Content deleted Content added
|
|
|
==ကသည်းမင်းကြီး ဦးစာနီ==
ဗဒုံမင်း(ဘိုးတော်ဘုရား) လက်ထက်တွင် ကသည်းနွယ်ဖွားများနှင့် ပတ်သက်၍ ကြီးကြပ်အုပ်ချုပ်ရန် ဦးစာနီဆိုသူအား ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့ရာ ကသည်းမင်းကြီးဟု အမည်တွင်ခဲ့သည်။ ယင်း ကသည်းမင်းကြီး ဦးစာနီ သည်ပင်ဦးစာနီသည်ပင် ကသည်းဝန်ဖြစ်ဟန်ရှိပါသည်။ ဦးစာနီ၏ ဘွဲ့မည်မှာ မဟာဇေယျသူရ ဖြစ်သည်။ ၁၇၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဆားလင်းကြီး၌ ဆားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ ဦးနေဒွန်းနှင့် ဒေါ်မိန်းမတို့က ဖွားမြင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး ဘိုးတော်ဘုရားလက်ထက်တွင် အိမ်ရှေ့မင်း ဦးပေါ်ထံ အမှုထမ်းခဲ့သည်။ သူသည် အမိန့်တော်အရ ၁၈၀၅ ခုနှစ်တွင် ၃၇ မင်း နတ်ချင်းများကို မှတ်သားလေ့လာခဲ့ပြီးနောက် မကြာမီ ကသည်း မင်းကြီးအရာ ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသည်။
စစ်ကိုင်းမင်း (ဘကြီးတော်)လက်ထက်တွင် ဦးစာနီကို ကသည်းမင်းကြီးအရာ ဆက်လက်ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၈၂၀ တွင် ယခင်လေ့လာပြုစုခဲ့သည့် ၃၇ မင်းနတ်ချင်းအား အမိန့်တော်အရ ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်မှုများ ပြုကာဆက်သွင်းခဲ့ရ၏။ ယင်းနောက် ၁၈၂၂ ခုနှစ် ၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ကချာသို့ စစ်ချီတက်စဉ်အတွင်း ကသည်းမင်းကြီး ဦးစာနီ ငှက်ဖျားရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်သွားပါသည်။
ကုန်းဘောင်ခေတ်နှောင်းကုန်းဘောင်ခေတ်နှောင်းကာလ ကာလသာယာဝတီမင်းနှင့်သာယာဝတီမင်းနှင့် ပုဂံမင်းတို့လက်ထက်တွင် ကသည်းဝန်ဟူ၍ သီးခြားမတွေ့ရသေးပါ။ ကသည်း မြင်းဝန်ကပင်ကသည်းမြင်းဝန်ကပင် ကသည်းမျိုးနွယ်များအား ကြီးကြပ် အုပ်ချုပ်ရဟန် ရှိပါသည်။ မင်းတုန်းမင်း (၁၈၅၃-၁၈၇၈)လက်ထက်သို့ ရောက်သောအခါ ကသည်းဝန်၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ ပျောက်ကွယ်လုနီး ဖြစ်နေလေပြီ။ ၁၈၇၈ ခုနှစ်အတွင်း ဝက်မစွတ်ဝန်ထောက် ဦးလတ်နာမကျန်းဖြစ်စဉ် ကသည်းဝန် နေမျိုးနာဂသျှန္တကျော်ဘွဲ့ခံ ဟဇနနှင့် မိန်းမစိုး ပေါက်မြိုင်ရွာစားတို့ကို ခေါ်ယူကုသခဲ့ရကြောင်း သိရှိရ၏။
သီ ပေါမင်းလက်ထက်သီပေါမင်းလက်ထက် ဝန်စုမှူးစုစာရင်း၌ ကသည်းဝန်ရာထူးကို မတွေ့ရတော့ပေ။ မင်းတုန်းမင်းလက်ထက် ကသည်းဝန်ကပင် သီပေါမင်းလက်ထက်၌ ဆက်လက်အမှုထမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သလော သို့မဟုတ် ကသည်းဝန်ရာထူး ခန့်ထားခြင်းမရှိတော့သည်လော မသိရပါ။ ကုန်းဘောင်ခေတ်ဦးကာလ ကသည်းလူမျိုး အရေအတွက်မှာလည်း ခေတ်နှောင်းကာလတွင် အတော်အတန် နည်းပါးသွားပြီ ဖြစ်ပါသည်။ ၁၈၇၁ ခုနှစ် စာရင်းအရပင် ရန်ကုန်မြို့၌ ကသည်း ၃၁ ဦးသာရှိတော့ကြောင်း သိရှိရ၏။ ကုန်းဘောင်ခေတ်နှောင်းကာလတွင် ကသည်းဝန်၏ အနေအထားမှာ အနှိပ်သည်သာသာမျှပင် ရှိတော့သည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။ ကသည်းဝန်သည် နန်းတွင်း၌ပင် နေထိုင်ခွင့်မရတော့ဘဲ ကသည်းလူမျိုးစုများ နေထိုင်ရာ ရပ်ကွက်အတွင်း၌ နေထိုင်ရကြောင်း သိရှိရ၏။
|
