ဆိုက်ပရပ်စ်နိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
No edit summary |
အရေးမကြီး Reverted edits by 193.156.161.172 (talk) to last revision by Rotlink |
||
စာကြောင်း ၁၈ -
| လူဦးရေ = ၈၀၃,၁၄၇ (၂၀၁၀)<ref>{{cite web|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=tps00001&tableSelection=1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1|title=Total population as of 1 January|publisher=Eurostat|accessdate=14 January 2010}}</ref> (မြောက်ဘက်မပါ) <br /> ၁,၀၈၈,၅၀၃ (တနိုင်ငံလုံး)
| လူဦးရေအဆင့် =
| လူဦးရေအထူ = ၁၁၇/
| လူဦးရေအထူအဆင့် = ၁၁၅
| လူမျိုးများ =
စာကြောင်း ၄၂ -
}}
ဆိုက်ပရပ်စ် ('''Cyprus''') နိုင်ငံ၏ တရားဝင်အမည်မှာ ဆိုက်ပရပ်စ်သမ္မတနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ [[မြေထဲပင်လယ်]]အရှေ့ပိုင်းရှိ ယူရေးရှန်းကျွန်းနိုင်ငံ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ <ref>Fouskas, V. 2002. [http://www.politics.ankara.edu.tr/eski/dosyalar/MMTY/33/7_vassilis_fouskas.pdf Eurasian gambles over Cyprus' European prospects]. ''Turkish Yearbook of International Relations'' (ISSN: 0544-1943): Vol. 33, pp. 183–207; on p. 186: "[In analysing Cyprus within a wider geopolitical context, t]he requirement is to decipher the parameters and the linkages of the balance of power in the [[Eurasia]]n region, and in its [[Near East]]ern subregion, to which Cyprus belongs."</ref><ref>Cyprus is approximate to [[Anatolia|Anatolia (Asia Minor)]] (which comprises the bulk of [[Turkey]]) but it may be considered to be in [[Asia]] and/or [[Europe]], which together constitute [[Eurasia]].[http://books.google.ca/books?id=fF8OAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q=&f=false] The [[United Nations|UN]] [http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#asia classification of world regions] places Cyprus in [[Western Asia]]; [http://stylemanual.ngs.org/Intranet/styleman.nsf/b2195c3b07a980d38525665100674e5c/3fcb99599faed7fb852566ab0068ec47?OpenDocument][http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=asia&Rootmap=cyprus&Mode=d National Geographic] also places Cyprus in Asia. Conversely, numerous sources place Cyprus in Europe such as the [[BBC]] [http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/1016541.stm] and [http://worldatlas.com/webimage/countrys/eu.htm www.worldatlas.com]; it is also a member of the [[European Union]]. Additionally, sources may place Cyprus in the [[Middle East]], e.g., the [[Central Intelligence Agency|CIA]] [[CIA World Factbook|World Factbook]].[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html]</ref> [[တူရကီနိုင်ငံ]]၏တောင်ဘက် မိုင် ၄ဝ အကွာ၊ [[ဆီးရီးယားနိုင်ငံ]] ၏ အနောက်ဘက် မိုင် ၆၀ အကွာ နှင့် [[လက်ဘနွန်နိုင်ငံ]]၏အနောက်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ ယင်းသည် မြေထဲပင်လယ်အတွင်းတွင် တတိယမြောက်အကြီးဆုံးကျွန်းဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များ လည်ပတ်မှု အများဆုံးတိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ <ref>Invest in Cyprus website – figures do not include tourism to the occupied North [http://www.investincyprus.gov.cy/mcit/iic.nsf/b90df53580542ecbc22570d50050cd1b/d2a6aa26d59fa947c22570d50050dd8f?OpenDocument]</ref> <ref>{{cite web|url=http://imf.org/external/pubs/ft/weo/2001/01/data/index.htm#changes|title=The World Economic Outlook (WEO) Database May 2001|publisher=[[International Monetary Fund]]|accessdate=11 May 2010}}</ref> ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ဝင်ငွေမြင့်ပြီး [[HDI|လူသားဖွံ့ဖြိုးမှုညွှန်းကိန်း]]လည်း မြင့်မားသော ဆိုက်ပရပ်စ်နိုင်ငံသည် ၂၀၀၄ခုနှစ်၊ မေလ (၁)ရက်နေ့တွင် [[ဥရောပသမဂ္ဂ]]သို့ မဝင်ရောက်မီအချိန်ထိ ဘက်မလိုက်လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ ၏ တည်ထောင်သူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/about/country-classifications/country-and-lending-groups#High_income|title=Country and Lending Groups|publisher=[[World Bank]]|accessdate=11 May 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/statistics/|title=Human Development Report 2009 – HDI rankings|publisher=[[United Nations Development Programme]]|accessdate=20 January 2010}}</ref> <ref>{{cite web|url=http://www.nam.gov.za/background/background.htm#4|title=The Non-Aligned Movement: Background Information|date=21 September 2001|publisher=[[Non-Aligned Movement]]|accessdate=19 January 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://europa.eu/abc/history/2000_today/index_en.htm|title=2000 – today: A decade of further expansion|work=[[Europa (web portal)|Europa]]|publisher=[[European Union]]|accessdate=19 January 2010}}</ref>
ဘီစီ (၁၀,၀၀၀)ခန့်မှစ၍ ကျွန်းပေါ်တွင် လူသားများစတင်နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာနမှ တူးဖော်ထားသော တွေ့ရှိချက်များအရ [[ကျောက်ခေတ်သစ်]] မှ Choirokoitia ကျေးရွာသည် သမိုင်းမတင်မီခေတ်ကတည်းက ဖြစ်ကြောင်း အထောက်အထားခိုင်လုံစွာတွေ့ရပြီး [[ယူနက်စကို]] မှ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်အဖြစ် ကောင်းစွာထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားသည်။ ထို့ပြင် ဘုရင်များ၏ အုတ်ဂူများကိုလည်း တွေ့ရှိထားသည်။ ဆိုက်ပရပ်စ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရှေးအကျဆုံးသော ရေတွင်းများ ရှိသော တိုင်းပြည်လည်း ဖြစ်သည်။ <ref name="autogenerated2">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8118318.stm |title=Stone Age wells found in Cyprus |publisher=BBC News |date=2009-06-25 |accessdate=2009-07-31}}</ref> ကြောင်မျိုးနွယ်များကို အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်အဖြစ် ရှေးအကျဆုံး မွေးမြူကြောင်း အထောက်အထားကိုလည်း တွေ့ရှိထားသည်။ <ref name="nytimes2007">Wade, Nicholas, "[http://www.nytimes.com/2007/06/29/health/29iht-29cat.6404420.html?_r=1 Study Traces Cat's Ancestry to Middle East]", ''[[The New York Times]]'', June 29, 2007</ref><ref name="walton2004">{{cite news |first=Marsha|last=Walton |authorlink= |coauthors= |title=Ancient burial looks like human and pet cat |url=http://edition.cnn.com/2004/TECH/science/04/08/cats.cyprus/index.html |work= |publisher=CNN|date= April 9, 2004|accessdate=2007-11-23 }}</ref> အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ၊ မဟာဗျူဟာကျသောနေရာတွင် တည်ရှိနေသော ဆိုက်ပရပ်စ်နိုင်ငံသည် သမိုင်းတစ်လျှောက် အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ အကြိမ်ကြိမ် ဝင်ရောက်ဆိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။ <ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html Cyprus], ''[[CIA World Factbook]]'' ; ''CIA Atlas of the Middle East'' (1993) ([http://lib.utexas.edu/maps/atlas_middle_east/atlas_middle_east.html online edition])</ref><ref name=NG>[http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=mideast&Rootmap=&Mode=d&SubMode=w Middle East Region], ''Xpeditions Altas'', ''[[National Geographic]]''</ref><ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/381192/Middle-East Middle East (region, Asia)], ''[[Britannica Online Encyclopedia]]''</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20100212074747/http://www.cyloong.com/Multicultural/MiddleEastMap.bmp Middle East Map], ''[[MSN Encarta]]''</ref> ဟစ်တိုက်(Hittites)၊ အဆီးရီးယန်း၊အီဂျစ် ၊ ပါရှန်း၊ ရပ်ရှီဒွန်းစ် (Rashiduns)၊ ဥမေယဒ်စ် (Umayyads)၊ လူဆစ်နန် (Lusignans)၊ ဗင်းနက်ရှန်း (Venetians) နှင့် [[အော့တမန် အင်ပိုင်ယာ]]တို့ ဖြစ်ကြသည်။ မိုင်ဆီးနီးယန်း ဂရိလူမျိုးစုများ ဘီစီ (၂၀၀၀)တွင် ဝင်ရောက် အခြေချနေထိုင်လာပြီးနောက်တွင် ဆိုက်ပရပ်စ်သည် ဂရိမင်းဆက်များဖြစ်ကြသော [[တော်လမီ]] နှင့် [[ဘိုင်ဇန်တိုင်း အင်ပါယာ]]တို့၏ လက်အောက်တွင်လည်း နေခဲ့ရဖူးသည်။ ဘီစီ (၃၃၃)တွင် မဟာအလက်ဇန္ဒား က ပါရှန်းတို့လက်မှ သိမ်းပိုက်လိုက်ပြန်သည်။ ၁၅၇၀တွင် တူရကီ[[အော့တမန် အင်ပိုင်ယာ]]က အောင်နိုင်ခဲ့ပြီး ရာစုနှစ် (၃)ခုကျော်မျှ သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ၁၈၇၈တွင် ဗြိတိသျှတို့လက်အောက်ကျရောက်ခဲ့ပြီး ၁၉၆၀တွင် လွတ်လပ်ရေးရခဲ့သည်။ <ref name=independence>[http://www.parliament.cy/parliamenteng/index.htm Cyprus date of independence] (click on Historical review)</ref> လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တစ်နှစ်တွင် ဓနသဟာယအဖွဲ့ ၏အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာသည်။
နိုင်ငံတွင်း မငြိမ်မသက်မှုများ၊ အကြမ်းဖက်မှုများ နှင့် အာဏာသိမ်းရန်ကြိုးပမ်းမှုများကြောင့် ၁၉၇၄တွင် တူရကီနိုင်ငံက ဆိုက်ပရပ်စ်မြောက်ပိုင်းကို ကျူးကျော် သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြန်သည်။ <ref name=IntercommunalViolence>{{cite web|url=http://countrystudies.us/cyprus/13.htm |title=U.S. Library of Congress – Country Studies – Cyprus – Intercommunal Violence |publisher=Countrystudies.us |date=1963-12-21 |accessdate=2009-10-25}}</ref> <ref name=Mallinson>{{cite book | last = Mallinson | first = William | authorlink = | coauthors = | title = Cyprus: A Modern History | publisher = I. B. Tauris | date = June 30, 2005 | location = | url = http://books.google.com/?id=HEjkuhF2GsMC&pg=PA81&dq= | doi = | id = | isbn = 978-1850435808| page = 81 }}</ref><ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/2297653.stm |title=website |publisher=BBC News |date=2002-10-04 |accessdate=2009-10-25}}</ref> လူထုအတွင်း အဓိကရုဏ်းများဖြစ်ပွားခြင်းနှင့် တူရကီ၏ ဝင်ရောက် သိမ်းပိုက်ခြင်းများကြောင့် မြောက်ပိုင်းဆိုက်ပရပ်စ်သားတို့သည် သီးခြားနိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းများ တည်ထောင်လာကြသည်။ ယင်းအဖြစ်အပျက်မှာ ယခုအချိန်ထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေဆဲ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ <!-- As per NPov - see chat page -->
ဆိုက်ပရပ်စ်သမ္မတနိုင်ငံ၏တရားဥပဒေအရ ပိုင်နက်နယ်မြေမှာ ဆိုက်ပရပ်စ်ကျွန်းတစ်ကျွန်းလုံးနှင့် ဝန်းကျင်ရေပိုင်နက်များ ဖြစ်သည်။ သို့သော် စာချုပ်အရ ဗြိတိသျှ စစ်အခြေစိုက်စခန်းများ ထားရှိသော Akrotiri နှင့် Dhekelia နေရာများလည်း ရှိသည်။ ယင်းနေရာများကိုမူ ဗြိတိသျှအချုပ်အခြာပိုင်နေရာအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ ဆိုက်ပရပ်စ်သမ္မတနိုင်ငံသည် လက်ရှိအခြေအနေအရ ကျွန်းတစ်ခုလုံး၏ ၅၉% ကို ပိုင်ဆိုင်သည်။ ကျန်သော နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းမှ နယ်မြေများမှာ တူရကီ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျရောက်နေသည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.un.org/documents/sc/res/1984/scres84.htm |title=According to the United Nations Security Council Resolutions 550 and 541 |publisher=Un.org |date= |accessdate=2009-03-27}}</ref> ယင်းဆိုက်ပရပ်စ် မြောက်ပိုင်းဒေသသည်လည်း မြောက်ပိုင်းဆိုက်ပရပ်စ်တူရကီသမ္မတနိုင်ငံ ဟု ကြေညာထားပြီး လက်ရှိအနေအထားတွင် တူရကီနိုင်ငံ တစ်ခုတည်းကသာ အသိအမှတ်ပြုထားသည်။
ကျွန်း၏ အလျားမှာ ၁၄၅ မိုင်ခန့် ရှည်၍ အနံ မိုင် ၆ဝ ခန့်ရှိ၏။ အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် စတုရန်းမိုင် ၃၅၇၂ ရှိသည်။တောင်ဖက်ပိုင်းနှင့် မြောက်ဖက်ကမ်းခြေတွင် တောင်တန်းများ ရှိသည်။ တစ်နှစ်လုံး ပေါက်ရေရသော မြစ်ချောင်းဟူ၍ မရှိချေ။ ဆည်မြောင်များ ဖောက်ထားသော ဒေသများတွင် ဂျုံ၊ မုယောစပါး၊ ဝါ၊ သံလွင် ပင်များ စိုက်ပျိုးကြ၏။ စပျစ်ခြံများ ရှိ၍ စပျစ်သီးခြောက်နှင့် အရက်များ ထွက်သည်။ ယင်းတို့ကို နိုင်ငံခြားသို့ တင်ပို့သည်။ သိုးနွားများ မွေးမြူကြ၏။ ရှေးအခါက ကြေးနီ အမြောက် အမြား ထွက်ခဲ့ဘူးသည်ကို အစွဲပြု၍ ကျွန်း၏ အမည်ကို
ဆိုက်ပရပ်စ်ဟု ရှေးက ဂရိတို့ မှည့်ခေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆိုက်ပရပ်စ်ဟူသော စကား၏ ဇာစ်မြစ်မှာ ကြေးနီဟူ၏။
ကျွန်းအလယ်ရှိ လွင်ပြင်မှာ ရှေးအခါက သစ်တောကြီးများ ဖုံးလွှမ်းလျက် ရှိခဲ့ဘူး၍ ပင်လယ်ခရီးသွားခြင်း၌ ထင်ရှား ခဲ့သော ဖိုနီးရှန်တို့သည် ထိုသစ်တောများမှရသော သစ်သား များဖြင့် လှေ၊ သင်္ဘောများ တည်ဆောက်ကာ ပင်လယ်ခရီး သွားကြ၏။ ဆိုက်ပရပ်စ်ကျွန်းမှ ရရှိသော သတ္တုများမှာ ကြေးနီ၊ သဲကျောက်၊ ထုံးကျောက်၊ နှမ်းဖတ်ကျောက်၊ ကျောက်ဖြူနှင့် ကျောက်ဂွမ်းများ ဖြစ်လေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၃)</ref>
== သမိုင်းကြောင်း ==
| |||