူးသောကြောင့်၊ သူကြီးဂေဇက် ဦးခင်မောင်ဟု ပိုမို၍ လူသိများသည်။

သူကြီးဂေဇက် ဦးခင်မောင်သည် [[၁၈၉၂]] ခုနှစ်တွင် ကြံခင်းမြို့၌[[ကြံခင်းမြို့]]၌ ဖွားမြင်သည်။ အဘ အမည်မှာ ဦးစိုးဖေ(ပညာအုပ်) ဖြစ်ပြီး၊ အမိ နာမည်ကို မှတ်တမ်းတွင် မတွေ့ ရှိသေးပေ။ မြန်မာ့ စွယ်စုံကျမ်း၊ စာတွဲ ၂ တွင် ပြထားခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

ဦးခင်မောင်သည် ၁၉၁၆ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်[[ရန်ကုန်ကောလိပ်]] ကောလိပ်မှမှ ဘီအေ အောင်မြင် ခဲ့သည်။ ငယ်စဉ်က မည်သည့် ကျောင်းတွင် ပညာ သင်ကြား ခဲ့သည် ဟုလည်း အမှတ်အသား မရရှိ ခဲ့သေး။ ဘီအေ အောင်ပြီးနောက် ဆရာဖြစ် လက်မှတ်ရပြီး သထုံမြို့တွင်[[သထုံမြို့]]တွင် ကျောင်းဆရာ လုပ်ခဲ့သည်။ ဦးခင်မောင်သည် ကျောင်းဆရာ အလုပ်မှ ထွက်ပြီးလျှင် မြန်မာများ ထုတ်ဝေသော 'ဘားမား အော့(ဖ်)ဇားဗား' ခေါ် အင်္ဂလိပ် ဘာသာနှင့် ထုတ်ဝေသော သတင်းစာတွင် အယ်ဒီတာ အဖြစ် ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။ ထို သတင်းစာတိုက်တွင် သတင်းစာတိုက် ပိတ်လိုက်သည်အထိ အယ်ဒီတာ အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဦးခင်မောင်သည် 'ဘားမား အော့ (ဖ်) ဇားဗား' သတင်းစာ ပိတ်လိုက်သော အခါ သူရိယသတင်းစာတွင်[[သူရိယသတင်းစာ]]တွင် [[ဘကြီး ဘဖေ]] တို့နှင့် အတူ တွဲဖက်၍ အယ်တီတာ အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ထိုခေတ်တွင် နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းများ၌ ပါဝင်ရာ [[ဂျီစီဘီအေ]] (ခေါ်) မြန်မာ အသင်းချုပ်ကြီးနှင့် 'ဘားမား ရီဖောင်းလိ' တို့၌ အကျိုးဆောင် လက်ထောက် (ဒု- အတွင်းရေးမှူး) အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ယင်းအပြင် [[ဝိုင်အမ်ဘီအေ]] (ခေါ်) ဗုဒ္ဓဘာသာ ကလျာဏယုဝ အသင်းကြီး တွင်လည်း အကျိုးဆောင် အတွင်းရေးမှူး အဖြစ် ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။ သူရိယသတင်းစာတွင် အယ်ဒီတာ လုပ်ခဲ့စဉ်က [[အိန္ဒိယ]] ဥပဒေပြု လွှတ်တော် မင်းတိုင်းပင် အမတ် အဖြစ် လုပ်ကိုင် ခဲ့သည်။

ဦးခင်မောင်သည် သူကြီး ဂေဇက် အယ်ဒီတာ အဖြစ်မှ ပြန်ကြားရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးဝန် အဖြစ် ဂျပန်များ မြန်မာပြည်ကို သိမ်းပိုက်သည် အထိ ဆောင်ရွက် ခဲ့ရသည်။ စစ်ပြီး၍ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရ လက်ထက်တွင် ပြန်ကြားရေး ဌာန ညွှန်ကြားရေးဝန် အဖြစ် ဆောင်ရွက် ခဲ့ရပြန်သည်။ ဝဏ္ဏ ကျော်ထင်ဘွဲ့ဝဏ္ဏကျော်ထင်ဘွဲ့ ကိုလည်း ချီးမြှင့်ခြင်း ခံရသည်။ မကျန်းမာ၍ အလုပ်မှ နုတ်ထွက် ခဲ့ရသည်။

ဂျပန်ခေတ် အဓိပတိ ဒေါက်တာ ဘမော်[[ဒေါက်တာဘမော်]] အစိုးရ လက်ထက် ပညာ စွယ်စုံကျမ်း ထုတ်ဝေရန် စီစဉ်ရာတွင် ဦးခင်မောင်မှာ တာဝန်ခံ တဦး ဖြစ်သည်။ အဘိဓာန် ဌာန အဖွဲ့ငယ်တွင် လည်းကောင်း၊ အတိုင်ပင်ခံ စာတည်း အဖွဲ့တွင် လည်းကောင်း ပါဝင် ခဲ့ရသည်။

ဦးခင်မောင်သည် [[၁၉၅၂]] ခု၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၁ ရက်၊ ၁၃၁၄ ခု၊ နတ်တော်လဆန်း (၇)ရက်၊ သောကြာနေ့၊ အသက် ၆ဝ အရွယ်တွင် ရန်ကုန်မြို့၌[[ရန်ကုန်မြို့]]၌ ကွယ်လွန် အနိစ္စရောက်သည်။