ဗုဒ္ဓဘာသာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ -
{{ဗုဒ္ဓဘာသာ}}
== ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်နာမည်အကျော်ကြားဆုံး လူသိအများဆုံးဘာသာ==
'''ဗုဒ္ဓဘာသာ''' သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူဦးရေ သန်း ၆၉၀၀ ကျော် ရှိသည့် အနက် ဗုဒ္ဓဘာသာသည် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ (သန်းပေါင်း ၂၀၀၀) ခန့်အထိ ကိုးကွယ်ယုံကြည်သော ဘာသာတရားနှင့်အယူဝါဒဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်သည်[[ ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓဘာသာလူဦးရေ]] အများဆုံး နိုင်ငံလည်းဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်တွင် လူဦးရေ (သန်းပေါင်း ၁၂၀၀) ၁၂၁၉ ၁၄၉ ၆၀၀ ကျော်အထိ [[ မဟာယာန သာသနာ|မဟာယာန ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ကိုးကွယ်ယုံကြည်သည်။ <ref>http://www.foreignercn.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2929:buddhism-in-china&catid=1:history-and-culture&Itemid=114</ref> <ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Buddhis m_by_country#cite_note-40</ref> <ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Buddhism_by_country</ref> <ref>http://www.thedhamma.com/buddhists_in_the_world.htm</ref>ထို့ကြောင့် [[ဇင်ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[မဟာယာန]] နှင့် [[ထေရဝါဒ]] ပေါင်းလျှင် ဗုဒ္ဓဘာသာကိုးကွယ်ယုံကြည်သူ လူဦးရေအားဖြင့် ၁၉၂၁ ၉၈၉ ၆၄၁ (သန်း ၁၉၀၀ ကျော်၊ သန်း ၂၀၀၀ နီးပါး) ရှိပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာသည် ဒုတိယလူဦးရေအများဆုံး ကမ္ဘာ့ဘာသာနှင့် အကြီးထွား အမြန်ဆုံးသော ဘာသာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်နာမည်အကျော်ကြားဆုံး လူသိအများဆုံးဘာသာတစ်ခု ဖြစ်သည်။
[[ ဆရာတော် ဗောဓိဓမ္မ]] (Father of Zen Buddhism ) သည် ဗုဒ္ဓသာသနာတော် ပျံ့ပွားရေးအတွက် အေဒီ (၅၀၀) တွင် တရုတ်ပြည် [[ ရှောင်လင်ကျောင်းတော်]] သို့ ရောက်ရှိခဲ့သော အိန္ဒိယလူမျိုး တရားပြဆရာတော်ဖြစ်သည်။ မဟာယာန ဇင်ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် နာမည်ကျော်ကြား လူသိအများဆုံး ဆရာတော်ကြီးဖြစ်သည်။ <ref>http://www.knowledgerush.com/kr/jsp/db/viewuser.jsp?userId=21915&penname=Doctrine+of+Lord+Buddha</ref><ref>http://festivals.iloveindia.com/buddha-purnima/</ref> <ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Buddhism_by_country</ref><ref>http://www.chinabusinessinterpreter.com/Dasiy/16.aspx</ref>ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် [[မဟာယာန]]နှင့်[[ထေရဝါဒ]] ဟူ၍ အဓိကဂိုဏ်းကြီးနှစ်ဂိုဏ်းရှိသည်။ မဟာယာနဂိုဏ်း သည် [[တရုတ်]]၊ [[ထိုင်ဝမ်]]၊ [[တိဘက်]]၊ [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]]၊ [[ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|မြောက်ကိုရီးယား]]၊ [[မွန်ဂိုးလီးယားနိုင်ငံ]]၊ [[မလေးရှားနိုင်ငံ]]၊ [[စင်ကာပူ]]၊ [[ ဘူတန်နိုင်ငံ]] ၊ [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ]]၊ နှင့် [[ဂျပန်]] စသော အရှေ့အာရှတခွင်တွင် ထွန်းကားပြန့်ပွားနေပြီး ၎င်းမှတဆင့် Pure Land၊ ချန်း/စီအန်/သီအန်/ဇန်၊ နီချီရန်၊ တိဘက်တန်၊ရှင်ဂုန်နှင့်အခြားဂိုဏ်းများထပ်မံ ကွဲပြားသွားသည်။ မဟာယာနကို မြောက်ပိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာဟု ခေါ်သည်။ ထေရဝါဒဂိုဏ်းသည် [[သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ|သီဟိုဠ်]] မှတဆင့် [[မြန်မာ]]၊[[လာအို]]၊ [[ထိုင်း]]၊ [[ကမ္ဘောဒီးယား]] စသော [[အရှေ့တောင်အာရှ]]ဒေသသို့ ပြန့်ပွားသွားခြင်းဖြစ်၍ တောင်ပိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာဟုလည်း ခေါ်ဆိုသည်။ [[နီပေါနိုင်ငံ]] တွင်လည်း ဗုဒ္ဓဘာသာ ထွန်းကားသည်။ တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ (Vajrayana ဂိုဏ်း) ကို အချို့က မဟာယန၏ ဂိုဏ်းခွဲဟု သတ်မှတ်သော်လည်း အချို့ကမူ မူလဗုဒ္ဓဘာသာ၏ တတိယမြောက် ဂိုဏ်းကြီးအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ ထို့ပြင် ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် အခြားဂိုဏ်းခွဲငယ် အများအပြားရှိသေးသည်။ ဤသို့များရခြင်းသည် ဝါဒနှင့် ဒေသကွာဟချက်များကြောင့် ဖြစ်သည်။
== ထေရဝါဒနှင့်မဟာယာန ==
(၁) နှစ်ဖက်လုံးက သကျမုနိ ဗုဒ္ဓ မြတ်စွာကို အမြင့်မြတ်ဆုံးသောမြတ်စွာဘုရား အဖြစ်လက်ခံကြသည်။ (၂) သစ္စာ လေးပါး တရားတော်ကို နှစ်ဖက်လုံးက အပြည့်အဝလက်ခံကြသည်။ (၃) မဂ္ဂင်ရှစ်ပါး လမ်းစဉ်သည် နှစ်ဖက်လုံး၏ တရားဖြစ်သည်။ (၄) ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ဒေသနာတော်သည် နှစ်ဖက်လုံးတွင် အတူတူပဲဖြစ်သည်။ (၅) ဖန်ဆင်းရှင်(God) ကို နှစ်ဖက်လုံးတွင် လက်မခံကြပါ။ (၆) အနိစ္စ ၊ဒုက္ခ၊အနတ္တ နှင့် သီလ၊သမာဓိ ၊ပညာတွေကို နှစ်ဖက်လုံးက လက်ခံကြတဲ့ အတွက် ဗုဒ္ဓရှင်တော်၏ အဓိက တရားအနှစ်တွေသည် မကွဲပြားဘူးလို့ ဆိုရပါမည်။ အနတ္တ ကို နှစ်ဖက်လုံးတွင်လက်ခံပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ အယူဝါဒများ ဗုဒ္ဓနှင့် ဗုဒ္ဓသားတော်တို့ ဟောကြားအပ်သော “ပိဋကတ်ကျမ်းစာ”လာ အဆို အမိန့်များကိုသာ လိုက်နာ ကျင့်သုံး၏။ '''ဖန်ဆင်းရှင်(God) ကို လက်မခံကြပါ။''' မယုံကြည်ကြပါ။ ဗုဒ္ဓ၊ ဓမ္မ၊ သံဃာ ရတနာသုံးပါးကိုသာ အသိအမှတ်ပြုယုံကြည်ဆည်းကပ်ကိုးကွယ်၏။ သို့ရာတွင် “'''မိမိသည်သာမိမိ၏ ဘုရားသခင်ဖန်ဆင်းရှင်'''” ဟု သာ အလေးအနက်ယုံကြည်သည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာကိုင်းရှိုင်းသူသည် ကာယဒုစရိုက်၊ ဝစီဒုစရိုက်၊ အကြံအစည်ဒုစရိုက်တို့မှ လွတ်ကင်းစင်ကြယ် ကြည်ညိုဖွယ်ရှိသော ကာယကံအမှု သမ္မာကမ္မန္တ အလုပ်မျိုးကိုသာ ပြုလုပ်မည် ဖြစ်ပါသည်။ မဟာယနသည် အတ္တဝါဒ မဟုတ်ပါ။ အဓိက ကွဲပြားချက်က တရားတော်တွေ ပေါ်မှာ မဟုတ်ပါ။ ဗောဓိသတ္တ လို့ ခေါ်တဲ့ ဘုရားလောင်း ၊ ဘုရားကျင့်စဉ် ကျင့်သူအပေါ်မှာ ထားတဲ့ သဘောထား ဖြစ်သည်။ ထေရဝါဒ က ဘုရားလောင်း ကို ပုထုဇဉ်ပဲရှိသေးလို့ မကိုးကွယ်ကြပါ။ တချို့က ဆိုပြန်သည်။ ထေရဝါဒဆိုတာ ရဟန္တာ ဖြစ်ဖို့နိဗ္ဗာန်ကို မျက်မှောက်ပြုဖို့ ကျင့်တဲ့ ဝါဒဖြစ်ပြီး ၊ မဟာယာနကတော့ ဗုဒ္ဓဖြစ်မယ့် ဘုရားလောင်း ဗောဓိသတ္တကျင့်စဉ်ကို လက်ခံတဲ့ ဝါဒလို့ ဆိုကြပြန်သည်။ ထေရဝါဒ တွင် ဗောဓိသတ္တ သည် လွတ်မြောက်ရာ လမ်းကို သစ္စာတရားကို မသိသေးတဲ့ ပုထုဇဉ်မို့ မကိုးကွယ်ကြပါ။ မဟာယာန တွင် ကိုးကွယ်စရာ ဗောဓိသတ္တ တွေ များပါသည်။ ဘုရားလောင်း ၊ ဘုရား၏ မိခင်၊ ဖခင် ….အစုံပဲဖြစ်သည်။ မဟာယာန မှာ အရဟတ္တဖိုလ်ရပြီးသား ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်သည် အရဟတ္တဖိုလ်ကနေ နိဗ္ဗာန်ကို မျက်မှောက်ပြုလို့ မရသေးပါ။ အရဟတ္တဖိုလ်ကနေ အနာဂမ် ၊ သကဒါဂမ် ၊ သောတာပန် အထိ ပြန် လျှောကျသွားပြီး ပုထုဇဉ်ပြန်ဖြစ်သွားရသည် ။ ပြီးမှ ဘုရားဆုပန်ပြီး ဘုရားဖြစ်ဖို့ ပြန်ကြိုးစားကြရသည်။ ထေရဝါဒနှင့် မဟာယာန အယူအဆ လွဲနေသည်။ ဘုရားဟော မူရင်းဝိနည်း+ သုတ္တန် + အဘိဓမ္မာများအတိုင်း (၁၀၀) ရာခိုင်နှုန်း လိုက်နာကျင့်ကြံပြီး နဲနဲမှ မပြင်တာက ထေရ ဝါဒ ဖြစ်သည်။ မူရင်းမှ ပြင်သည်က မဟာယာန ဝါဒ ဖြစ်သည်။ ထေရ ဝါဒ က ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားမိန့်ကြားချမှတ်ခဲ့သော မူရင်း ဝိနည်း+ သုတ္တန် + အဘိဓမ္မာများ ၊ သိက္ခာပုဒ်များ တရားတော်များကို နဲနဲမှ မပြင်ကြပါ။ <ref>http://www.urbandharma.org/udharma3/theramaya.html</ref>
== သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားအား (နီပေါနိုင်ငံ)လုမ္ဗိနီဥယျာဉ်တော်တွင်ဖွားမြင်တော်မူခဲ့သည် ==
စာကြောင်း ၁၂ -
==ကမ္ဘာ့ ဒီမိုကရေစီပထမအစ၊ ဗုဒ္ဓက ==
[[ ဗုဒ္ဓ]] မြတ်စွာဘုရား ၏ တရားတော်များသည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၂၆၀၀ ကပင် လွတ်လပ်စွာ ပြောဆို ဝေဖန်ဆန်းစစ်ခွင့် ရှိသောကြောင့် ဒီမိုကရေစီပထမအစ၊ ဗုဒ္ဓက ဟု ဆိုအပ်လှပေသည်။ ဒီမိုကရေစီ၏အစ၊ ပထမ ဟု အများက သက်မှတ်ထားသော ဂရိ နိုင်ငံ တွင်ထိုစဉ်က ဒီမိုကရေစီ မပေါ်ထွန်းသေးပါ၊ [[ဆိုကရေးတီး]] (ဘီစီ ၄၆၉-၃၉၉)၊[[မဟာအလက်ဇန္ဒား]] (ဘီစီ ၃၅၆-ဘီစီ၃၂၃)၊ [[ပလေတို ]](ဘီစီ ၄၂၈-၃၄၈) နှင့် [[အရစ္စတိုတယ်]] (ဘီစီ ၃၈၄-၃၂၂) တို့ မမွေးသေးပါ။ [[ ဗုဒ္ဓ]] မြတ်စွာဘုရား သည် ကျင့်ကြံအားထုတ် ခဲ့သဖြင့် ဘီစီ ၅၈၈ ခုတွင် အမြင့်မြတ်ဆုံးသော မြတ်စွာဘုရား ဖြစ်ချိန်တွင် တရုတ်အတွေးအခေါ်ပညာရှင် ဒဿန ဆရာကြီး[[ကွန်ဖြူးရှပ်]] (ဘီစီ ၅၅၁-၄၇၉)
== ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓသာသနာအစ-ရွှေတိဂုံ က ==
စာကြောင်း ၁၇၇ -
* အောင်လံ
== ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန် ==
|