ဗုဒ္ဓဂါယာ ဗုံးပေါက်ကွဲမှု: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

== ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့အဖို့ထူးမြတ်သောမြတ်ဗုဒ္ဓ နှင့်ထူးမြတ်သော ဗုဒ္ဓဂါယာ ==

[[ဂေါတမမြတ်စွာဘုရား]] လောင်း ဖြစ်တော်မူသော [[သိဒ္ဓတ္ထမင်းသား]] ကို သက္ကတိုင်း ကပိလဝတ် (နီပေါနိုင်ငံ)တွင် ကပိလဝတ်ပြည့်ရှင် သာကီဝင်မင်းမျိုးဖြစ်သော [[သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး]] နှင့်မိဖုရားခေါင်ဖြစ်သော သိရီမဟာမာယာ မိဖုရားကြီးတို့မှ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း၂၆၀ဝ ခရစ်တော်မပေါ်မီ (ဘီစီ ၆၂၃)

မဟာသက္ကရာဇ် ၆၈ ခုကဆုန်လပြည့်သောကြာနေ့ နံနက် ၁ ချက်တီးအချိန်ဝိသာ ခါနက္ခတ်နှင့်စန်းအယှဉ်တွင် ကပိလဝတ်ပြည်မှ ဒေဝဒဟပြည်သို့အသွား[[နီပေါနိုင်ငံ ]] လုမ္ဗိနီအင်ကြင်းတော ၌ ဖွားမြင်တော်မူခဲ့သည်။ဘီစီ (၅၈၈) တွင် ဗုဒ္ဓဝါဒ ကိုစတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။သက်တော် ၂၉ နှစ် (ဘီစီ ၅၉၄) မှ သက်တော် ၃၅ နှစ် (ဘီစီ ၅၈၈) ၆ နှစ် တိုင်တိုင် [[တရားရှုမှတ်ခြင်း]] ​ကျင့်ကြံအားထုတ် ခဲ့သဖြင့် ဘီစီ (၅၈၈) တွင် အမြင့်မြတ်ဆုံးသော မြတ်စွာဘုရား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဂေါတမဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားသည် မှန်ကန်သော တွေးခေါ်မှု့များ၊ [[တရားရှုမှတ်ခြင်း]]၊ ဝိပဿနာ ကျင့်စဉ်၊ စာရိတ္တကျင့်ဝတ်၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ကိုယ်ကျင့်တရား၊ လူမှုဆက်ဆံရေး၊ မြတ်သောအကျင့်သီလ၊ သည်းခံမှု၊ မေတ္တာ၊ ဂရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာ ကျင့်စဉ်နှင့် မေတ္တာ ကမ္မဋ္ဌာန်းစီးဖြန်းခြင်း တို့ကို ကမ္ဘာပေါ်တွင်ပထမဆုံးသော စတင်တွေ့ရှိကျင့်ကြံဟောပြောခဲ့သူဖြစ်သည်။<ref>http://buddhist-meditation-techniques.com/loving-kindness-meditation/</ref><ref>http://www.knowledgerush.com/kr/jsp/db/viewuser.jsp?userId=40228&penname=DOCTRINE+OF+SUPREME+BUDDHA</ref> ဂေါတမဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားသည်ခြောက်နှစ်ပတ်လုံး ဒုက္ကရ စရိယာအကျင့်ကို ကျင့်ပြီးလျှင်(ဘီစီ ၅၈၈) ၁ဝ၃ ခု ကဆုန်လပြည့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ဗောဓိပင် ရင်းဝယ်၊ သဗ္ဗေညုတဉာဏ်တော်ကိုရ၍၊ လောကသုံးပါးတွင်အမြင့်မြတ်ဆုံးသော မြတ်စွာဘုရား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဗုဒ္ဓဂါယာသည် သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓဘုရားရှင်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ထူးမြတ်သော မင်္ဂလာအောင်မြေဖြစ်သည်။ယင်းကဲ့သို့သော ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့အဖို့ လွန်ကဲထူးမြတ်သော မဟာဗောဓိအောင်မြေ သို့မဟုတ် ဗောဓိပလ္လင်နှင့် ရွှေပလ္လင်တို့ တည်ရှိခဲ့သော နေရာဒေသ ပတ်ဝန်းကျင်တဝိုက်ကို ဗုဒ္ဓဂါယာဟု ခေါ်သည်။ ဗုဒ္ဓဂါယာသည် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ဗီဟားပြည်နယ်တွင် တည်ရှိသည်။ ကာလကတ္တားမြို့မှ မီးရထားလမ်းအားဖြင့် (၂၉၂ မိုင်) ကွာဝေးသော ဂါယာခရိုင်ထဲတွင် တည်ရှိ၍ ဂါယာမြို့မှ တောင်ဖက် ၇ မိုင်ဝေးသေးသည်။ ဂါယာဘူတာမှ ဗုဒ္ဓဂါယာသို့ အငှားယာဉ်၊ မြင်းလှည်းတို့ဖြင့် လွယ်ကူစွာ သွားရောက်နိုင်သည်။ ရှေးယခင်က ထိုနေရာ ဒေသတဝိုက်ကို မဟန့်ခေါ် ဟိန္ဒူဘုန်းကြီးများ ကြီးစိုးခဲ့ရာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ဘုရားဖူးများအတွက် များစွာ အနှောက်အယှက် တွေ့ကြရသည်။ ယခုအခါတွင်မူ အိန္ဒိယပြည်ထောင်စု အစိုးရက ဗုဒ္ဓဂါယာကို ၁၉၄၉ ခုနှစ် ဘုရားကျောင်းကန် အက်ဥပဒေအရ ၁၉၅၃ ခုနှစ်မေလ (၂၈) ရက်နေ့မှစ၍ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ဖြင့် အုပ်ချုပ်လျက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် အစိုးရက ငွေမြောက်မြားစွာ အကုန်အကျခံ၍ သာသနာ့ အဆောက်အအုံများကို ပြင်ဆင်မွမ်းမံ ပေးထားသည်။

အဆိုပါ လေးဌာနကို ဘုရားဖူး လာသူအပေါင်းတို့အား ဓမ္မသံဝေဂ ဖြစ်စေကာ နတ်ရွာသုဂတိသို့ လားရောက်စေတတ်သော ဌာနထူး ဌာနမြတ်များ ဖြစ်ကြသည်ဟု ဆိုသည်။ တဖန် ယင်းဌာန လေးခုအနက် မဟာဗောဓိ အောင်မြေအရပ်သည် အထူးမြတ် အလွန်ကဲဆုံး ဖြစ်သည်။'''မဟာဗောဓိစေတီ'''သည် [[ဗုဒ္ဓဂါယာ]]အတွင်း တည်ရှိပြီး [[အသောက|သီရိဓမ္မာ သောကမင်းကြီး]] နန်းစံ ၁၀ နှစ် ၁၁ နှစ်ခန့်တွင် [[ဂေါတမ]] မြတ်စွာဘုရား ပွင့်တော်မူရာ အရပ်ကို အထိမ်းအမှတ်ပြု တည်ထားကိုးကွယ်သည့် စေတီတစ်ဆူဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာဦးအခါ နိမိတ်ပြ ကြာရုံကြီးများသည် မဟာဗောဓိပင် နေရာမှပေါက်၍ မြေပြင်ပေါ်ထွန်းရာတွင်လည်း ဦးစွာပေါ်ထွန်းပြီးလျှင် ကမ္ဘာပျက်ရာ၌လည်း နောက်ဆုံးမှ ပျက်သည်ဟု ကျမ်းဂန်များ၌ ပါရှိသည်။ ထို့အပြင် ဗောဓိပင်နှင့် ပလ္လင်တော်နေရာသည် ပွင့်လေသော ဘုရားရှင်တိုင်း မစွန့်အပ်သော သို့မဟုတ် လွှဲပြောင်းခြင်း မရှိသော အဝိဇဟိတဌာန လေးပါးတွင် တစ်ပါးအပါအဝင် ဖြစ်သည်။

== ဗုဒ္ဓဂါယာ မဟာဗောဓိ စေတီနဲ့ အနီးစေတီနှင့်အနီး တဝိုက်မှာဗုံးပေါက်ကွဲ==

ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝင်တို့ အထွဋ် အမြတ် အထားဆုံး နေရာဖြစ်တဲ့နေရာဖြစ်သော အိန္ဒိယနိုင်ငံ [[ဗုဒ္ဓဂါယာ]] (Bodh Gaya) မဟာဗောဓိ စေတီနဲ့ အနီးစေတီနှင့်အနီး တဝိုက်တွင် ၂၀၁၃ ခုနစ်၊ ဇူလိုင်လ( ၇ )ရက်နေ့ တနင်္ဂနွေနေ့ မနက် ၆ နာရီ နီးပါးတွင် အကြမ်းဖက်သမားများ၏ ဗုံးပေါက်ကွဲမှု အသေးစား ၄ ခု ဆက်တိုက် ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။

မဟာဗောဓိ စေတီအနီး ဝန်းကျင်က နေရာတွေ တွင်လည်းနေရာများတွင်လည်း နောက်ထပ် ဗုံး ၅ လုံးလောက် ထပ် ပေါက်ခဲ့ပါသည်။ ဗုံးတွေဟာဗုံးများသည် ချိန်ကိုက် ဗုံးတွေဗုံးများ ဖြစ်ကာ၊ တလုံးနဲ့ တလုံးတလုံးနှင့်တလုံး ၅ မိနစ်လောက် ခြားပြီး ပေါက်ကွဲ ခဲ့တာလို့ ဆိုပါသည်။ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် မြန်မာ ဆရာတော် တပါး ဒဏ်ရာ ရရှိသွားလို့ ဆေးရုံတင် ထားရပါသည်။ တိဘက် ဘုန်းတော်ကြီး တပါး နဲ့ ဒေသခံနှင့်ဒေသခံ ၅ ဦးလည်း ဒဏ်ရာ ရရှိ သွားသည်။ မပေါက်ကွဲသေးတဲ့မပေါက်ကွဲသေးသော နောက်ထပ် ဗုံး ၂ လုံးကိုလည်း ဗုဒ္ဓဂါယာ နယ်မြေ ထဲတွင် ထပ်တွေ့ခဲ့ ရပါသည်။ အိန္ဒိယ အစိုးရက... အကြမ်းဖက်သမားတို့၏အကြမ်းဖက်သမားများ၏ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှု တခု ဖြစ်တယ်လို့ဖြစ်တယ်....လို့ ဖေါ်ပြလိုက်ပြီး၊ အိန္ဒိယ နိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် မန်မိုဟန် ဆင်း က ဒီဖေါက်ခွဲမှု အပေါ် ပြစ်တင်ရှုတ်ချ လိုက်ပါသည်။ အိန္ဒိယ နိုင်ငံ ကွန်ဂရက်ပါတီဥက္ကဌ [[ဆိုနီယာဂန္ဒီ]] နှင့် [[သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ]] သမ္မတ မာဟင်ဒါ ရာဂျာ ပါကစ တို့ကလည်း ဗုဒ္ဓဂါယာ မဟာဗောဓိ စေတီအနီး တဝိုက်မှာဗုံးပေါက်ခွဲအကြမ်းဖက်မှုအပေါ်(cowardly attack) အဖြစ်ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့ကြသည်။ <ref>http://www.indiatvnews.com/politics/national/bodh-gaya-blasts-a-cowardly-act-says-sonia-gandhi--11066.html?ref=veng</ref><ref>http://www.hindustantimes.com/India-news/NewDelhi/Blasts-in-Bodh-Gaya-a-cowardly-act-says-Sonia-Gandhi/Article1-1088797.aspx</ref><ref>http://www.thehindu.com/news/international/sri-lanka-president-saddened-by-bodh-gaya-explosions-official/article4891194.ece?ref=sliderNews</ref><ref>http://hlaoo1980.blogspot.com/2013/07/burmese-monks-injured-in-bodhgaya-bomb.html</ref>

ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝင်တို့ အထွဋ် အမြတ် ထားရာ အိန္ဒိယ နိုင်ငံ ဗုဒ္ဓ ဂါယာက မဟာဗောဓိ စေတီနဲ့ အနီးစေတီနှင့်အနီး တဝိုက်တွင်ဗုံး ပေါက်ကွဲအကြမ်းဖက်မှုတွေပေါက်ကွဲအကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ခဲ့ ပြီး နောက်တနေ့၂၀၁၃ ခုနစ်၊ ဇူလိုင်လ( ၈ )ရက်နေ့တွင် ဂါယာက စျေးဆိုင်တွေ အားလုံး ပိတ်ထား ခဲ့ကြ ပါသည်။

အကြမ်းဖက်မှုကို မလိုလားဘူး ဆိုတာ ထုတ်ဖော်ပြသ ကြတဲ့ကြသော ဆန္ဒပြမှု တွေကြောင့်များကြောင့် ဂါယာမြို့နဲ့ဂါယာမြို့ နှင့် ဗုဒ္ဓ ဂါယာက ဆိုင်ခန်းတွေဆိုင်ခန်းများ အားလုံး ပိတ်ထားတဲ့ အတွက် စားစရာတောင် ဝယ်လို့ မရဘူးလို့ သံဃာတော် တွေကများက ပြောပြောသည်။ ပါသည်။ပြီးခဲတဲ့ပြီးခဲတဲ့ သုံးပတ်လောက် ကတည်းက ...အကြမ်းဖက်သမား တွေကများက တိုက်ခိုက်မယ် ဆိုတဲ့ဆိုသော ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ရခဲ့ပေမဲ့ လုံခြုံရေး အရ ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက်ဖို့ ပျက်ကွက်တယ်... Bihar ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ် ကိုလည်း အော်ဟစ် ကန့်ကွက် ခဲ့ကြတယ်...ဟု ဗုဒ္ဓ ဂါယာက မြန်မာ သံဃာတော် ဦးပညာ စက္က က မိန့်ကြား ပါသည်။

ကမ္ဘာ့ ယဉ်ကျေးမှု အမွေ အနှစ် နေရာကို လုံခြုံရေး အရ အကာအကွယ် ပေးဖို့ သံဃာတော်တွေသံဃာတော်များ တောင်းဆို ဆန္ဒ ပြခဲ့ ကြတာ... ဟုလည်း ဆရာတော် ဦးပညာ စက္က ကပြောပါသည်။

၂၀၁၃ ခုနစ်၊ ဇူလိုင်လ( ၈ )ရက်နေ့ တနင်္လာနေ့ ညနေပိုင်း တွင် အထူး ခွင့်ပြုချက် အရ ဗုဒ္ဓ ဂါယာက မဟာ ဗောဓိ စေတီတော်ကြီး အတွင်းတွင် ထိုင်း မြန်မာ၊ တိဘက် စသော အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာက ဗုဒ္ဓ ဘာသာ ရဟန်းတော် စုစုပေါင်း (၃၀၀) လောက်များ က စုပေါင်း ဆန္ဒပြပွဲ လုပ်ခဲ့ ပါသည်။

အထူး ခွင့်ပြုချက် နဲ့နှင့် ရင်ပြင်တော်မှာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြ ရာတွင် ကိုယ်တိုင် ပါဝင်တဲ့ပါဝင်သော မာဂဓ သံဃာ့ တက္ကသိုလ်က စာသင်သား မြန်မာ သံဃာ တစ်ပါး ဖြစ်သူဆရာတော် ဦးနန္ဒာ စရိယ က တနင်္ဂနွေ နေ့ကလို တိုက်ခိုက်မှုမျိုး နောက်ထပ် မဖြစ်အောင် ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ အစိုးရတို့ ဆီကို တောင်းဆို မယ်လို့ မိန့်ပါသည်။ ဗုံးပေါက်ကွဲမှုများ ဖြစ်ပွား အပြီး အိန္ဒိယ နိုင်ငံ ဗုဒ္ဒဂါယာတွင်လုံခြုံရေးများတင်းကျပ်စွာ ဆောင်ရွက်နေသည်။