ဒေါ့ပလာ အကျိုးသက်ရောက်မှု: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

[[File:Doppler effect.svg|thumb|300px|လှိုင်းပြုရာ ဗဟိုသည် ဘယ်ဖက်သို့ရွေလျှာသွားသည်။ ကြိမ်းနှုန်း သည် ညာဖက်တွင် ဘယ်ဖတ်ထက် မြင့်သည်]]

[[Christian Doppler]] ကိုကိုယ်စားပြု၍ ခေါ်ဆိုသော Doppler- Effect ဆိုတာကတော့ [[လှိုင်း]]ပြုရာ ဗဟို က နားထောင်သူနဲ့တဖြည်းဖြည်း ဝေးသွားတဲ့ အချိန်မှာပဲဖြစ်ဖြစ် နီးလာတဲ အချိန်မှာပဲဖြစ်ဖြစ် (ဒါမှမဟုတ်) နားထောင်သူ က sound source နဲ့ တဖြည်းဖြည်းဝေး သွားတဲ့အချိန်မှာပဲဖြစ်ဖြစ်နီးလာတဲ့အချိန် မှာပဲဖြစ်ဖြစ် [[ကြိမ်းနှုန်း] ထဲမှာသိသိသာသာပြောင်းလဲသွားတဲ့ အပြောင်း အလဲ ကိုခေါ်ပါတယ်။ sound source လို့ပြောတာက ဥပမာအနေနဲ့ ပြောလိုက်တာပါ။ wave တစ်ခုပါ။ ဒီနိယာမသဘောတရားကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာကတော့ဂျာမနီသိပ္ပံပညာ ရှင် Christian Doppler ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာအနေနဲ့ လေ့လာမဲ့ [[အသံလှိုင်း]] တစ်ခုရဲ့ frequency နဲ့ wavelength ဟာကိန်းသေတွေဖြစ်နေကြတယ်ဆိုကြပါစို့။အကယ်၍ အသံလှိုင်းကိုထုတ်မဲ့ source ကလည်းရွေ့လျားမနေဘူး ၊ဖမ်းမဲ့ receiver ကလည်း ရွေ့လျားမနေဘူးဆိုရင် receiver ကဖမ်းမိမယ့် ကြိမ်းနှုန်းဟာလည်းပြောင်းလဲမှူ ရှိမှာမဟုတ်ပါဘူး။ဘာကြောင့်လည်းဆိုရင် အသံ source ကနေထုတ်လိုက်တဲ့အတိုင်း တစ်မိနစ် မှာလှိုင်းအရေအတွက်ဘယ်လောက်ဆို ဘယ်လောက် receiver ကကွက်တိပြန် ဖမ်းမိလို့ပါ။အကယ်၍ အသံ source ကပဲဖြစ်ဖြစ် receiver ကပဲ ဖြစ်ဖြစ် အခြားတစ်ခု ရှိရာကိုရွေ့လျားလာမယ်ဆိုရင် receiver ကခုန နှစ်ခုလုံးရွေ့လျားမနေ တုန်းကမိတဲ့ ကြိမ်းနှုန်းထက်ပိုများတဲ့ ကြိမ်းနှုန်းကိုမိမှာပါ။ အသံနဲ့နီးရာကိုပဲ ကိုယ်ကသွားသွား အသံကပဲကိုယ်နဲ့နီးရာကို ပဲလာလာ ကြားနေရတဲ့အသံ ပိုကျယ်လာမယ်။ ဒီသဘောပါပဲ။ ပြောင်းပြန်အားဖြင့်ဝေးတဲ့ဘက်ကို တစ်ခုခုက သွား မယ်ဆိုရင် receiver ကခုန နှစ်ခုလုံးရွေ့လျားမနေ တုန်းကမိတဲ့ ကြိမ်းနှုန်း ထက်နည်းတဲ့ ကြိမ်းနှုန်း ကိုမိမှာပါ။ ဒါလည်းရှင်းပါတယ်။ အသံနဲ့ဝေးရာကို ကိုယ်ကသွားသွား အသံကပဲကိုယ်နဲ့ဝေးရာကိုသွားသွား ကြားနေရတဲ့အသံ တိုးသွားမှာပါ။