ဆာမူရိုင်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

[[ImageFile:Samurai.jpg|thumb|250px|၁၈၆၀ခုနှစ်များအတွင်း ချပ်ဝတ်တန်ဆာ ဝတ်ဆင်ထားသော ဆာမူရိုင်း၊ ဖဲလိုက်စ်ဘီတိုရိုက်ကူးထားသော ဓာတ်ပုံ]]

== သမိုင်းကြောင်း ==

[[ImageFile:KofunCuirass.jpg|thumb|200px|left|ရွှေရောင်တောက်နေသော ကြေးတို့ဖြင့် တန်ဆာဆင်ထားသည့်သံခမောက် နှင့် သံချပ်ဝတ်စုံ၊ ကိုဖန်ခေတ်၊ ၅ရာစု၊ တိုကျိုအမျိုးသားပြတိုက်]]

၆ရာစုနှစ်များအတွင်းက စစ်သူရဲများနှင့် ခြေလျင်စစ်သည်တော်များသည် ပထမဆုံး ဆာမူရိုင်း အဆင့်ခွဲခြားသတ်မှတ်မှု ကို စတင်ခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref name="HW">William Wayne Farris, Heavenly Warriors — The Evolution of Japan's Military, 500–1300, Harvard University Press, 1995.</ref>တန်တရုတ်(Tang China) နှင့် ဆေးလာ(Silla) တို့ဖြင့်တိုက်ခိုက်ခဲ့သောစစ်ပွဲများတွင် အပြင်းအထန် ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီးနောက် ဂျပန်တို့သည် အကြီးအကျယ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ကြသည်။ ထိုအထဲမှ အရေးကြီးဆုံးတစ်ခုမှာ နာကာနို အိုအဲ (Naka no Ōe) သို့မဟုတ် တန်ဂျိဘုရင်(Emperor Tenji) မှ အေဒီ ၆၄၆ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော တိုင်းကာပြုပြင်ရေး ပင်ဖြစ်သည်။ ဤအမိန့်တော်သည် တရုတ်တို့၏ ယဥ်ကျေးမှုထုံးစံများနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးနည်းလမ်းများကို ဂျပန်အစိုးရနှင့် ဗျူရိုကရေစီအုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားများတွင် အစပျိုးပေးခဲ့သည်။<ref name="HW"/> အေဒီ၇၀၂ တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော တိုင်းဟိုဥပဒေ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း နှင့် နောက်ပိုင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သော ယိုးရိုးဥပဒေ တို့ကြောင့် <ref name="HOJ GS">A History of Japan, Vol. 3 and 4, George Samson, Tuttle Publishing, 2000.</ref>လူထုသည် လူဦးရေစာရင်းကို အမြဲတမ်းသတင်းပို့ရပြီး ထိုစာရင်းကို နိုင်ငံအတွက် စစ်မှုထမ်းရန်စာရင်း အဖြစ်အသုံးပြုသည်။ ဘုရင် မိုမု (Emperor Mommu)သည် လူဦးရေပျံနှံ့မှုကို သဘောပေါက်နားလည်လာသောအခါတွင် အရွယ်ရောက်ပြီး ယောက်ျားလေး ၃-၄ ယောက်တွင် တစ်ယောက်မျှ နိုင်ငံ့တပ်မတော်တွင် စစ်မှုထမ်းရန် ဥပဒေကို စတင်ထုတ်ပြန်သည်။ စစ်သားများသည် မိမိကိုင်ဆောင်မည့်လက်နက်ကို မိမိဘာသာ ရယူရန်လိုအပ်ပြီး ထိုအတွက် အခွန်အတုတ်များမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရသည်။<ref name="HW"/> ထိုကြိုးပမ်းမှုသည် တော်ဝင်အစိုးရမှ တရုတ်တို့ကို အတုယူပြီး စနစ်တကျစုစည်းထားသော စစ်တပ်ပုံစံကို ဖွဲ့စည်းရန် ပထမဆုံးကြိုးပမ်းမှုဖြစ်သည်။ ထိုကြိုးပမ်းမှု ကို ဂန်ဒန်-ဆေး (English: gundan-sei Japanese: 軍団制) ဟု နောက်ပိုင်းခေတ် သမိုင်းပညာရှင်တို့က ခေါ်ဝေါ်ပြီး ခေတ္တခဏမျှသာ ကြာမြင့်သည်ဟု ယုံကြည်ယူဆကြသည်။

တိုရီ မိုတိုတာဒါ (၁၅၃၉-၁၆၀၀) သည် မြေရှင်ပဒေသရာဇ်တစ်ယောက်ဖြစ်ပြီးတိုကုဂါဝါ လီယစု ၏ အမှုထမ်းတစ်ယောက်ြဖစ်သည်။ ဆဲကိဂါဟာရာ တိုက်ပွဲမတိုင်မီနေ့တွင် သူ၏ အရှင်သခင်ကမူ အရှေ့ဖက်သို့ထွက်ခွာသွားချိန်တွင် သေချာပေါက် ကျရှုံးမည်ြဖစ်သည့် ဖူရှိမိရဲတိုက်တွင် နေခဲ့ရန် မိမိသဘောဆန္ဒဖြင့် တောင်းဆိုသည်။ တိုရီ နှင့် တိုဂုဂါဝါတို့ နှစ်ဦးစလုံးကပင် ရဲတိုက်ကို ကာကွယ်ရန် မဖြစ်နိုင်ဆိုသည့် အချက်ကို သဘောတူကြသည်။ သူ၏အရှင်သခင်ပေါ်တွင် သစ္စာစောင့်သိမှု ကို ပြသည့်အနေဖြင့် တိုရီသည် နောက်တွင် ချန်နေခဲ့ရန် ရွေးချယ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး သူနှင့် သူ၏ခံစစ်တပ်များက အဆုံးသတ်ထိတိုက်ခိုက်မည်ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။ ထုံးတမ်းစဥ်လာအနေဖြင့် တိုရီသည် အရှင်အဖမ်းမခံဟုလည်း ကြုံးဝါးသည်။ ထိုသို့ကြေကွဲစရာကောင်းသော နောက်ဆုံးခံစစ်တွင် ရဲတိုက်စောင့်တပ်သည် အလွန်တရာများပြားလှသော အီရှီဒါ မိဆုနာရီ၏ စစ်တပ်ကြီးကို ၁၀ ရက်ကြာသည့်တိုင် တောင့်ခံခဲ့သည်။ သူ၏သား တာဒါမာဆာ သို့ရေးခဲ့သော ထိခိုက်ကြေကွဲဖွယ်ကောင်းသောစာတွင် တိုရီက

== ကျမ်းကိုးစာရင်း ==