ဆင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
No edit summary |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ -
{{Infobox နို့တိုက်သတ္တဝါ
[[File:African Elephant.jpg|150px|thumb|ကုန်းနေအကြီးဆုံး နို့တိုက် သတ္တဝါ၊ အာဖရိကဆင်]]▼
| အမည် = ဆင်
| ဓာတ်ပုံ = African Elephant.jpg
▲
| အခြေအနေ =
| လောက = [[တိရစ္ဆာန်]]
| မျိုးပေါင်းစု = [[Chordate|Chordata]]
| မျိုးပေါင်း = [[နို့တိုက်သတ္တဝါ]]
| မျိုးစဉ် = [[Proboscidea]]
| မျိုးရင်း = [[Elephantidae]]
| မျိုးစု =
| မျိုးစိတ် =
| ဒွိနာမ =
| အမည်ကွဲ =
| တွေ့ရှိရာဒေသပုံ=
| စာ=
*အာဖရိကတိုက် ဆင်မျိုး
*အာရှတိုက် ဆင်မျိုး
}}
ရှေးပဝေသဏီအခါက ကမ္ဘာမြောက်ဘက်ခြမ်း၌ ဆင်ကြီးများကျက်စားခဲ့ကြသည်။ ယခုအခါ ထိုဆင်ကြီးမျိုးမှ ဆင်းသက်သော ဆင်အမျိုးနှစ်မျိုးကိုသာလျှင် တွေ့ရှိနိုင်တော့သည်။ ယင်းတို့မှာ 'အဲလီဖတ် အာဖရိကန်နပ်'ခေါ် အာဖရိကတိုက်ဆင်မျိုးနှင့် 'အဲလီဖတ် အာရှတိကပ်'ခေါ် အာရှတိုက် ဆင်မျိုးတို့ဖြစ်သည်။ အဆိုပါဆင်မျိုးနှစ်မျိုးတွင် အနွယ်အများအပြားပါဝင်သည်။
ဆင်သည် ကုန်းသတ္တဝါအပေါင်းတို့တွင် ကိုယ်ထည်အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ခွန်အားလည်း အကြီးဆုံးဖြစ်၏လူတို့က ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်၍ စေခိုင်းသည်ကို ခံရသောအခါ အံ့ဩဖွယ်ကောင်းလောက်အောင် စိတ်ရှည်၏။ သင်ရလွယ်၏။ စေခိုင်းသည်ကို လွယ်ကူစွာပင် နာခံတတ်သည်။
အာဖရိကဆင်သည် အာရှဆင်ထက် ပို၍ကြီးမားသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ၁၁ပေမျှအထိပင်မြင့်သည်။ အာရှဆင်မျိုးသည် အရပ်၁ဝ ပေထက်မကျော်ပေ။ အာဖရိကဆင်မျိုးသည် ဦးထိပ်လုံး၍ နားရွက်ကြီးသည်။ အာရှဆင်မျိုးသည်ဦးထိပ်ခွက်၍ နားရွက်သေးသည်။ အာဖရိကဆင်မျိုး၏နှာမောင်း၌
အာဖရိဆင်မျိုးသည် အာဖရိကတိုက် အတွင်းဖက်ကျသော တောနက်ကြီးများထဲတွင်သာ ကျက်စားလေ့ ရှိသည်။ အာရှတိုက် ဆင်မျိုးကို အိန္ဒိယဆင်မျိုးဟူ၍လည်း ခေါ်ကြသေး၏။ သို့သော်လည်း ထိုဆင်မျိုးကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌သာမဟုတ်၊ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ယိုးဒယားနိုင်ငံ၊ သီဟိုဠ်ကျွန်း၊ဆူမတြားကျွန်း၊မလ္လာယုကျွန်းဆွယ် စသော အရပ်တို့တွင်လည်း အနှံ့အပြားတွေ့ရပေသည်။ ထိုဆင်နှစ်မျိုးသည်အကျင့်စာဂအားဖြင့် အလွန်တူညီသည်။ ဆင်ဟူသရွေ့သည်အပေါင်းအသင်းကိုကြိုက်သည်။
အချုပ်အနှောင် မခံရဘဲ၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ်နေရလျှင်အစုအအုပ်နှင့်သာ သွားလာကျက်စားတတ်သည်။ ဆင်အုပ်တစ်အုပ်တွင်အကောင် ၁ဝ ကောင်မှ အကောင် ၁ဝဝ အထိ ရှိတတ်သည်။ အများအားဖြင့် ဆင်မကြီးက ဦးစီးခေါင်းဆောင်ပြုလေ့ရှိ၏။ ဆင်များကို တောထဲတွင် စမ်းချောင်းများအနီးအပါး၌ တစ်စုတစ်ရုံးကြီးတွေ့ရတတ်၏။ မိုးရာသီတွင် လွင်တီးခေါင်သို့၎င်း၊ တစ်ခါ တရံ တောင်ပေါ်သို့၎င်း ပြောင်းရွှေ့သွားလေ့ရှိသည်။ ဆင်ထီးများသည် မုန်ယိုတတ်သည်။ မုန်ယိုနေသောအခိုက်တွင်
ဆင်အုပ်ထဲမှ ခွဲ၍နေတတ်သည်။ မုန်ယိုသော ဆင်သည် လူကို ရန်မူတတ်၏။▼
▲ဆင်အုပ်ထဲမှ ခွဲ၍နေတတ်သည်။ မုန်ယိုသော ဆင်သည် လူကို
ဆင်သည် အများအားဖြင့် ရာသီအပြောင်းအလဲကိုလိုက်၍
စာကြောင်း ၁၀၉ -
စည်းကမ်းမဲ့သတ်ဖြတ်ခြင်းကို တားမြစ်ထားကြသည်။
မြန်မာကျမ်းဂန်တို့တွင် ဆင်များကို အစွယ်ပေါက်ပုံသို့ လိုက်၍
# အစွယ် တစ်ချောင်းသာရှိသော တည်မျိုး၊
ဗလအား ခြားနားပုံသို့ လိုက်၍လည်း ဆယ်မျိုးခွဲခြားခေါ်ဝေါ် ▼
▲ထို့ပြင် ဗလအား ခြားနားပုံသို့ လိုက်၍လည်း ဆယ်မျိုးခွဲခြားခေါ်ဝေါ် ပြန်လေသည်။ ယင်းတို့မှာ အစဉ်အတိုင်း တစ်မျိုးထက်တစ်မျိုးက ဆယ်ဆအားရှိလေရာ -
# လူဆယ်ယောက်အားရှိ၍၊ ညင်းညင်းအော်မြည်တတ်သော ဆင်မည်းတစ်မျိုးဖြစ်သည့် ကာဠာဝကဆင်၊
# အနံ့မွှေးသောဂန္ဓဆင်၊
# ရွှေရောင် အဆင်းရှိသော ဟေမဆင်၊
# ဖြူသောအဆင်းရှိ၍၊နှာမောင်း အမြီး လှပရှည်သွယ်ပြီးလျှင် ကောင်းကင်၌ကျက်စားတတ်သော ဥပေါသထဆင်၊
# ဘော်ငွေအဆင်းရှိပြီးလျှင် ညီညွှတ်သော အစွယ်နှစ်ချောင်းမှ ရောင်ခြည်ခြောက်မျိုးထွက်ကာ
လျက် ကောင်းကင်၌လည်း ပျံသွားနိုင်သည့် ဆဒ္ဒန်ဆင်ဟူ၍ ဖြစ်လေသည်။▼
▲လျက် ကောင်းကင်၌လည်း ပျံသွားနိုင်သည့် ဆဒ္ဒန်ဆင်ဟူ၍
ဆဒ္ဒန်ဆင်သည် ဆင်တကာတို့၏ အထွတ်အမြတ် ဖြစ်
Line ၂၄၈ ⟶ ၂၄၇:
==
=== ဆင်နှင့် မြန်မာ့သမိုင်း ===
ဆင်သည် မြန်မာ့သမိုင်းတွင် အရေးပါသော သတ္တဝါ ဖြစ်သည်။ ရှေးခေတ်က မြန်မာဘုရင်များ စစ်မက်ဖက်ပြိုင်ရာတွင် ဆင်ကို စစ်အင်အားတစ်ခုအနေဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။ ထိုမျှသာမက မြန်မာဘုရင်များသည် မိမိတို့ ပိုင်ဆိုင်သော ဆင်ဖြုအရေအတွက်ကို ဂုဏ်ယူဖွယ်တစ်ရပ်အနေဖြင့် ဘွဲ့အမည်တွင် ထည့်သွင်းမှည့်ခေါ်ကြသည်။ ဘုရင့်ကျော်ထင်နော်ရထာ၊ [[မြေဒူးမင်း]] စသူတို့သည် ဆင်ဖြူရှင် ဘွဲ့အမည်နှင့် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။
| |||