ဗို့: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
ဗို့သည် လျှပ်စစ်တွန်းအား၊လျှပ်စစ်တွန်းအားခြားနားချက်၊လျှပ်စစ်ဖိအား တို့အတွက် [[https://en.wikipedia.org/wiki/International_System_of_Units SI]] စနစ်(သင်္ကတ:V)ဖြင့် သတ်မှတ်ထားသော အရာဖြစ်သည်။အီတလီ ရူပဗေဒပညာရှင် [[အလက်ဇန်ဒရိုဗိုလတာ]] (1745–1827) ကို ဂုဏ်ပြုပြီး သတ်မှတ်ထားသော အမည်ဖြစ်သည်။
 
== အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆိုမှု ==
ဆင်ဂဲလ်ဗို့ ကိုသတ်မှတ်သည်မှာ လျှပ်ကူးဝါယာတစ်ချောင်း၏ အမှတ်နှစ်ခုကြားတွင် လျှပ်စီး တစ်အင်ပီယာသည် စွမ်းအား တစ်ဝပ် ကို အသုံးပြုဆုံးရှုံးစေလျှင် ၄င်းအမှတ်နှစ်ခုကြားရှိ လျှပ်စစ်တွန်းအားခြားနားချက် ကိုဆင်ဂဲလ်ဗို့ဟု သတ်မှတ်သည်။အခြားနည်းတစ်ခုဖြင့် တစ်မီတာအကွာအဝေးတွင်အပြိုင်လိုက်ရှိနေသော မျက်နှာပြင်နှစ်ခုမှ ဖြစ်ပေါ်စေသော သံလိုက်စက်ကွင်းသည် တစ်ကူးလောင့်တွင် တစ်နယူတန် ရှိခဲ့လျှင် ဟုလည်းသတ်မှတ်သည်။ထို့အပြင် အမှတ်နှစ်ခုကြားရှိ တွန်းအားခြားနားချက် သည် ၄င်းအမှတ်နှစ်ခုကြား
ဖြတ်စီးသောလျှပ်စစ် တစ်[[ကူးလောင့်ဘ်]]တွင် စွမ်းအင်ပမာဏ တစ် [[ဂျိုး]]ကို ပေးနိုင်လျှင် ဟုလည်းသတ်မှတ်သည်။ဟုလည်းသတ်မှတ်သည်။SI ယူနစ်သတ်မှတ်ချက်ဖြင့် -
 
:<math alt="volt equals kilogram times meter squared per ampere per second cubed">
\mathrm{V} = \frac{\mathrm{kg} \cdot \mathrm{m}^2}{\mathrm{A} \cdot \mathrm{s}^{3}} </math>.
 
ထို့ပြင် ၄င်းကို လျှပ်စီးနှင့်အုမ်း၊အမ်ပီယာနှင့်ဝပ်၊ကူးလောင့်ဘ်နှင့်ဂျိုး တို့ကိုလိုက်၍ တွက်ချက်နိုင်သေးသည်။
:<math alt="volt equals ampere times ohm, watt per ampere, and joules per coulomb">
\mathrm{V} = \mathrm{A} \cdot \Omega= \frac{\mathrm{W}}{\mathrm{A}} = \frac{\mathrm{J}}{\mathrm{C}} </math>.
 
ဗို့အားနှင့် လျှပ်စီးများကို ထင်သာစေရန် ရေပိုက်အတွင်း ရေစီးသည့်ဥပမာဖြင့်လည်းတင်စား ပြောဆိုကြသည်။ပိုက်အတွင်း ရေစီးဆင်းရန် တွန်းသည့်ဖိအားသည် ဗို့ နှင့်တူပြီး စီးဆင်းသွားသည့် ရေသည် လျှပ်စီးနှင့်တူသည်။ရေဖိအားများလေ ရေအဝေးသို့ပိုရောက်လေဖြစ်သည်။
== သမိုင်းကြောင်း ==
၁၈၈၀ တွင် ဓာတုနည်းဖြင့် လျှပ်စစ်ထုတ်ယူမှုကို [[Luigi Galvani]] ၏ လျှောက်လဲတင်သွင်းမှုအပေါ် သဘောထားကွဲလွဲကြပြီးနောက်Alessandroသဘောထားကွဲလွဲကြပြီးနောက် Voltaအလက်ဇန်ဒရိုဗိုလတာ သည် ဘက္ထရီတို့၏ ရှေ့ပြေးပုံစံဖြစ်လာမည့် တည်ငြိမ်လျှပ်စစ်ကိုထုတ်ပေးနိုင်သော Voltaic pile ကို တီထွင်ခဲ့သည်။လျှပ်စစ်ထုတ်ယူရန် [[ဇင့်]] နှင့် [[ငွေ_(သတ္တု)|ငွေ]] အတွဲတို့သည် အကျိုးရှိသည်ကိုလည်း ဗိုလ်တာ အလက်ဇန်ဒရိုဗိုလတာ
တွေ့ရှိခဲ့သည်။၁၈၈၀ နှစ်များအတွင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလျှပ်စစ်ကွန်ဂရက် (ယခု IEC-International Electrotechnical Commission)မှ လျှပ်စစ်ရွေ့လျားစွမ်းအားကို ဗို့ ဟုသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ထိုအချိန်က ဗို့ကို လျှပ်ကူးဝါယာတစ်ချောင်း၏ အမှတ်နှစ်ခုကြားတွင် လျှပ်စီး တစ်အင်ပီယာသည် စွမ်းအား တစ်[[ဝပ်]]တစ်ဝပ် ကို အသုံးပြုဆုံးရှုံးစေလျှင် ၄င်းအမှတ်နှစ်ခုကြားရှိ လျှပ်စစ်တွန်းအားခြားနားချက်(ယခု ဗို့) ဟုသတ်မှတ်ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။
 
== စံ အသုံးပြု သတ်မှတ်ချက် ==
စံသတ်မှတ်ထားသော ဗို့များ-
*ဆဲလ်တစ်ခုပါ အားပြန်သွင်းနိုင်သော ဓါတ်ခဲ(သို့)ဘက်ထရီ (NiMH or NiCd) =၁.၂ ဗို့
*ဆဲလ်တစ်ခုပါ အားပြန်မသွင်းနိုင်သော ဓါတ်ခဲ(သို့)ဘက်ထရီ= (e.g., AAA, AA, C and D cells): alkaline battery: 1.5 V; zinc-carbon battery: 1.56 V if fresh and unused
*အားပြန်သွင်းနိုင်သော ဓါတ်ခဲ(သို့)ဘက်ထရီ LiFePO4 =၃.၃ ဗို့
*အားပြန်သွင်းနိုင်သော ဓါတ်ခဲ(သို့)ဘက်ထရီ Lithium polymer= ၃.၇၅ ဗို့ (see Rechargeable battery#Table of rechargeable battery technologies)
*Transistor-transistor logic/CMOS (TTL) ပါဝါဆပ်ပလိုင်း= ၅ ဗို့
*USB: ၅ ဗို့ [[ဒီစီ]]
*PP3 ဘက်ထရီ: ၉ ဗို့
*ကား ယာဉ်ငယ်များတွင် အသုံးပြု လျှပ်စစ်စနစ်= ပုံမှန် ၁၂ ဗို့၊ အားသုံးနေချိန် ၁၁.၈ ဗို့ အထက်၊ အားသွင်းပြီးချိန် ၁၂.၈ ဗို့၊အားသွင်းနေချိန် ၁၃.၈-၁၄.၄ဗို့ (ယာဉ်မောင်းနေစဉ်)
*ကား ယာဉ်ကြီး များတွင် ၂၄ ဗို့ (ဥရောပ)၊၁၂ ဗို့ (မြောက်အမေရိက)
*အိမ်သုံး အေစီ လျှပ်စစ်တွင် =
**ဂျပန်တွင် ၁၀၀ ဗို့
**မြောက်အမေရိကတွင် ၁၂၀ ဗို့
**ဥရောပ၊အာရှနှင့် အာဖရိက တွင် ၂၃၀ ဗို့
*အမြန်ရထားများ=၆၀၀-၇၀၀ ဗို့
*အထက်အမြင့်မှ ပါဝါပေး အမြန်ရထားများ= ဖရီကွင်စီ ၅၀ တွင် ၅၀ ကီလိုဗို့ နှင့် ဖရီကွင်စီ ၆၀ တွင် ၂၅ ကီလိုဗို့
*ဗို့အားမြင့် လျှပ်စစ်ဓါတ်အားဖြန့်ဖြူးရေးတွင်=၁၁၀ ကီလိုဗို့ နှင့်အထက်
*မိုးကြိုးများတွင်=သာမန်အများအားဖြင့် ၁၀၀ မက်ဂါဗို့ (ပြောင်းလဲမှုရှိ)
 
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Volt</ref>
 
[[Category:လျှပ်စစ်]][[Category:ယူနစ်များ]]
"https://my.wikipedia.org/wiki/ဗို့" မှ ရယူရန်