စာကြောင်း ၅ -
ကူကီးအမည်နာမနှင့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်
 
ကူကီးဟူသော ဝေါဟာရမှာ မည်သည့်အချိန်မှစ၍ ပေါ်ပေါက်လာကြောင်း ခုနှစ်သက္ကရာဇ် အတိအကျ မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့သော်လည်း ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၇ရာစုက လူမျိုးများအကြောင်းကို ရေးသားခဲ့ကြသော အနောက်တိုင်းပညာရှင်တို့ သုတေသနလုပ်ခဲ့ကြသည့် စာအုပ်များတွင် စတင်မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြပြီးဖြစ်ရာ အိန္ဒိယ−မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသည့်လူမျိုးများအနက် ရှေးအကျဆုံးသောအုပ်စုတွင် ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။ ထိုသုတေသီတို့၏ မှတ်တမ်းများအရ ကူကီးဟူသောအမည်နှင့် ပတ်သက်၍ အဓိပ္ပာယ်အမျိုးမျိုး ဖွင့်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အချို့မှတ်တမ်းများတွင် ကူကီးဟူသောဝေါဟာရမှာ ဘင်္ဂါလီစကားဖြစ်သော ကူဆီး(Cuci)မှ ဆင်းသက်လာကြောင်း ဆိုသည်။ ထို CUCI မှတဆင့် KOOKIES ဟူ၍ထပ်မံသုံးစွဲလာကြသည်။ အချိန်ကာလ ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ယနေ့ အများစု သိရှိနားလည်ကြသည့် KUKI ဟူသော ဝေါဟာရ ပေါ်ပေါက်လာသည်ဆို၏။ သို့ဖြစ်၍ မူလဝေါဟာရ Cuciဟူသည်မှာ ဘင်္ဂါလီစကားအရ ချုပ်ချယ်မှုကို မနှစ်သက်သူများ၊ မိမိ၏ သဘောဆန္ဒအရ နေထိုင်ခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရပေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် Mera Cuci He ဟူသော ကုလားစကားမှာ ကျွန်ုပ်သဘောပဲဟူ၍ အဓိပ္ပာယ် ရရှိသကဲ့သို့ Upka Cuci He ဟူသည်မှာလည်း ခင်ဗျားရဲ့သဘောပဲ ဟူ၍ အနက်ရ၏။ သို့ဖြစ်၍ Cuci ဟူသော ဝေါဟာရမှာလွတ်လပ်သူများ (သို့) လွတ်လပ်မှုကို မြတ်နိုးသူများဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်ပေသည်။
ကူကီးဟူသော ဝေါဟာရမှာ မည်သည့်အချိန်မှစ၍ ပေါ်ပေါက်လာကြောင်း ခုနှစ်သက္ကရာဇ် အတိအကျ မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့သော်လည်း ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၇ရာစုက လူမျိုးများအကြောင်းကို ရေးသားခဲ့ကြသော အနောက်တိုင်းပညာရှင် ပညာရွင္တို႔မွ သုေတသန ျပဳလုပ္ခ့ဲၾကသည့္ စာအုပ္မ်ားတြင္ စတင္မွတ္ တမ္းတင္ခဲ့ၾကျပီး ျဖစ္ရာ ယေန႔ အိႏၵိယႏွင့္ျမန္မာ နယ်စပ်ဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသည့်လူမျိုးများ လူမ်ိဳးမ်ားအႏွက္ ေရွးအက်ဆံုးေသာ အုပ္စုတြင္ ပါဝင္ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ထိုသုတေသီတို့၏ မှတ်တမ်းများအရ ကူကီးဟူသောအမည် အမည္နာမႏွင့္ ပတ္သတ္ျပီး အဓိပၸါယ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ဖြင့္ဆိုခဲ့ၾကသည္ကိုေတြ႔ျမင္ ေနရေပ သည္။ အခ်ိဳ႕စြယ္စံုက်မ္းမ်ားတြင္ ကူကီးဟူေသာ ေဝါဟာရမွာ ဘဂၤါလီစကားျဖစ္ေသာ ကူဆီး(Cuci)မွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရွိရသည္။ ထို CUCI မွတဆင့္ KOOKIES ဟူ၍ထပ္မံသံုးစြဲလာခဲ့ၾကရာ အခ်ိန္ကာလၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် ေနာက္ဆုံးတြင္ ယေန႔အမ်ားစုသိရွိ နားလည္ၾကသည္KUKI ဟူေသာေဝၚဟာရ ေပၚေပါက္ လာရျခင္းျဖစ္သည္ဟုသိရွိရသည္။ သို႔ျဖစ္၍ မူလေဝၚဟာရျဖစ္ေသာ Cuciဟူ သည္မွာ ဘဂၤါလီစကားအရခ်ဴပ္ခ်ယ္မႈကို မႏွစ္ သက္သူမ်ား၊ မိမိ၏သေဘာဆႏၵအရ ေနထိုင္လိုျခင္း ဟု အဓိပၸါယ္ရရွိေပသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ Mera Cuci He ဟူေသာ ကုလား စကားမွာ ကြ်ႏု္ပ္္သေဘာဘဲဟူ၍ အဓိပၸါယ္ ရရွိသကဲ့သ္ုိ႔ Upka Cuci He ဟူသည္မွာလည္း ခင္ဗ်ားရဲ႕သေဘာဘဲဟူ၍ အဓိပၸါုယ္ရရွိသည္။ သို႔ျဖစ္၍ Cuci ဟူေသာ ေဝၚဟာရမွာ လြတ္လပ္သူမ်ား(သို႔) လြတ္လပ္မႈကို ျမတ္ႏိုးသူမ်ားဟု အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုႏိုင္ေပသည္။
ထို႔အျပင္ေရွးကူကီးလူမ်ိဳးမ်ားအေနျဖင့္ထို့အပြင် ေတာေတာင္ေဒသမ်ားတြင္ရှေးကူကီးလူမျိုးများအနေဖြင့် တောတောင်ဒေသများတွင် အုပ်စုလိုက်ဖြစ်စေ၊ တစ်ယောက်တည်းဖြစ်စေ၊ အမဲလိုက်ခြင်း၊ သားင အုပ္စုအလိုက္ျဖစ္ေစ၊ တစ္ေယာက္တည္းျဖစ္ေစ၊ အမဲလိုက္ျခင္း၊ သားငါးတို႔ကိုရွာေဖြျခင္းႏွင့္ေတာင္ယာမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကရင္းအလုပ္စခ်ိန္၊ အလုပ္သိမ္းခ်ိန္တို႔အျပင္ အိမ္ျပန္ခ်ိန္တို႔တြင္ ဟိုဘက္ဒီဘက္လူပုဂၢ်ိလ္အခ်င္းခ်င္းအၾကားကူးဟု လည်းကောင်း၊ ကီး ဟူ၍လည်းကောင်း ေအာ္ဟစ္ၿပီးအျပန္အပြန်အလှန် အချက်ပေးလေ့ရှိကြသည်။ အလွန္အခ်ကပေးလေ့ရှိကြသည်။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း ၎တို႔၏အိမ္နီးခ်င္းလူမ်ိဳးတို႔မွ ထိုအသံကို အစြဲျပဳရင္း(ကူး)သို႔မဟုတ္ (ကီး)ဟုေအာ္ဟစ္သူမ်ားဟု ေျပာဆိုခဲ့ၾကရာမွ ကူကီးဟူေသာအမည္နာမ ေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟုလည္းသိရွိရေပသည္။
ထိုနည္းတူ အခ်ိဳ႕မွတ္တမ္းမ်ားအရ ကူကီးလူမ်ိဳးမ်ားသည္ (Khul)ဂူမွဆင္းသက္လာခဲ့ၾကေသာ လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၾကသည္ ႏွင့္အညီ လူမ်ိဳးျခားမ်ားထံ မိမိတို႔ကိုမိမိတို႔ မိတ္ဆက္ၾကရာ၌ ခူလ္မီး(Khulmi) ဟူ၍ေျပာဆိုၾကေၾကာင္း သိရွိရေပသည္။ ကူကီး ဘာသာျဖင့္ ခူလ္ဟူေသာေဝၚဟာရမွာ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဂူဟုအဓိပၸါယ္ရရွိၿပီး (မီး)မွာ လူသား ဟူ၍အဓိပၸါယ္ရရွိသည္။ သို႔ျဖစ္၍ (Khulmi)ဟူေသာ ကူကီးေဝၚဟာရမွာ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဂူသား(သို႔မဟုတ္)ဂူမွ ေပါက္ဖြားသူမ်ားဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုႏိုင္ေပ သည္။ ကူကီးလူမ်ိဳးအုပ္စုတြင္ အခ်ိဳ႕လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ယေန႔အထိ Khulmi (ဂူသား)ဟူေသာအမည္ျဖင့္ရပ္တည္ေနၾကဆဲျဖစ္ သည္ကို ေတြ႔ျမင္ေနရေပသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ မဏိပူျပည္နယ္ရွိ ခ်န္ေဒလ္ ခရိုင္တြင္ေနထိုင္လာခဲ့ၾကၿပီး သုေတသီတို႔မွ (Old Kuki)ေရွးက်ေသာ ကူကီးလူမ်ိဳးမ်ား မွတ္တမ္းတင္ျခင္းခံ ခဲ့ၾကသည့္ Kom, Chothe, Anal, Maring, Mujol, Lamkang, Khoibu, Monsang,စသည့္လူမ်ိဳးစုအသီးသီး တုိ႔သည္ ယေန႔အထိ Khulmi(ဂူသား)ဟူေသာအမည္ကို ခံယူၾကဆဲျဖစ္သည့္ အျပင္၊ ၎တို႔ေနထိုင္ရာေဒသကိုလည္း Khulmi Region ဂူမွဆင္းသက္လာသူမ်ား၏ေဒသဟူ၍ပင္သတ္မွတ္ၾကေလသည္။